Dzień dobry, dzisiaj bierzemy się za powtórzenie rozdziału trzeciego dla klasy trzeciej liceum ogólnokształcącego i jest to Europa i świat po wiośnie ludów. Oglądamy. Plan na dziś to jest następujący.
Zresztą nie będę jakoś zmieniał tego co było wcześniej. Pojęcia, wydarzenia, daty, postacie i na końcu obrazy, obrazki, takie tam. Zacznijmy sobie oczywiście od pojęć. Pierwszym pojęciem jest abolicjonizm. Czyli ruch, który dążył do zniesienia niewolnictwa.
Oczywiście w Ameryce. Risorgimento, czyli idea odrodzenia narodowego, która stała się również później ruchem narodowym, dążącym do zjednoczenia państwa włoskiego. Marsz tysiąc... czerwonych koszul.
No to jest dosyć istotne, ponieważ na czele tego marszu stanął Giuseppe Garibaldi. Jest to generalnie nazwa od koloru koszul, które zdobywały Neapol, czyli królestwo, właściwie królestwo obojga Sycylii i generalnie to stanowiło taki krok milowy do zjednoczenia państwa włoskiego. Wielkie Niemcy, czyli idea, która właściwie to wychodziła ze strony austriackiej i chodziło o to, że będziemy mieli wielkie Niemcy z Prusami, z krajami niemieckimi, a ale też i z Austrią, która ma być tutaj w tym układzie hegemonem.
Kolonializm, czyli generalnie polityka państw rozwiniętych gospodarczo, która miała na celu utrzymać zależność polityczną i ekonomiczną krajów, które są słabo rozwinięte oraz wykorzystaniu ich zasobów ludzkich oraz surowcowych. Chodziło o te kraje, właściwie o te ziemie, które do tej pory przecież były poza obszarem zainteresowań krajów europejskich. I tutaj będziemy mieli przede wszystkim Wielką Brytanię, Francję, ale też później do tego dołączą się i Stany Zjednoczeni.
Zjednoczone oraz Japonia, także tutaj ta kolonizacja będzie szła naprawdę bardzo szybko. Eksterminacja, czyli po prostu wybicie ludności na określonym terenie albo określonego rodzaju ludności, może być to jakaś konkretna rasa. Powstanie Sipajów, czyli powstanie, które miało miejsce w Indiach przeciwko Brytyjczykom. Brytyjczycy uporali się i odnieśli zwycięstwo. Wojna opiumowa, pierwsza wojna opiumowa konkretnie.
Chodziło o to, że Chińczycy się buntują w Wielkiej Brytanii, Brytyjczycy znowu wygrywają i zmuszają Chiny do... do tego, żeby otwarły się na handel z Europą. Powstanie Mahdiego.
Mamy Sudan i tutaj ci sudańczycy będą walczyli przeciwko Egipcjanom, którzy są wspierani przez Brytyjczyków, ale generalnie państwo Mahdiego bardzo szybko upadło. Wojny burskie albo konflikt z burami, czyli generalnie z osadnikami holenderskimi w Afryce. Znowu przeciwko Brytyjczykom i Brytyjczycy tworzyli tam pierwsze obozy koncentracyjne.
Generalnie, finalnie tych burów po prostu pokonano. Sufrażystki, czyli kobiety walczące o prawa, polityczne dla siebie. W odróżnieniu od emancypantek, które z kolei walczyły o to, żeby mieć równouprawnienie z mężczyznami, dostęp do odpowiednich zawodów, które do tej pory były tylko męskie, do nauki przede wszystkim, no i generalnie tego, żeby nie zajmowały się tylko i wyłącznie domem.
To jest taka dosyć ważna kwestia. Anarchizm, czyli ideologia, na czele której stał Michail Bakunin, która generalnie mówiła o tym, że wszystko to, co jest związane z wolnością człowieka, czyli państwo, to należy po prostu zbierać. zlikwidować. Stosowali terror indywidualny, chcieli zerwać ze wszystkim, od tradycji przez religię i tak dalej. Ostatecznie anarchistów po prostu wszystkich praktycznie, tych, którzy się przyznawali uwięzioną, a ruch się po prostu rozpadł.
Socjal-demokracja, czyli ideologia, która wywodzi się tak naprawdę z międzynarodówki, z ruchu socjalistycznego i tutaj ideologiem będzie Edward Einstein, który będzie mówił o tym, że trzeba byłoby w jakiś sposób prowadzić rewolucję socjalistyczną, ale poprzez pokojowy sposób, poprzez jakieś reformy, czyli najpierw zdobywamy władzę legalnie, a później robimy reformy poprzez równouprawienie, sprawiedliwość społeczną i takie tam. Nacjonalizm, czyli ideologia, która mówi o tym, że interes narodu jest najważniejszy i powinny mu się podporządkować interesy zarówno jednostek, jak i grup społecznych. Generalnie chodziło o to, że najważniejszym elementem tożsamości człowieka jest tożsamość narodowa i o tym należy w tym momencie pamiętać.
