historia człowieka odnotowuje wiele momentów w których próbuje się różnicować ludzi wskazywać że są lepsi i gorsi ci którzy zasługują na to żeby żyć i ci którzy na to nie zasługują Myślę że szczególnie mocno wybrzmiewa tutaj myśl niżańska związana z nad człowiekiem Ale tak prawdę mówiąc to nie jest bardzo oryginalna myśl niczego Czyżby zatem chodziło o plagiat Nazywam się i wasylina od ponad 20 lat razem z moimi uczniami odkrywam tajemnice literatury kultury i języka jestem również egzaminatorem państwowej komisji egzaminacyjnej wiem jak przygotować do egzaminu maturalnego oraz wiem jakie komisja będzie stawiała kryterium twojej maturze [Muzyka] Fiodor Dostojewski zaplanował swoją podejść Zbrodnia i kara nie tylko i wyłącznie jako powieść kryminalną w zasadzie chciał Również bym miała ona wymiar etyczny bo nie tylko i wyłącznie historię zbrodni chciał w tym tekście poruszyć Ważne żebyśmy spojrzeć na początek na to co zasadniczo ukryte jest w tytule tego tekstu znamy go w języku polskim jako zbrodnie i karę zatem mamy przestępstwo i mamy konkretne rzeczy które za to przestępstwo grozi sprawcy Ale takiego prostego odczytania nie otrzymujemy wersji oryginalnej oryginalna wersja zdecydowanie poszerza nam tematykę samego dzieła ponieważ gdy spojrzymy na oryginalny tytuł utworu możemy dowiedzieć się następujących rzeczy Zbrodnia i kara w języku rosyjskim nosi tytuł prestuplenie i nakazanie i w bardzo prosty podstawowy sposób możemy to przetłumaczyć właśnie jako Zbrodnia i Kara A co jeszcze w języku miejskim oznaczają te słowa Otóż prestuplenie jest nie tylko i wyłącznie zbrodnią nie tylko właśnie przestępstwem również określa nam samowolne przekroczenie pewnych norm samowolne przejście przez jakąś określoną społecznie granicę A co z karą kara czyli nakazanie to w języku rosyjskim również pouczenie i przestroga zatem tekst Dostojewskiego nie tylko i wyłącznie mam mówić o tym co jest morderstwem bo taka jest zbrodnia pokazana w tekście Jaka kara za to przysługuje sprawcy rosyjski chcę pokazać w jaki sposób główny bohater próbuje przekraczać granice które społecznie są ustabilizowane i jakie pouczenie daje nam ten tekst zatem i wymiar kryminalny i wymiar etyczny z bardzo wyraźnym wskazaniem możliwe że nawet dydaktyczny chociaż musimy zauważyć że element dydaktyczny jest taki jasny i prosty w tym tekście ponieważ Dostojewski zostawia dużo przestrzeni do tego żebyśmy sami zaczęli wyciągać wnioski dla autora Zbrodni i kary Ważne jest to w jaki sposób funkcjonuje jego główny bohater jaki sposób dochodzi do ostatecznego ukarania go bo to co się dzieje później tak naprawdę w epilogu jest bardzo skrótowo potraktowane to już nie jest zasadnicza część tego tekstu to już nie jest zgłębiam temat to jedynie informacja o tym żebyśmy wiedzieli że gdzieś historia Raskolnikowa się toczy dalej i ona nie jest ostatecznie zamknięta nie mamy pewności czy jakakolwiek zmiana w tym bohaterze zaszła z czego miała wynikać ta zmiana do czego miałby niby dotrzeć raskolnik mów gdyby powiedzieć rzeczywiście została zamknięta jakimś bardzo wyraźnym sygnałem musimy w takim razie spojrzeć na życie Raskolnikowa żeby dowiedzieć się co spowodowało że dokonał zbrodni Rodion Raskolnikow jest młodym studentem studentem który mieszka w Petersburgu można sobie powiedzieć że klepie biedę nie z osobą która finansowo jest dobrze ustawiona Próbuję sobie jakoś radzić i wtedy kiedy go widzimy w trakcie trwania akcji utworu więc lipiec 1865 roku postanawia zmienić swoją sytuację finansową ma plan plan który jest związany ze zbrodnią można by zakładać że prawie że doskonałą potrzebuję pieniędzy i orientuję się że pieniądze posiada dużej ilości lichwiarka lichwiarska którą z Rodion Raskolnikow postanawia zabić rzeczywiście do zbrodni dochodzi Ale to nie tylko i wyłącznie potrzeba pieniędzy decyduje o tym że Raskolnikow zabija lichwiarkę I