Baie welkom by vandagse les oor fysische en chemische verandering. Kom ons kyk nou heel eerste na die aksies waarop fysische verandering plaas vind. Wat baie belangrik is om te onthou is dat tydens fysische verandering vind ons slechts een heringskikking van molekules plaas. Nou, een algemeene voorbeeld van fysische verandering is bijvoorbeeld die smelting van water.
So, wat gebeur is, ek het water in die vorm van ijs, so met andere woorde, dus water wat in die vaste stofvase is. En dan... Sit ek een bykie energie by, so ek verhed het so bykie, en dan smel die ijs, en dan krij ek net gewone water wat in vloeistofvorm is. So wat baie belangrik is om te onthou is, daar hoog geen verandering in die samenstelling of die eigenskap van die stoffe is nie. So in al sy fases bou water die formule H2O en hy bou al sy chemiese eigenskap.
So hy gaan nog steeds op die selde, by die selde temperatuur kook en by die selde temperatuur smaak. smelt en hy het nog steeds die selfde molekulaire massa en so. En dan ook wat ons kan sien uit die reactie is, daar vind die oordrag van energie plaas by fysische verandering.
Maar die krachte tussen die deelkies is redelijk klein, so daar word nie baie energie vereis om om een fysische verandering te ondergaan nie. En die belangrike kenmerk, die manier hoe ek kan onderscheid tussen een fysische verandering en een chemische verandering, is een fysische verandering is omkeerbaar. So met ander woorde, ek kan weer terug gaan. gaan na die oorspronkelike situasie wat ek gehad het. So is in die reaksie hierboe met die water.
Net soos wat ek die ijs kon smelt om water te vorm, net so kan ek die water weer afkoel, dit by laag temperatuur sit, en dan gaan dit weer ijs vorm. So die maniere waarop ek Gewoonlik, een fysische verandering weer omkeer is bijvoorbeeld dier skyringsmetode soos destillatie en filtratie en verdamping. En so voort. So, hoe ek, as hulle vir jou scenario geen, hulle vraag vir jou vinder of jy so of vir chemische verandering plaas, dan kyk jy net na die belangrikste ding.
Kan ek weer die reaksie omkeer? So, dit is soos by voort. So met ander woorde, algemene voorbeelde van reaksies wat fysische verandering ondergaan, is fase veranderings. Kom ons kyk nou na chemiese verandering.
So, tydens een chemiese verandering is daar, word daar bestaande bindings gepreek, daar vindt een heringskukking van atome plaas en nieuwe bindings word op die ouwe hende gevormd. So onthouk baie meer energie word vereis om verskillende soortige chemische bindings soos kovalente bindings, ewenise bindings, metalbindings en sovoorts. te breek as om die intermoleculare krachte, wat by een fase verandering teenwoordig is, te oorkom.
So, dit is baie makkeliker om die krachte, waar die deelkies van ijs, van water, wat hulle by mekaar hou te breek, laat die deelkies net een beetje verder van mekaar afbeweeg. as wat het is om waterstof en sierstof by mekaar te sit om op die ouweinde water te vorm. So algemene voorbeelde van reaksies wat chemische verandering ondergaan is, synthese reaksies, ontbindingsreaksies en IWIN uitruilingsreaksies. Maar ons gaan verder in die jaar meer in diep te kyk na hierdie reaksies.
so wat baie belangrijk is om te onthou van geen chemische verandering, is dit vereis baie energie, en oor die algemeen, nie altyd nie, daar is reaksies wat omkeerbaar is, maar oor die algemeen is dit nie omkeerbaar nie. So, algemeene voorbeelde van die aksies waar al chemiese verandering plaas vind, is by voorbeeld soos die brand van brandstoffe. So, as ek in die kar rui en daar word uitlaatgasse vry gesel, is dit baie baie moeilik om weer die uitlaatgasse terug te verander in wat het was. Of as ek vier aansteek, as ek wil bruin, as ek die hout geprand het en het vorm as, dan kan ek hier redden. wat ek weet die as terugvat, hou toe nie.
Of, een baie algemeen voorbeeld, as ek kos maak, as ek vir my eier in een pan braai, en ek breek die eier, en ek maak omgaar, dan kan ek ons nieweer gaan, van een gaar eier, na een rouw eier toe nie. So, dis hoe jy oor die algemeen, gaan ondersky tussen hulle. So wanneer stoffe chemies met mekaar bind om nieuwe producte te vorm, of wanneer verbindings ontbind om eenvoudiger stoffe te lever, geld die wet van massebehoud. En die wet van massebehoud sê dat tydens een chemiese reaksie is die som van die masses van die reactante gelyk aan die som van die masses van die producte. Nou kom ons vat weer die reaksie tussen waterstof en sierstof en ons bewijs dit.