Idziemy dalej w tym kierunku. Szowinizm. To jest To jest skrajna odmiana z kolei nacjonalizmu i tutaj już dzielono ludzi na tych lepszych i gorszych państwa, na słabsze, na silniejsze i można powiedzieć, że tym lepszym nadawano prawa, a tym gorszym te prawa po prostu zawierano.
Antysemityzm, czyli wrogość wobec Żydów. A jak przy nich jesteśmy, to syjonizm. czyli żydowski nacjonalizm, który dąży do tego, żeby utworzyć własne państwo w Palestynie.
Hadecja, czyli chrześcijańska demokracja, społeczna nauka kościoła też można to nazywać i tu ideologiem był Leon XII, który był papieżem, on w swojej encyklice Rerum Novarum mówił o tym, że wszystko należy jakby szanować, ale krytykował i komunizm, i liberalizm i generalnie propagował solidaryzm społeczny, czyli współdziałanie różnych grup dla dobra, oczywiście ogółu. Scientyzm, czyli wiedza inaczej, bo scientia to wiedza z łacińskiego i tutaj mówiło się o podlądu. który odrzuca właściwie wszystkie emocjonalne, jakieś irracjonalne podejścia do nieznanych zjawisk, co było charakterystyczne dla romantyzmu, ale tutaj znowu jest metoda naukowa, czyli znowu rozwiązujemy wszystko poprzez naukę, poprzez doświadczenie, poprzez to, co możemy po prostu udowodnić.
I później z tego będzie wychodził m.in. pozytywizm, impresjonizm. Czyli generalnie chodziło o utrwalanie własnych wrażeń wzrokowych, o, może tak, ale generalnie chodziło o to, że one były utrwalane takich nieostrych. konturach, gdzie mamy m.in.
impresję Wschód Słońca, Claude'a Monet. Zresztą wiecie z moich lekcji. Historyzm.
Jest to nurt w architekturze, który nawiązywał do budowli średniowiecznych, gotyckich, renesansowych, klasycystycznych, ale też mówiło się o tym, że one są jakby od nowa budowane. Stąd będzie później np. neogotyk albo neoklasycyzm. To jest wszystko w tym historyzmie.
I secesja. Czyli generalnie jest to też nurt w architekturze, który polegał na bardzo bogatym zdobieniu motywami roślinnymi. oraz zwierzęcymi, co było widoczne w wielu różnych punktach w budowlach, które powstawały z końcem XIX wieku.
Powiedziałem i czy miał być koniec, ale przecież jeszcze mamy jedną kwestię, czyli kulturę masową. A to jest przede wszystkim kultura inaczej popularna. Też mówiłem o tym na tej lekcji poprzedniej, więc możecie sobie zobaczyć.
Tam lista tych lekcji jest oczywiście pod tym filmem, którym teraz nagrywam. I jest to generalnie, wracając do punktu wyjścia, kultura, która jest skierowana do przeciętnego i niewymagającego odbiorcy. Chodziło o to, żeby dotrzeć do niego w sposób...
taki przejrzysty, jak żeby on zrozumiał, co się do niego po prostu rozmawia. Okej, teraz będzie już wszystko. Idziemy sobie teraz do wydarzeń, idziemy sobie do dat.
Ja mówię wydarzenie, wy pauzujecie, w głowie sobie mówicie datę, a później puszczacie, sprawdzacie, czy myślicie poprawnie. Ogłoszenie secesji 11 stanów w Ameryce. Wojna secesyjna.
Bitwy pod Solferino i Magentą. 1865. 1859. Wyprawa Tysiąca Czerwonych Koszul. 1860. Bitwa pod Sadową. 1866. Bitwa pod Sedanem. 1870. Komuna Paryska.
Pierwsza Międzynarodówka. 1864. Pierwsze Nowożytne Igrzyska Olimpijskie. 1896. Rzym stolicą Włoch.
Ale pamiętajcie! Pamiętajmy o jednym, ponieważ 10 lat wcześniej miało miejsce powstanie Królestwa Włoch, czyli rok 1861. To jest dosyć istotne i często są w tym błędy, więc pamiętamy o tym na tyle, ile możemy. Dekret Lincolnaa o zniesieniu niewolnictwa 1863. Bitwa pod Gettyzburgiem również 1863 rok.
Zdobycie Sewastopola 1855. I druga kwestia za nami. Idziemy do trzeciej. czyli do nazwisk.
Wiele z nich już padało dzisiaj, ale musimy wszystkie sobie ogarnąć. Abraham Lincolna, czyli prezydent Stanów Zjednoczonych, którego wybór stał się też między innymi jedną z przyczyn wybuchu wojny sucesyjnej, ale to właśnie on ogłosił w 1863 roku zniesienie niewolnictwa, czyli proklamację emancypacji. Tak też to się ładnie nazywa.
Camillo Cavour, czyli premier Piemontu, a później premier państwa Zjednoczonego, państwa włoskiego, który był tutaj jednym z takich ideologów Zjednoczonych. państwa włoskiego. Giuseppe Garibaldi to jest druga właściwie postać związana z tym zjednoczeniem i to jest między innymi ten, który zorganizował tą wyprawę tysiąca czerwonych koszul.