przypadkowo pojawiającą się jako świadek zbrodni jej siostra co wpływa jeszcze na to że Raskolnikow zdecyduję się na taki krok samo zapotrzebowanie na jakiekolwiek elementy materialne na jakikolwiek zarobek dodatkowy to tylko i wyłącznie jeden z powodów tak naprawdę Raskolnikow poprowadzony jest do zbrodni przez myśl przez pewną ideę którą nosi w sobie według sposobu patrzenia który ma zbudowany na siebie i na społeczeństwo lichwiarkę traktuję jako osobę nieprzydatne dla społeczeństwa określają jako ludzką wsze to znaczy że nie potrzeba jej znosić więc można ją spokojnie zabić dlaczego można ją zabić jakie prawo raskolnikov sobie przypisać żeby móc zabić lichwiarkę tutaj Wystarczy spojrzeć na to co jest myślą kierującą raskolnikowem Jako student pisze artykuł artykuł który można by powiedzieć jest przedstawieniem pewnej filozofii społecznej filozofii dotyczącej ludzi właśnie w tym artykule pojawia się podział podział na tych którzy są zwykłymi ludźmi i niezwykłymi zatem na tych którzy mogą być nad ludźmi i tymi którzy są pod ludźmi i są warte spojrzeć że obserwacja Raskolnikowa nie jest wzięta ot tak po prostu jako coś zupełnie nieistniejącego w historii Pamiętaj podział na lepszych i gorszych następował W zasadzie prawie że w każdym momencie historii człowieka za każdym razem społeczeństwa czy też grupy próbowały się jakoś ustawiać względem swoich członków byli ci którzy byli lepsi bardziej zamożni którzy posiadali władzy ci którzy musieli coś wykonać dla tej władzy dla tych zamożnych więc zależności zawsze były i ci którzy byli na górze Nie potrafili traktować należycie tych którzy są na dole tak po prostu to już jest Niestety większość ludzi Gdy zaczyna posiadać władzę nie potrafi zrozumieć że ich władza ma być służbą dla tych którzy są pod nimi najczęściej wykorzystują to tylko i wyłącznie dla swoich przywilejów i swoich korzyści i to myślenie które wyrastały zasadzie z pewnych tendencji ludzkich również pojawia się u Raskolnikowa Raskolnikow pisze swój Artykuł dotyczący ludzi lepszych i gorszych Kim są ci gorsi dzisiaj gości to tylko i wyłącznie wyrobnicy to ci którzy mają pracować czyli którzy mają przynosić jakiś efekt ze względu na gospodarkę to również ci którzy mają być tymi którzy przekazywać będą życie dalej więc każdy kto jest w tym pod człowiekiem ewentualnie również może być Nazwijmy to producentem kolejnych podludzi a ci nad ludzie ci lepsi to są ci którzy mają decydować o funkcjonowaniu życia w ogóle to ci którzy sprawują władzę to ci którzy są intelektualista mi to ci którzy mają i D względem życia które się toczy to ci którzy zarządzają tymi położonymi niżej i to ciekawa rzecz lepsi mają lepsze prawa wręcz nie podlegają tym prawom które są prawami ustabilizowany mi społecznie dla ogółu więc jeżeli planują zrealizować coś co ma być dobrym społecznym mogą się posługiwać metodami które będą metodami spoza przyjętego kanonu ze zbrodnią włącznie bo przecież mają do tego prawo Są lepsi Są ponad ogólnie obowiązującym prawem te myślę Raskolnikow opisał w artykule i zasadniczo taką myślą żył więc zbrodnia którą dokonał miała również pewien wymiar testu testu związanego z nim samym oczywiście pisząc o tych lepszych i gorszych o pod ludziach i nadludziach siebie widział ewidentnie w tym miejscu lepszych zbrodnia miała to tylko i wyłącznie potwierdzić to znaczy zabicie lichwiarki miało pokazać że Raskolnikow jest ponad ten jakimkolwiek prawem tym prawem państwowym i tym prawem etycznym No bo mógł dokonać zabójstwa kogoś kogo nie należy traktować jako osoby godnej życia Tak właśnie patrzą na lichwiarkę Sytuacja która następuje w życiu Raskolnikowa po morderstwie w zasadzie dosyć komplikuje jego patrzenia na rzeczywistość Bo nieoczekiwanie okazuje się że dostaje wezwanie na policję i ma sobie wyobrażenie że wszystko wyszło na jaw a tak naprawdę to zupełnie innego powodu jest na policję