Overview
Tinalakay ng dokumentaryo ang buhay ng mga binukot sa Panay, ang kanilang papel sa pagpasa ng epiko at kultura, at kung paano isinasalin ngayon ang tradisyong ito sa mga bagong henerasyon.
Ang Tradisyon ng Binukot
- Binukot ang tawag sa mga babaeng itinatago ng pamilya bilang tagapangalaga ng epiko at kasaysayan ng tribo.
- Hindi pinapayagang lumabas o makita ng iba, inaalagaan na parang prinsesa.
- Kabisado ng mga binukot ang sugidanon (epiko) sa pamamagitan ng awit at sayaw.
- Responsibilidad ng mga binukot ang ituro ang epiko at kasaysayan sa susunod na henerasyon.
Pagtatapos ng Tradisyon
- Nagwakas ang pagbibinukot sa pag-usbong ng mga paaralan at pagbabago ng panahon.
- Marami sa mga binukot ang naging biktima ng giyera at hindi na naipasa ang tradisyon.
- Halimbawa si Lola Teresita, dating binukot na naiwang mag-isa at lumaban para sa kanyang pamilya.
Pagsasalin ng Kultura at Epiko
- Si Federico Caballero, anak ng binukot, pinag-aralan at itinuro ang sugidanon kahit siya ay lalaki.
- Itinatag niya ang Balay Tulunan, isang paaralan para mapreserba ang tradisyon.
- Ipinagpatuloy ni Rodolfo Caballero at pamilya ang pagtuturo ng awit, sayaw, at epiko sa School of Living Tradition.
Ang Papel ng Bagong Henerasyon
- Tinuruan na rin ang mga batang lalaki at babae, hindi lang ang mga binukot.
- Si Zuela Marie, batang estudyante, nag-aaral ng sayaw at layong maging guro ng kultura.
- Mahalaga ang pagpapatuloy ng tradisyon para hindi malimutan ang kultura ng tribo.
Key Terms & Definitions
- Binukot — Babaeng itinatago at inaalagaan ng pamilya bilang tagapangalaga ng epiko at kasaysayan.
- Sugidanon — Katutubong epiko ng Panay na inaawit o isinasalaysay.
- Balay Tulunan — Eskwelahan para sa pagsalin ng tradisyon at epiko ng mga binukot.
- School of Living Tradition — Paaralang nagtuturo ng katutubong awit, epiko, at sayaw sa kabataan.
Action Items / Next Steps
- Aralin ang kahalagahan ng oral tradition sa pagpreserba ng kasaysayan.
- Maghanda ng reaksyon o sanaysay tungkol sa kahalagahan ng kultura sa modernong panahon.