Transcript for:
Historia polityki odprężenia w zimnej wojnie

Dzień dobry a teraz będzie hit czyli podręcznik część druga rozdział 1 ale temat 3 Tematem tym jest polityka odprężenia oglądamy [Muzyka] przy okazji lekcji poprzednich wielokrotnie wspominałem już o tym a dokładnie to w części drugiej którą teraz sobie robimy o Stanach Zjednoczonych oraz o sowietach oraz o ich polityce wewnętrznej ale i tej zagranicznej i tutaj na tej lekcji troszeczkę takich rzeczy sobie będziemy musieli powtórzyć a właściwie to może bardziej tak unormować poukładać i tak dalej Po pierwsze polityka odprężenia przychodzi w latach 60 po kryzysie kubańskim i generalnie tak już mówię na lekcjach poprzednich w Stanach Zjednoczonych było dosyć niewesoło ponieważ mieliśmy kwestie Kennedy'ego który został zastrzelony mieliśmy później kwestie Wietnamu mieliśmy później problemy rasowe na południu Stanów Zjednoczonych więc umówmy się to było dosyć ciężkim przeżyciem dla każdego późniejszego prezydenta o czym mówiłem na lekcji poprzedniej Ale w związku sowieckim też wcale nie jest tak wesoło ponieważ mieliśmy już pierwsze problemy które pokazał rok 1956 wydarzenia w Polsce w NRD czy na Węgrzech później będziemy mieli kolejne tarcze takie pomniejsze w innych krajach ale przede wszystkim mieliśmy zmiany tego kierowni państwa w sowieckich właściwie to szczeblach władzy czyli w komunistycznej partii Związku Sowieckiego i tutaj razem jedni i drudzy tak naprawdę mimochodem mimo woli ale musieli się jednak zdecydować na to co będzie im przynosić późniejszy powiedzmy okres czyli właśnie tą politykę odprężenia odejście od wyścigu generalnie zwrócenie uwagi na swoje wewnętrzne sprawy odwrócenie uwagi od spraw zagranicznych na przykład w związku sowieckim mówiłem o tym że ich jakby punktem zainteresowania stały się kraje afrykańskie o czym zresztą mówiłem na temacie poprzednim więc możecie sobie cofnąć i też to jeszcze raz obejrzeć Bądź po prostu obejrzeć jak już mówiłem jakiś czas temu okres to kubańskim tak po zakończeniu tego kryzysu już w roku 1963 trzeba było się jakoś dogadać w związku z tym stany Wielka Brytania i związek sowiecki podpisały specjalne porozumienie o zaprzestaniu prób jądrowych w sferze pod wodą czy też przestrzeni kosmicznej generalnie Ustalono że jest to coś co będzie burzyło środowisko naturalne do tego grona dołączy też Polska tak na marginesie chociażby atomowej to nigdy nawet nie wąchaliśmy No ale jakby co No to jesteśmy następnie w roku 1968 podczas kolejne porozumienie które mówiło o zakazie rozprzestrzeniania broni atomowej i dlatego weszły też Właściwie to wszystkie kraje można powiedzieć między innymi te nowe które miały tą bronie atomową typu Francja czy Chiny ale nie włączyły się do tego na przykład kariery które chciały ten swój Arsenał jeszcze bardziej rozwijać Z różnych względów na przykład Izrael Pakistan czy Indie ja tylko przypomnę że Izrael jest w ciężkim położeniu wśród krajów arabskich A taki sali Indie mają cały czas konflikt w tym czasie do dzisiaj właściwie można powiedzieć o kaszmie tak na marginesie tylko wspominam w 2003 roku Korea Północna opuściła to za cynę grono mówiąc o tej polityce odprężenia troszeczkę to jednak musiało potrwać zanim do takiego finalnego odprężenia będzie musiało dojść po śmieci Kennedy'ego władzy przejmuje lindton be Johnson który do rządząc do 1969 roku mówił o tym że należałoby się tym związkiem sowieckim nieco dogadać Ale były problemy typu natury techniczną wojskowej wojna w Wietnamie którą prowadzili