wzywany ale to co się dzieje w kolejnych dniach jest tak naprawdę próbą dla niego samego jest dopytywanie się świata zewnętrznego jak potrafi się znaleźć tej sytuacji raskolnik Raskolnikow który ma nawet znaczące nazwisko bo jeżeli spojrzymy na twórczości Dostojewskiego Jeśli spojrzymy zbrodnie i karę to jesteśmy w stanie dostrzec że bohaterowie mają nazwiska czy też imiona znaczące określające ich ze względu na charakter ze względu na myśl którą niosą razem ze sobą więc Raskolnikow Raskolnikow z języka rosyjskiego oznacza odszczepieniec A tego który jest poza grupą ewidentnie widzimy że to co się dzieje w życiu Raskolnikowa to próba pokazania że nie jest związane ze społeczeństwem i tak próbuje siebie ustawiać w taki sposób próbuję żyć w taki sposób Rzeczywiście doświadcza tego życia historia Raskolnikowa prowadzi go do przyznania się do winy zbrodnia rzeczywiście mogłaby być zbrodnią doskonałą bo nie było świadków i trudno byłoby powiedzieć kto tak naprawdę dokonał morderstwa ale dowodem na to że raskolnik to był tym który zabił Wyłącz sam to on sam przyznał się do winy to on sam nie umiał unieś tego ciężaru pytanie czy on nie umiał tego unieść moralnie nie musiał się przyznać do tego że taki właśnie pomysł w nim był został do tego w pewien sposób też zachęcony przez Sonię przez stronie która jest jedyną bohaterką w tekście że która jest tak naprawdę otwarty czy który mówi o sobie o swojej rzeczywistości wewnętrznej o swoich wyobrażeniach życia Sonia przyjmuje Raskolnikowa takim jakim on jest ponieważ widzisz jego ubóstwo tak naprawdę gdzie jego trud wewnętrzny sama tego trudu doświadcza pochodzi z domu gdzie pierwsze miejsce zajmuje alkohol znowu gdzie to ona musi się troszczyć o całą rodzinę WIG20 znaleźć jakieś rozwiązanie finansowe po prostu podejmuje się prostytucji to jedyny sposób jaki znajduje żeby utrzymać rodzinę gdzie ojciec jest nałogowym pijakiem ten nałogowy pijak również otrzymał bardzo znaczące nazwisko Dostojewski mówi że nazywa się marmieładow więc człowiek marmolada człowiek maź człowiek rozgnieciony taka jest historia ojca i również podobna Historia zaczyna się dziać z córką jej życie jest zgniecione decyzję o tym żeby być prostytutką to decyzja dotycząca życia i śmierci jej rodziny nie tylko i wyłącznie jej samej więc ta droga jest drogą poświęcenia drogą jedyną która może być wybrana po to aby inni członkowie rodziny mogli żyć i zasadzie jak spojrzymy A na to co się dzieje z pieniędzmi które przynosi swojego zajęcia Sonia to są to pieniądze które znowu często są roztrwonione na przykład przez ojca żeby mu kupić ta umęczona życiem dziewczyna dostrzega również trud który nosi w sobie Raskolnikow i cała idzie zanim jest gotowa poświęcić swoje życie swoje życie w Petersburgu po to żeby towarzyszyć raskolnikowi raskolnikowi który przyznaje się do swojej winy raskolnikowi który musi przyjąć na siebie karę pomimo tego że nie czuję się winny cały czas idea która nosi w sobie jest tym elementem który mu przyświeca i nie rozumie tego dlaczego akurat do takiej sytuacji doszło że mówi o tej zbrodni przyznaje się do niej i wchodzi w Te kary która jest mu dana akara jest dosyć trudna aż jest wysłany na katorgę tej katordze może mu towarzyszyć Sonia takie zasady funkcjonowały w Rosji w dziewiętnastym wieku zatem Sonia przebywa w okolicy w której również przybywa Raskolnikow zesłany po to żeby odbić swoją karierę Oby swoją przemianę i również tamtym miejscu Raskolnikow tak naprawdę nie potrafi doświadczyć swojego Odrodzenia nie potrafi porzucić życia jednego i zacząć kolejnego takiej wersji go widzimy w epilogu cały czas poza społeczeństwem cały czas poza nawet tą grupą która w zasadzie jaki sposób Powinna go jednoczyć tą grupą więźniów cały czas zastanawiający się co się stało że nie mógł przejść przez próbę którą sam sobie wyznaczył zwycięsko zatem katorga której doświadcza nie