Overview
Tinalakay sa leksyon ang sanaysay ni Emilio Jacinto na "Ang Ningning at ang Liwanag," ang kahulugan ng ningning at liwanag, mga uri ng sanaysay, at wasto at malinaw na pagpapahayag ng pananaw lalo na sa social media.
Ang Ningning at ang Liwanag
- Ang ningning ay nakasisilaw, nakalilinlang, at maaaring makasama.
- Ang liwanag ay tumutulong makita ang katotohanan at kailangan ng mata upang maunawaan ang lahat.
- Madalas mas pinapahalagahan ng tao ang ningning kaysa liwanag, na nagdudulot ng maling paghanga at paghuhusga.
- Ang sanaysay ay sumasalamin sa maling ugali ng lipunan na magpuri sa panlabas lamang.
Mga Elemento ng Sanaysay
- Elemento ng sanaysay: himig, kaisipan, damdamin, wika at estilo, tema at nilalaman, anyo at estruktura, larawan ng buhay.
- Ang sanaysay ni Jacinto ay ginamit upang ilarawan ang mga pangyayari noong panahong sakop tayo ng Kastila.
- Hindi nagbabago ang mensahe ng sanaysay kahit sa kasalukuyang panahon.
Mga Uri ng Sanaysay
- Formal na sanaysay: seryoso, pormal ang tono, may pananaliksik, at maayos ang estruktura.
- Di-formal na sanaysay: personal, magaan, parang nakikipag-usap, ginagamit sa diary o journal.
- Editorial ay halimbawa ng formal; diary/journal ay halimbawa ng di-formal.
Ekspresyon ng Pagpapahayag ng Pananaw
- Ekspresyong nagpapahayag ng pananaw: sinasabi, iniisip, pinaniniwalaan na may matibay na batayan.
- Halimbawa ng ekspresyon: "Ayon sa," "Sa paniniwala ko," "Sa aking pananaw," "Sa tingin ko."
- Ekspresyong nagpapahiwatig ng pagbabago ng paksa/pananaw: "Sa isang banda," "Sa kabilang dako," "Samantala," "Habang."
- Tamang paggamit ng mga ekspresyon ay mahalaga upang maging malinaw at epektibo ang komunikasyon.
Key Terms & Definitions
- Sanaysay — isang anyo ng panitikan na nagpapahayag ng sariling opinyon o pananaw ng may-akda.
- Ningning — matinding sinag o kinang na maaaring makalinlang.
- Liwanag — bagay na nag-aalis ng dilim at tumutulong makita ang katotohanan.
- Formal na sanaysay — seryosong pagtalakay ng paksa, pormal ang wika at estruktura.
- Di-formal na sanaysay — personal, magaan ang tono, parang nakikipag-usap lamang.
Action Items / Next Steps
- Suriin ang binasang sanaysay at tukuyin ang mga elemento nito gaya ng himig, damdamin, tema, at anyo.
- Gamitin ang mga tamang ekspresyon sa pagsusulat ng sariling sanaysay o pagbabahagi ng pananaw.
- Sagutan ang mga inihandang pagsasanay sa sagutang papel.