🦴

Anatomia otworów i kanałów kończyny dolnej

Jul 16, 2025

Overview

Wykład dotyczył anatomii otworów i kanałów kończyny dolnej, ich granic, zawartości oraz znaczenia klinicznego.

Kanał zasłonowy i otwór zasłonowy

  • Kanał zasłonowy wyznaczają guzki zasłonowe: przedni (kość łonowa) i tylny (kość kulszowa).
  • W otworze zasłonowym przebiegają: tętnica i żyła zasłonowa, nerw zasłonowy oraz naczynia limfatyczne.

Rozstęp mięśni i naczyń (lacuna musculorum et vasorum)

  • Rozstęp mięśni zawiera nerw udowy i mięsień biodrowo-lędźwiowy.
  • Rozstęp naczyń zawiera tętnicę, żyłę udową i naczynia limfatyczne.
  • Nerw udowy należy do rozstępu mięśni, nie naczyń.
  • Nerw skórny uda boczny przebiega w pobliżu kolca biodrowego przedniego górnego.

Trójkąt udowy i jego zawartość

  • Ograniczenia: więzadło pachwinowe, mięsień krawiecki, mięsień przywodziciel długi.
  • Zawartość: mięsień grzebieniowy tworzy też trójkąt udowy mniejszy.
  • Wspólne ścięgno mięśnia biodrowo-lędźwiowego i szczabieniowego uczestniczy w tworzeniu trójkąta mniejszego.

Otwory kulszowe i gruszkowate

  • Wcięcie kulszowe większe i mniejsze zamknięte więzadłami tworzą otwory.
  • Otwór nadgruszkowaty: nerw i naczynia pośladkowe górne.
  • Otwór podgruszkowaty: nerw i naczynia pośladkowe dolne, nerw kulszowy, nerw sromowy, nerw skórny uda tylny, pozostałe nerwy splotu krzyżowego (oprócz pośladkowego górnego).

Kanał przywodzicieli (Huntera)

  • Granice: mięsień przywodziciel długi, krawiecki, przywodziciel wielki.
  • Zawartość: tętnica, żyła udowa, naczynia limfatyczne, nerw udowo-goleniowy (odgałęzienie nerwu udowego).
  • Kanał kończy się rozworem ścięgnistym przywodziciela wielkiego powyżej stawu kolanowego.

Dół podkolanowy

  • Ograniczenia: mięsień półbłoniasty, półścięgnisty, dwugłowy uda, głowy mięśnia brzuchatego łydki.
  • Zawartość: nerw piszczelowy, nerw strzałkowy wspólny, żyła i tętnica podkolanowa, naczynia limfatyczne.

Kanał stępu

  • Położony pomiędzy kostką przyśrodkową a guzem piętowym, pod troczkiem zginaczy.
  • Zawartość: mięsień zginacz długi palców, zginacz długi palucha, piszczelowy tylny, tętnica i żyła piszczelowa tylna.

Key Terms & Definitions

  • Otwór zasłonowy — otwór w miednicy zawierający naczynia i nerw zasłonowy.
  • Rozstęp mięśni/naczyń — przestrzenie pod więzadłem pachwinowym dla mięśni i naczyń kończyny dolnej.
  • Trójkąt udowy — przestrzeń na udzie, przez którą przechodzą naczynia udowe i nerw udowy.
  • Otwór nadgruszkowaty/podgruszkowaty — przestrzenie w obrębie miednicy dla nerwów i naczyń pośladkowych i splotu krzyżowego.
  • Kanał przywodzicieli — kanał mięśniowy udowy dla naczyń i nerwu udowo-goleniowego.
  • Dół podkolanowy — przestrzeń za kolanem zawierająca główne struktury naczyniowo-nerwowe.
  • Kanał stępu — tunel pod przyśrodkową kostką dla mięśni i naczyń stopy.

Action Items / Next Steps

  • Powtórzyć lokalizację, granice i zawartość wszystkich wymienionych otworów oraz kanałów.
  • Przygotować się do palpacji kanału zasłonowego i kanału przywodzicieli na kolejnych zajęciach.
  • Zapoznać się z mobilizacją wybranych struktur na modelu lub preparacie.