powoduje zmiany myślenia na takiej za Mam nadzieję że dostrzega swój błąd że obserwuje zbrodnie której dokonał jako aktu niemoralnego złego etycznie takie myśli nie dotykają Raskolnikowa Raskolnikow na katordze jest złamany złamany z racji tego że ucierpiała jego duma ucierpiało jego myślenie ucierpiała Jego idea która przecież była taka genialna A on widział się w tej swojej ideologicznej myśli oczywiście jak najwyżej historia Raskolnikowa Jest historią która pokazuje jak bardzo ideologia może spowodować człowieku wyjałowienie emocjonalne jak bardzo ideologia może spowodować odrzucenie etyki moralności raskolnikowie jest tym który nie potrafi wejść w normy społeczne nie potrafi za funkcjonować w taki sposób żeby być chciał społeczeństwa jego myślenie o obecności w społeczeństwie za każdym razem dotyczyło czegoś większego wyobrażał sobie siebie w zupełnie innej pozycji wręcz Dostojewski pisze O raskolnikowie samo istnienie mu nie wystarczało zawsze chciał czegoś więcej więcej w tym wypadku oznaczało bardziej Poza normami więcej oznaczało stawianie siebie w takim miejscu które wypędzał o go ze społeczeństwa w miejscu zupełnej izolacji w miejscu bardzo indywidualistyczny im i można by spojrzeć na Raskolnikowa jak ona reprezentanta myśli romantycznej bo to właśnie w tym bohaterze jego działania jego myśleniu możemy dostrzec to co było charakterystyczne dla indywidualizmu romantycznego bycie ponad światem ponad społeczeństwem by cię oddzielony bycie odszczepieńcy sem właśnie w taki sposób przecież funkcjonowali wielcy bohaterowie romantyczni tak funkcjonowali bohaterowie chociażby pokazywanie ubarwiona bohaterowie niosący w swoim życiu tajemnicę związaną również z morderstwem Bohaterowie którzy Nie potrafili pogodzić się z rzeczywistością świata w którym przyszło im żyć Bohaterowie którzy nie odczuwali tego że ich zbrodnia jest czymś za co należałoby pokutować Bohaterowie którzy nie rozumieli dlaczego świat tak ich osądzasz a-trak jest właśnie Raskolnikow to bohater który pokazuje że wejście na drogę ideologii całkowite zawierzenie ideologii może doprowadzić do tego że izolujemy się społeczeństwa No i jednocześnie przestaje mieć sobie ludzkie odruchy co jedynie może nas uratować może nas uratować to na co wskazuje Dostojewski możemy doświadczyć kompletnego złamania możemy doświadczyć śmierci która jest nam dana jeszcze za życia po to żeby pojawiło się nowe życie w ramach wskrzeszenia i do tego właśnie odwołuje nas motyw Łazarza który również w tekście Dostojewskiego jest istotny bo łazarzu wielokrotnie myśli Sonia Ta która idzie na katorgę razem z raskolnikowem po to żeby być blisko po to żeby służyć pomocą wbrew tego zachowania które Raskolnikow względem sonima rówieńskiego i odtrącaj ącego ją pokazywać że ona go przyjmuje i wierzę ten moment kiedy umrze stary Raskolnikow a narodzi się nowy naprawdę nastąpi ona jest gotowa na to czekać ona jest gotowa raz kolejny poświęcić swoje życie aby ratować życie kogoś innego nasze spotkanie z raskolnikowem wyraźnie może nam pokazywać to rzeczywiście Dostojewski nie chciał mówić tylko i wyłącznie o Zbrodni i okaże chciał pokazywać w jaki sposób przekraczać można granicę W jaki sposób można odchodzić od tego co jest normą i do czego to może doprowadzać zatem historia Raskolnikowa i historie innych bohaterów którzy są pokazani w powieści Zbrodnia i kara to opowieść o naszym życiu to opowieść o tym gdzie naprawdę szukać rozwiązania w pytaniach kim jestem czy stać mnie na więcej i gdzie jest moje więcej jeżeli przed tobą natura to jesteś w dobrym miejscu zasubskrybuj ten kanał bo w każdy poniedziałek i czwartek pojawiają się tutaj nowe materiały przydatne dla twojej matury zapraszam cię również na stronę matura na maksa pl znajdziesz tam kurs maturalny który pozwoli ci osiągnąć maksymalny poziom na twojej maturę z języka polskiego To co widzimy się w [Muzyka]