A jak jesteśmy przy tych, którzy są autorami zjednoczenia, no to nie możemy zapomnieć o Emanuelu I Wiktorze Emanuelu I, który był królem Piemontu, a później królem Zjednoczonego Państwa Włoskiego. Otto von Bismarck, czyli Żelazny Kanclerz. To właściwie jego polityka doprowadziła do zjednoczenia państwa niemieckiego i pokonania przeciwników. Po kolei przypomnę tylko... tylko że pokonano Danię, Austrię i Francję.
Także to jest dosyć istotne, ponieważ jakby nie jego działanie, to być może do tego znaczenia tak szybko by nie doszło. Michail Bakunin, czyli ideolog anarchizmu, o czym mówiłem wcześniej. O anarchizmie wspominałem, więc sobie resztę przemilczymy.
Leon XII, czyli ideolog... chrześcijańskiej demokracji, chadecji, też o niej mówiłem, więc przemilczymy. Auguste Comte, czyli ideolog, z kolei założyciel idei pozytywizmu. Dmitri Mendelejew, czyli układ okresowy pierwiastków.
Ludwik Pasteur, czyli gość, który był autorem między innymi wraz z Robertem Kochem. Wspólnie opracowali szczepionkę przeciw gruźlicy, cholerze, a sam paster między innymi ogłosił pasteryzację oraz szczepionkę przeciwko wściekliźnie. Pierre-Joseph Pellatier, czyli autor hieniny, leku, który był przeciwko malarii. Wilhelm Roentgen, promieniowanie X, które umożliwiło prześwietlenie oczywiście później ciała człowieka. Kazimierz Funk, Polak, który wymyślił termin witamina i wyodrębnił, wydzielił witaminę B.
Albert Einstein, teoria względności. Karol Darwin, czyli z kolei teoria ewolucji. Tutaj już nie będę wchodził w szczegóły. Ignacy Łukasiewicz, lampa naftowa i pamiętajmy, to działo się w zaborze austriackim.
Alfred Nobel, czyli dynamit. Coś poszło nie tak, więc później ufundował nagrodę specjalną dla wynagrodzeń. jakoś musiał zapłacić światu za ten swój wynalazek. Alexander Abraham Bell, czyli wynalazca aparatu telefonicznego. Thomas Alva Edison, niektórzy mówią, że wynalazca, niektórzy, że sprytny oszust, ale przypisuje mu się żarówkę elektryczną na równi z Josephem Swanem, a sam był autorem m.in.
fonografu. Bracia Lumiere, kinematograf. Bracia Wright, czyli pierwszy samolot z silnikiem spalinowym, a z kolei ferdyk. Wydany Cepelin to jest pierwszy sterowiec. Także tych nazwisk tutaj mógłbym jeszcze troszkę wymienić, ale można powiedzieć, że sobie je tutaj już powolutku darujemy.
Idziemy sobie, albo nie, jeszcze jeden, bo to też może dosyć istotne. Rudolf Diesel, czyli silnik wysokoprężny. To nam się powinno też przydać.
Teraz możemy iść spokojnie dalej. Idziemy sobie do obrazków, do obrazów i tak dalej. Pierwszym obrazem jest wizerunek Abraham Lincolnaa.
Tu z kolei widzimy bitwę... pod Gettysburgiem. Zwróćcie uwagę, że tam jest flaga, która pokazuje krzyż południa, więc możemy to powiązać z Ameryką, z wojną secesyjną.
Ten pan, Henri Dunant, czyli Czerwony Krzyż. Żelazny kanclerz, Otto von Bismarck. Tu mamy zamach na prezydenta Francji, Mahdiego Carnot. Tu widzimy Leon XII z fonografem.
Tu oczywiście Karol Darwin, jego karykatura. Tu mamy ustanowienie Cesarstwa Niemieckiego. gdzie mamy w Wersalu salę lustrzaną, a tam koordynację na cesarza Wilhelm I. Tu widzimy zdjęcie z wojen burskich, z konfliktu z burami. Widzimy oddział burów, który czeka na Brytyjczyków, których chce przede wszystkim ostrzelać. Tu widzimy kolosa rodyjskiego, gdzie mówimy o tym na lekcji przy kolonializmie.
Cofnijcie sobie, więcej się rzeczy od nim dowiecie. Idziemy dalej. Tu są oczywiście sufrażystki.
Tu mamy wspomnianą wcześniej impresję w Słysłońca Claude'a Monet. Tu widzimy martwą naturę Pola. Cezana, który był jednym z ojców postimpresjonizmu.
Tutaj mamy z kolei budynek secesyjny w Wiedniu. To widzimy takie te ornamenty, dodatki roślinne, te liście, jakieś tam pnącza i tak dalej. Tutaj jest z kolei Sagrada Familia w Barcelonie, czyli autorem był Gaudi, jedno z jego największych dzieł, tak naprawdę, którym możemy się tutaj pochwalić.
Tu z kolei widzimy kadr z filmu Wyjście Robotników braci Lumiere. I na tych braciach Lumiere sobie lekcję grzecznie zakończymy. Także to by było To było wszystko na dzisiaj.
Dziękuję i do widzenia.