Overview
Bu ders TET Kimya için mol kavramını, tanecik (atom, molekül, iyon) sayısı hesaplamalarını ve Avogadro sayısının kullanımını içermektedir.
Mol Kavramı ve Avogadro Sayısı
- Mol, bir kapta bulunan maddenin miktarını belirtir; kütle, tanecik sayısı veya gazlarda hacim ifade edebilir.
- 1 mol = 6,02 × 10²³ tane tanecik (Avogadro sayısı, NA).
- Avogadro sayısı atom, molekül veya iyon gibi tanecikleri belirtmekte kullanılır.
- Farklı ifadelerde 6 × 10²³ veya NA gibi kısa gösterimler kullanılabilir.
Tanecik Hesaplamaları
- 1 mol karbon = 6,02 × 10²³ adet karbon atomu.
- 3 mol potasyum = 18,06 × 10²³ potasyum atomu.
- 0,5 mol bakır = 3,01 × 10²³ bakır atomu.
- 1 mol amonyak (NH₃) = 6,02 × 10²³ amonyak molekülü.
- 2 mol C₂H₄ = 12,04 × 10²³ C₂H₄ molekülü.
Dağılma Özelliği ve Mol-Atom İlişkisi
- Bir moleküldeki atom sayısı ile mol çarpılarak toplam atom molü hesaplanır.
- 1 mol C₂H₄ → 2 mol C (karbon), 4 mol H (hidrojen)
- 0,2 mol C₂H₄ → 0,4 mol C ve 0,8 mol H.
- Toplam atom sayısı: molekül molü × moleküldeki toplam atom sayısı.
Molekül ve Atom Mol Dönüşümleri
- Verilen tanecik sayısı ile mol bulma: Tanecik sayısı/NA
- Mol cinsinden atom-molekül hesaplamaları, dağılma özelliğiyle kolayca yapılır.
- Kütle hesaplamalarına sorularda sıkça geçilecektir.
Örnek Sorular ve Uygulamalar
- Verilen atom veya molekül sayısından mol bulmak için tanecik/NA işlemi yapılır.
- Bileşiklerde atom molü: maddenin molü ile atom sayısı çarpılır.
- 0,4 mol karbon içeren C₄H₈ → 0,1 mol C₄H₈ bileşiği, 0,8 mol hidrojen.
- 10 yıl boyunca 100 km/gün koşmak, 6 × 10⁻¹⁹ mol kilometre yapar.
Karşılaştırmalı Kütle Sorusu
- 1 mol hidrojen atomu, 1 H₂ molekülü ve 1 hidrojen atomunun kütleleri karşılaştırıldığında en büyük kütle 1 mol hidrojen atomundadır.
Key Terms & Definitions
- Mol — 6,02 × 10²³ tane taneciği ifade eden miktar birimi.
- Avogadro Sayısı (NA) — 6,02 × 10²³, 1 moldeki tanecik sayısı.
- Tanecik — Atom, molekül veya iyon.
- Dağılma Özelliği — Mol ile atom/molekül bileşimindeki sayıların çarpılarak bulunması.
- Molekül — İki veya daha fazla atomun birleşmesiyle oluşan tanecik.
Action Items / Next Steps
- Ders kitabından sayfa 69’u çalışın, mol-tanecik ilişkisine dair örnek soruları çözün.
- Bir sonraki derste tanecik sayısı-kütle-mol ilişkisini göreceksiniz.
- Test ve pratik sorular ile konuyu pekiştirin.