Canlıların Temel Bileşenleri ve Hücre Konuları

Genel Bilgi

• İlk dönem tamamlandı, ikinci döneme başlıyoruz.
• İkinci temamız: Canlıların temel bileşenleri ve hücre konuları.
• Canlıların temel bileşenleri üniversite hazırlıkta önemli bir konu.
• Konular: Karbohidrat, lipit, protein, enzim, vitamin, ATP, nükleik asitler, su, mineraller, asitler, bazlar, tuzlar.

İnorganik Bileşikler

• İki grupta incelenir: İnorganik ve organik bileşikler.
• İnorganik Bileşikler: Su, asitler, bazlar, tuzlar, mineraller.
  • Dışarıdan alınır, üretilmez.
  • Örnekler: Su, tuz, mineraller.
  • Özellikleri: Sindirilmeden kana geçebilir, enerji vermeyen bileşiklerdir.

İnorganik Bileşiklerin Önemi

• Su: Önemli bir çözücüdür.

  • Özgül ısısı yüksektir, denizler geç ısınır ve soğur.
  • Hidrojen bağları ile moleküller birbirine bağlanır.
  • Metabolik olaylarda su kullanılır (hidroliz).
  • Bitkilerin mineralleri topraktan almasına yardımcı olur.

• Kohezyon ve Adhezyon:

  • Kohezyon: Su moleküllerinin birbirini çekmesi.
  • Adhezyon: Su moleküllerinin yüzeye yapışması.

Asitler, Bazlar ve Tuzlar

• Asitler: Suda çözündüğünde H+ iyonu veren bileşikler.
  • Örnekler: Laktik asit, hidroklorik asit.
• Bazlar: Suda çözündüğünde OH- iyonu veren bileşikler.
  • Örnekler: Sodyum hidroksit, amonyak.
• Tuzlar: Asit ve bazların birleşimiyle nötrleşme tepkimelerinde oluşur.

Mineraller ve Fonksiyonları

• Kalsiyum: Kemik ve diş yapısı, kanın pıhtılaşması.
• Demir: Hemoglobin yapısında, oksijen taşıma.
• İyot: Tiroid bezi fonksiyonu, metabolizma düzeni.
• Çinko: Enzim yapısı, bağışıklık sistemi.
• Fosfor: ATP, DNA/RNA yapısı.
  • Eksiklikleri metabolik bozukluklara neden olur.

pH ve Tampon Çözeltiler

• İnsan vücudu belirli pH aralığında çalışır, ani değişiklikler tehlikeli olabilir.
• pH Metre: Asidik (0-7), Bazik (7-14) pH ölçeği.
• Tampon Çözeltiler: pH dalgalanmalarını önler.

Özet

• İnorganik bileşikler: Su, mineraller, asitler, bazlar, tuzlar.
• Düzenleyici bileşikler, enerji vermezler, dışarıdan alınır.
• Su, çözünürlük ve metabolik süreçler için önemlidir.
• Asitler ve bazlar pH dengeleyicidir.
• Mineraller, enzim yapısına katılır ve metabolik fonksiyonlarda etkilidir.

Bu özet, dersin ana noktalarını ve önemli detayları içerir. Konuların detayları ve sorularla pekiştirilmesi önerilir. PDF notlarına ze.edu sitesinden ulaşabilirsiniz.