Eski Yahudi Tarihi ve 12 Kabile

İsrailoğullarının Yönetimi

• MÖ 1050'de Kenan bölgesinde İsrailoğulları adlı bir kabileler konfederasyonu hakim.
• İdari yapıda, her biri Yakup’un 12 oğlunun soyundan gelen 12 kabile bulunur.
• Günümüz Yahudileri yalnızca iki kabilenin soyundan geliyor.

İsrail Adının İlk Kullanımı

• İsrail adının ilk kullanımı MÖ 1209 yılına Mısır yazıtlarında rastlanır.

Demir Çağı Yerleşimleri

• Kudüs'ün kuzeyindeki Samiy bölgesinde küçük köyler kuruldu.
• Bu köyler kendi kendine yeterliydi ve yerel ticaret yapılıyordu.

İsrail'in Erken Dönem Tarihi

• İlk Krallık MÖ 11. yüzyılın sonlarında ortaya çıktı.
• İlk kral Saul (Kur’an'da Talut olarak geçer).
• Kral Davud ve Süleyman'ın hükümdarlık dönemleri önemli gelişmeler içerir: Kudüs'ün başkent olması ve Tapınak inşası.

İsrail Krallığı'nın Bölünmesi

• Süleyman’ın ölümünden sonra İsrail Krallığı ikiye bölündü: Yehuda Krallığı ve İsrail Krallığı

İsrailoğullarının 12 Kabilesi

• Yakup’un 12 oğlundan devam eden nesil bu kabileleri oluşturur.
• Her kabile siyasi ve dini konularda bir pay sahibidir.

Kabilelerin Özellikleri

• Levi kabilesi: Din işleriyle sorumlu, özerk toprakları yok.
• Yosef kabilesi: Hakları oğulları Menase ve Efraim’e verilmiş.
• Yehuda ve Bünyamin kabileleri genelde öne çıkar.

Konfederasyondan Krallığa Geçiş

• İlk İsrail devleti konfederasyon şeklinde örgütlenmişti.
• Filistinlilerin güçlenmesiyle merkezi bir hükümet kuruldu, Saul ilk kral oldu.

Kral Saul'un Dönemi

• Saul yerel kabileler arasında uyum sağladı.
• Davud ve Süleyman dönemleriyle birlikte başkent Kudüs oldu ve büyük dini yapılar inşa edildi.

Asur ve Babil Sürgünleri

• Kuzeydeki İsrail Krallığı MÖ 722-720’de Asurlular tarafından yok edildi.
• Yahudiler Asur Krallığı'nın farklı bölgelerine sürgün edildi.
• Babil Krallığı, Yehuda Krallığı'nı MÖ 587'de ele geçirdi ve Yahudileri tekrar sürgüne gönderdi.

Yahudi Diasporası

• Arkeolojik veriler Yahudilerin dünyaya dağıldığını gösteriyor.
• Araştırmalar, Yahudilerin Yahuda ve Bünyamin kabilelerine dayandığını belirtir.

Roma ve Yahudi Çatışmaları

• MS 66 yılında Yahudiler, Roma’ya karşı büyük bir isyan başlattı.
• Kudüs'ün MS 70'de yıkılması ve Yahudilerin köleleştirilmesi.
• Bar Kohba isyanı (MS 132) ve Yahudi kölelerinin sayısının artması.

Ortaçağ ve Modern Dönem

• 638'de İslam orduları Filistin'i fethetti.
• Yahudilere yüksek vergiler getirildi, köylüler kasabalara göç etti.
• Sürgünler sonucu Yahudiler dünyanın farklı bölgelerine dağıldı: Aşkenaz, Sefarad, Kara ve Mizrahi Yahudileri.
• Teodor Herzl ve Siyonist hareketin başlaması (1897).

20. Yüzyılda Yahudiler ve İsrail

• Avrupalı Yahudiler Filistin’e göç etmeye başladı.
• 1947’de Birleşmiş Milletler Filistin’in bölünmesini önerdi, İsrail devleti kuruldu (1948).

İsrail-Arap Savaşları

• Birinci Arap-İsrail Savaşı (1948-1949).
• Süveyş Krizi (1956), Altı Gün Savaşı (1967), Yom Kippur Savaşı (1973).

İsrail-Filistin Çatışmaları

• Oslo Anlaşmaları (1993-1995): Barış ve bölgesel kontrol.
• Hamas’ın Gazze yönetimi ve İsrail’in Gazze operasyonları.
• 2023'te Hamas ve İsrail arasında yeniden savaşlar başladı.

Not: Bu notlar, Yahudi tarihinin erken dönemlerinden modern zamanlara kadar genel bir özet sunmaktadır.