Amerykanie była skrytykowana przez sowietów następnie w 68 roku mieliśmy interwencję Układu Warszawskiego w Czechosłowacji co było skrytykowane znowu przez Stany Zjednoczone No widać nie było im to na rękę Mało tego w roku 64 do władzy dochodzi do niej Breżniew który sobie ubzdurał bzdurał uwarunkował swoją władzę tym że wiedząc że jest w tyle ze stanami jeżeli chodzi o Arsenał atomowy powiedział że nie tylko ich dogoni ale i prześcignie więc generalnie rozwój tych problemów powiedzmy atomowych które świat będą mocno tutaj dzielić będzie trwać przez kolejne lata w roku 69 prezydenturom w Stanach Zjednoczonych mógł Chwalić się Nixon Ja o nim mówiłem przy okazji lekcji poprzedniej o tym że miał aferę Watergate Natomiast on chciał jakby trzy ruchy w polityce zagranicznej wykonać Po pierwsze honorowo opuścić Wietnam to się zresztą udało W 73 roku następnie dogadać się z Chińczykami bo tam na linii sowieci Chińczycy świeci komunistycznym mocno wrzało no i trzy żeby sobie jakby ustalić różnego rodzaju działania które mają doprowadzić wreszcie do tego odprężenia do polityki odprężenia między USA i związkiem sowieckim No Umówmy się tak żeby się byli w stanie w jakimś stopniu przynajmniej minimalnym po prostu dogadać Dlaczego doszło do takiego tarcia między sobietami a Chińczykami tam był problem związany z rzeką ursuri która jest na pograniczu jednego i drugiego państwa i tam doszło do dosyć dużego ciśnienia które dosyć szybko załagodzona ale ten konflikt otworzył właściwie nowe drzwi drzwi Amerykanów na Chiny Chiny na Amerykanów Dlaczego Dlatego że Chińczycy są Technologicznie zacofani otwarcie się ich na Stany Zjednoczone da im możliwość dostępu do technologii technologii które do tej pory po prostu w Chinach nie było A z kolei dla Stanów Zjednoczonych jest to Ariana ziemi Dlaczego raj dlatego że on tworzy się ogromny rynek zbytu dla ich towarów więc jest to układ właściwie to wzajemne jedni i drudzy w sumie siebie potrzebują ale nikt tego głośno nie powie ale był pewien problem który dotyczył przede wszystkim Tajwanu ponieważ na przykład w razie bezpieczeństwo ONZ Stany Zjednoczone uważały Tajwan jako oficjalny przedstawicielstwo Chin jako republiki chińskiej z kolei Chińczycy uważali Tajwan za swoją Zbuntowaną prowincję No i trzeba było to jakoś rozwiązać przy okazji tej lekcji poprzedniej wspominałem o tym że amerykanie pomagali tam gdzie było im to na rękę gdzie mogli się z kimś dogadać Tak było w Chile z augustopinochetem i tak będzie z czerwonymi kamerami Po wygnaniu ich z Wietnamu i tu będzie podobnie tutaj Kościan niezgody był ten Tajwan i ten Tajwan też trzeba było w jakiś sposób tutaj naprostować do końca finalnie nie zostało to jakby uznane jako nielegalny rząd i tak dalej natomiast dogadzali się z Chińczykami ale po kolei mamy rok 1971 stany zjednoczony z naszą embargo na towary chińskie pierwszy krok do zacieśnienia stosunków następnie Chińczycy robią obiad z drużyną tenisa stołowego po Chinach i jest to tak zwana Powiedzmy że dyplomacja pingpongowa czyli pokazują co się dzieje i tak dalej ale pokazują też to że są gotowi na dalsze kroki które można będzie poczynić kolejna kolejny krok właściwie został wykonany w kilka miesięcy później kiedy Henri kissinger czyli taki bardzo bliski doradca nixona przybywa potajemnie do Chin przygotowuje grunt pod przyszłą wizytę prezydenta USA w Chinach które następuje w 72 roku jest to bardzo ważne wydarzenie ponieważ jest to pierwszy raz kiedy amerykański prezydent stanął na chińskie