Overview
Tinalakay sa lecture ang buhay ni Gregoria de Jesus, ang kanyang ambag sa Katipunan, at ang kahalagahan ng pagtatanong tungkol sa kasaysayan at kalayaan ng Pilipinas.
Pagtatanong at Ang Gamit ng Kasaysayan
- Mahalaga ang pagtatanong: "Nasaan na tayo? Maayos na ba ang buhay?" upang maunawaan ang kasaysayan.
- Ang pag-aaral ng kwento ng mga bayani ay paraan upang mahanap ang sagot sa kasalukuyang hamon.
Buhay at Pamilya ni Gregoria de Jesus
- Isinilang si Gregoria de Jesus (Oryang) noong Mayo 9, 1875 sa Kaloocan.
- Ang kanyang ama ay maestro de obras at naging gobernadorcillo noong panahon ng Espanyol.
- Ang kanyang ina ay pamangkin ni General Mariano Alvarez ng Magdiwang, Cavite.
- Bata pa lang ay tumutulong na siya sa mga gawain sa bukid.
Pag-aasawa kay Andres Bonifacio at Paglahok sa Katipunan
- Nagpakasal si Gregoria de Jesus kay Andres Bonifacio.
- Tinanggap si Gregoria sa Katipunan bilang "Lakambini".
- Naging tagapangalaga siya ng mga lihim ng Katipunan at ng mga kagamitan nito.
- Tumulong siya sa pagtanggap ng mga bagong kasapi at pag-iingat ng mga dokumento.
Papel ni Gregoria de Jesus sa Himagsikan
- Itinatago ni Oryang ang mga armas at dokumento tuwing may panganib mula sa gwardya sibil.
- Sumasama siya sa mga pulong ng Katipunan at tinutulungan ang mga sugatang rebolusyonaryo.
- Nagpalipat-lipat sila ng tirahan upang makaiwas sa mga Espanyol.
Trahedya at Pagpapatuloy ng Pakikibaka
- Namatayan ang mag-asawa ng anak dahil sa bulutong.
- Nadiskubre ng mga Espanyol ang Katipunan noong Agosto 1896, nagdulot ito ng malawakang pag-aresto.
- Dahil sa hidwaan sa Katipunan sa Cavite, nahuli at napatay si Andres Bonifacio kahit tinangkang ipagtanggol ni Oryang ang asawa.
Buhay Pagkatapos ng Himagsikan
- Nagluksa si Gregoria de Jesus sa pagkawala ng asawa.
- Nag-asawa siya muli kay Julio Nacpil at nagkaroon ng walong anak.
- Nagturo siya ng sampung tagubilin sa mga kabataan Pilipino bilang pamana ng mga aral ng Katipunan.
Key Terms & Definitions
- Katipunan — Lihim na samahan ng mga Pilipinong naglaban para sa kalayaan laban sa mga Espanyol.
- Lakambini — Pamagat na iginawad kay Gregoria de Jesus bilang lider-kababaihan ng Katipunan.
- Gwardya Sibil — Mga sundalo o pulis ng pamahalaang Espanyol.
- Himagsikan — Rebolusyong Pilipino laban sa kolonyalismong Espanyol.
Action Items / Next Steps
- Balikan at pag-aralan ang mga aral sa buhay ni Gregoria de Jesus.
- Gamitin ang pagtatanong sa pag-unawa ng kasalukuyang kalagayan ng bayan.
- Maghanda para sa diskusyon ukol sa mahahalagang papel ng kababaihan sa himagsikan.