Want hulle gaan vir jou een chemische reaksie geën en vrou om dit te bewijs. So as ons weer hierdie reaksie het en hulle vraag vir jou om dit te bewijs, dan werk jy die massas van jou reactanse uit apart en jy werk die massas van jou producte uit en as dit gelijk is in mekaar, dan weet ons die, weet van bema... massa behoud geld. So jy kan op jou periodieke tabel kyk, die massa van 1 waterstof is 1,0079 maar kom ons hou nie by 1 om het eenvoudig te hou en onthou daar is 2 van hulle so ek moet dit mol met 2. So in 1 waterstof molekiele is daar 2 waterstof waterstof atome, so hy sal so lyk, maar onthoud, daar is 2 van die waterstofmolekieles, so hy het die 2 A2O gaan, so lyk, daar is 2 van die molekieles. So as ek die massa van 1 molekiel uitgewerkt het, dan moet ek dit nog mal met 2, om die massa van 2 molekieles te kry.
En die sêlle is om die seerstof, ek weet die massa van 1 seerstof, sê my periodieke tabel vir my is omtrend 16, Maar omaar daar 2 sierstof is in 1 sierstofmolekiel, hy lyk ook so 2 sierstofatome wat verbind is om 1 sierstofmolekiel te vorm, moet ek die massa mol met 2. So 2, 1 mol 2 is 2. 16 maal 2 is 32, hier so 2 maal 2 is 4 en 4 plus 32 geef my. 36. So kom ons doen gauw die selfte aan my reactantse se kant. Ach aan my producte se kant.
So, hierso het ek, een watermolekiel. En die watermolekiel het 2 waterstofatome, en 1 seerstof, en ons 2 van die molekiel is. So dit sal ontrent, ek gaan dit net in een ander kleer doen, dit sal ontrent so lyk.
Ek het my sierstof met my 2 waterstofies. En hier so het ek nog so'n molekiel, want dit is waarvoor hy 2 voor die hardweer oorstaan. So daar is 2 van die molekieles. So as ek hulle massa wil uitwerk, dan is dit... Die massa van een waterstof, wat 1 is, maar omraad 2 is, is die massa van al die waterstofie saam, 2. Of jy kan ook sê, dis 2 mal 1. En dan die massa van 1 seerstof is ontrent 16. En so dit is hoeveel 1 so watermolekiele weeg.
Maar oomraad 2 van hulle is, moet ek dit nog mal met 2. So as ek eenvoudig binnen die haakie, 2 plus 16 geef my 18 en dan 2 mal 18 geef my 36. So ek weet die massa van my reactanse is gelijk aan die massa van my productes, waar die wet van massa bouwt geld. Kom ons kyk nou na die wet van constante samenstelling. So want ou elemente reageer en verbind in sekere vaste verhoudings om een specifieke product te vorm.
Soms kan elemente in meer as een verhouding met mekaar verbind en leid door die vorming van verskillende producte. So byvoorbeeld ek kan iets hee soos Water, haat 2 oe, so het die verhouding van die waterstofatome tot die sierstofatome is 2 tot 1. Voor elke 1 sierstof is daar 2 waterstoffe. So, nou kan ek ook iets kry soos by voorbeeld. Waterstof peroxyd, H2O2. So by hom is die verhouding van die waterstofatome to die syrstofatome 2 tot 2, so in die eenvoudigste...
vorm is die verhouding 1 top 1. So vir elke 1 syrsto verhoud is, moet ook 1 water wees. So die wet van constante samenstelling sê eindelijk maar net vir my, een specifieke chemische verbinding bevat altyd die selfde elemente in die selfde verhouding. Of een ander manier om dit te stel is ook alle monsters van een gegewe chemische verbinding in die selfde element samenstelling.
So kom ons kyk nou na die energie wat betrokke is by chemiese reaksies. So wanneer chemiese reaksies plaas vind, moet die bindings van die reaktante gebreek word en dit vereis energie. En dan moet nieuwe bindings weer aan die productkant gevorm word en tydens die vorming van die bindings word energie weer vrygestel.
Nou volgens die wet van behoud van energie Sê dit dat energie kan nie geskip of vernietig wordie, maar kan slaags verander van vorm. Met ander woorde, dit beteken dat die energie wat vrijgestel is, ook gelijk moet wees aan die energie wat opgeneem word. Ons krij 2 verskillende soorte reaksies, endothermise en exothermise reaksies. Exothermise reaksies is een reaksie waar tydens energie vrygestel word, terwyl endothermise reaksies is reaksies waar tydens energie opgeneem word.
So dit is redelijk alles wat jylle moet weet rondom fysische en chemische verandering. In die volgende les gaan ons kyk na chemische vergelijkings en hoe ons hylle balanceer.