ziemi i był to w sumie duży sukces politycy zagranicznej nixona Chociaż ta sprawa Tajwanu nie do końca została rozwiązana ponieważ podjęto kroki następujące przyjęto Chiny do Rady Bezpieczeństwa ONZ następnie Chiny przejmują właściwie oficjalne przedstawicielstwo Chin w ONZ i dopiero w roku 79 będziemy mieli już finalnie uznanie właściwie rządu komunistycznego w Chinach jako legalnego przedstawicielstwa w ogóle Chin na całym świecie Prawda jest taka Tajwan dalej otrzymywał pomoc ze Stanów Zjednoczonych ale tutaj trzeba było oficjalnie powiedzieć że Chińczycy są spoko czy komunistyczni bo trzeba było te rynki zbytu po prostu sobie ładnie ułożyć kiedy przed chwileczką mówiłem o tym w Chinach to był luty 72 roku im Breżniew poczuł się źle A czy w sensie nie to że ze zdrowiem coś było nie halo tylko źle na duchu No bo komunistyczne Chiny się dogadują z amerykanami a my nie więc zaproszono też na krem nixona Nixon pojawi się tam w maju też tego 72 roku i takim finalnym punktem było podpisanie umowy Salt 1 czyli Sound one strategic Arms limitation trety Czyli generalnie chodziło o to żeby ograniczyć swego rodzaju strategię zbrojeniową i chodziło o mnie o ilość wyrzutni o stację takie radiolokacyjne które miała być po prostu ograniczone i to miało zdobyć Pierwszym krokiem do wspólnych układów Powiedzmy że politycznych między USA a ZSRR i tutaj co łączy generalnie politykę współczesną z latami 70 i nawet wcześniejszymi to to żeby nie ufać za bardzo Rosjanom sobie tą w tamtym Powiedzmy że przypadku ponieważ podpisano sod one i generalnie wszyscy myśleli że będzie w porządku ale wreszcie pod przykrywką tego Sold pokazuje jedno Że będzie podpisywał układy takie jak należy ale pod tą przykrywką będzie rozwijał swój Arsenał nuklearny do tego doszło że będziemy mieli tak naprawdę prześcignięcie Stanów Zjednoczonych przez Związek sowieckich w Arsenale nuklearnym i kiedy już właściwie dla czasów prezydentury Jimmiego Cartera mieli podpisać zbrożniewem i drudzy oczywiście wzajemny kolejny pakt o już nie dozbrajaniu O nieprzenoszeniu powiedzmy że broni nuklearnej jakimiś środkami Powiedzmy że lotniczymi był to oficjalnie miał być Sold 2 podpisany w Wiedniu ale oficjalnie też nie wszedł w życie ponieważ sowieci w 79 roku zaatakowali Afganistan co wywołało też wzrost napięcia między tymi dwoma krajami w sensie USA i związek sowiecki No i znowu mamy rywalizację kolejnym punktem w naszej lekcji dzisiejszej Będzie konferencja bezpieczeństwa i współpracy w Europie czyli kbwr ona finalnie jest podpisana w Helsinkach jest akt końcowy kbw e w roku 1975 Podpisują ją przedstawiciele i ukradł do warszawskiego jak i świata Zachodniego Co prawda nie było tutaj Albanii albo na przykład Watykan No taka dosyć istotna kwestia No bo to jest też przecież państwo jakby nie patrzeć rządzony sposób absolutny o czym mówiłem też na lekcjach poprzednich Natomiast co jest istotne tutaj Ustalono że granice są niezmienne że będzie przestrzeganie praw człowieka i wiele innych kwestii które tutaj szczegółowo nie będę omawiał bo w sumie możemy sobie poczytać w każdym razie tutaj podpisuje też to Polska igierek bardzo chętnie do tego się odwoływa bo to jest 75 rok a w 76 roku Gierek powiedział że nie będzie wysłał wojska ani milicji z ostrą amunicją na ludzi którzy będą strajkować a tam mieliśmy w 76 roku chociażby wydarzenia w Płocku Radomiu oraz Ursusie i tam Gierek się szczycił tym że on nie zabija ludzi no Ale ich praw były ścieżki zdrowia Tak na marginesie więc kbwe było dosyć dobrym krokiem w tym żeby ten powiedzmy Europejski światowy ład troszeczkę utrzymać na takich rozsądnych jeszcze wtedy w warunkach Na początku lekcji mówiłem o polityce odprężenia i o samym jej początku No teraz idziemy do końca tej polityki No w końcu kiedyś to się też musi skończyć i generalnie w latach 70 już mówiłem że polityka zagraniczna w ogóle pozycja Stanów Zjednoczonych pikowana w dół związek sowiecki za to Urósł w siłę zdobywał kolejne Powiedzmy że znaczenia w różnych częściach świata typu Afryka Ameryka Łacińska w sensie komunistycznym No ale to też się kiedyś musi jakby skończyć te bardzo ważną rolę odgrywał Zbigniew Brzeziński to był Polak który był doradcą prezydenta Kennedy'ego później lindana be Johnsona a był później doradcą do spraw bezpieczeństwa wewnętrznego za czasów Jimmiego Cartera to on był takim zaciekłym antykomunistą który robił wszystko żeby Jimmy Carter pokazał jakby ząb amerykański żeby nie dał tak naprawdę wrażliwowi warunków do tego żeby ten czuł się bezkarny dlatego też ostro potępił sowietów podczas inwazji na Afganistan No generalnie jest spoko w każdym razie generalnie jeżeli chodzi o samego Brzezińskiego jego rola jednak była dosyć istotna ponieważ na przykład przyczynił się do wzrostu finansowania Radia Wolna Europa następnie jak już po upadku Związku Sowieckiego się będzie dalej w polityce udzielał będzie mówił o tym żeby polskie przyjąć za NATO jest to facet ten Brzeziński bardzo istotny ze względu na to że jest oznaczony najwyższymi orderami zarówno w Polsce jak i w Stanach Zjednoczonych warto o tym panu pamiętać ale w roku 1981 nowym prezydentem zostało Ronaldo o czym wspominałem na lekcji poprzedniej i jego hasło make America Great Again czyli uczyńmy Amerykę znów wielką mówi samo za siebie wracamy do rywalizacji i tutaj regan jest za ciepłym antykomunistą i będzie to pokazywał niemalże na każdym kroku choćby stwierdzeniem że związek sowiecki to Imperium zła i kończymy tą lekcję Odchodząc już troszeczkę znaczy poniekąd Odchodząc właściwie od Związku Sowieckiego oraz od Stanów Zjednoczonych co mam na myśli przede wszystkim idziemy sobie znowu na Bliski Wschód tutaj i właściwie Wojna Sześciodniowa I wojna Jom kipuru o której mówiłem na lekcjach poprzednich dały ja chcę to zrozumienia że siłowo niczego tutaj nie da się rozwiązać w związku z tym Jimmy Carter jako prezydent Stanów Zjednoczonych w jakiś sposób był w stanie jednych i drugich pogodzić Kiedy prezydentem Egiptu był Anwar a stadat on się zwrócił w ogóle w stronę amerykańską to on jako pierwszy jako prezydent udał się również na wizytę do Jerozolimy wtedy Egipt jako pierwszy kraj arabski uznał Izrael jako państwo które ma prawo do po prostu istnienia razem podpisano później porozumienie w Crab Davis które kończy powiedzmy rozejmem konflikt między Egiptem a samym izraelem izrae wycofuje swoje wojska z półwyspu syna i tak dalej generalnie wszystko idzie w dobrym kierunku Mało tego zarówno Anwar astadat jak i menachem Begin który był premierem Izraela otrzymują w 78 roku pokojowym nagrodę Nobla ale to nie pasuje egipcjanom ponieważ to jest dla nich No karygodne Anwar asadat został za to co uczynił a uczynił właściwie bardzo wiele niedobrego dla Powiedzmy że Arabów a dokładnie to palestyńczyków ponieważ uznał że oni mają prawa do państwa został zamordowany zastrze lony przez egipski dżihad więc tutaj tylko się do wojny generalnie jako przeciwnik ich idei religijnych i na tym sobie właściwie lekcje możemy zakończyć Dziękuję i do widzenia