Overview
Tinalakay sa leksiyon ang pag-usbong, katangian, at kontribusyon ng mga sinaunang kabihasnan sa Mesopotamia, Indus, China, at Egypt na sumibol sa mga lambak-ilog.
Mga Batayang Katangian ng Kabihasnan
- Ang kabihasnan ay masalimuot na pamumuhay sa lungsod na nauugnay sa sibilisasyon.
- Hindi lahat ng naninirahan sa siyudad ay sibilisado at ang mga nasa labas ng siyudad ay hindi agad itinuturing na di-sibilisado.
- Kailangan ng organisadong pamahalaan, relihiyon, espesyalisasyon sa trabaho, uring panlipunan, teknolohiya, sining, arkitektura, at sistema ng pagsulat.
Kabihasnang Mesopotamia
- Sumibol sa pagitan ng Tigris at Euphrates, tinatawag ding "lupain sa pagitan ng dalawang ilog."
- Binubuo ng mga lungsod-estado tulad ng Sumer, Akkad, Babilonya, Assyria, at Chaldea.
- Sumer: May zigurat, pinamumunuan ng paring hari (patesi), at may cuneiform na sistema ng pagsulat.
- Mga diyos: Anne (kalangitan), Enlil (hangin), Enki (katubigan), Nin Horsag (sanlupaan).
- Sargon I ng Akkad ang nagtatag ng unang imperyo; sumunod ang Babylon, Assyria, at Chaldea.
Kabihasnang Indus
- Nakapaloob sa Indus River sa India at Pakistan; pangunahing lungsod: Harappa at Mohenjo-Daro.
- Planado ang lungsod, may drainage system, at gumamit ng pictogram sa pagsusulat.
- Namayani ang sentralisadong pamahalaan at aktibo sa kalakalan.
- Ang mga Dravidian ang bumuo ng kabihasnang ito.
Kabihasnang Tsino (China)
- Nagmula sa Wangho (Yellow River); pinamunuan ng mga dinastiya: Xia (alamat), Shang, Zhou, Qin, Han, Sui, Tang, Sung, Yuan, Ming, at Qing.
- Naniniwala sa Mandate of Heaven—ang basbas ng kalangitan sa emperador.
- Mahahalagang kontribusyon: papel, compass, gunpowder, silk road, woodblock printing.
- Nasakop ng mga Mongol (Yuan), napalitan ng Ming at Qing; nagwakas ang sistema ng dinastiya noong 1911 dahil sa rebolusyon.
Kabihasnang Egypt
- Umusbong sa tabi ng Ilog Nile; pinamumunuan ng pharaoh na itinuturing ding diyos.
- Mayroong sistema ng pamamahala at hukbo, kontrolado ang ekonomiya at relihiyon.
- Sistema ng pagsulat: hieroglyphics.
- Mahahalagang dinastiya: Old Kingdom (Itinatayo ang mga pyramid), Middle Kingdom (kalakalan, ekspedisyon), New Kingdom (pinakamalawak na teritoryo).
- Mga tanyag na Pharaoh: Menes (nagbuklod sa Upper at Lower Egypt), Khufu (Great Pyramid), Hatshepsut, Thutmose III, Akhenaton, Ramses II, Cleopatra VII.
Key Terms & Definitions
- Kabihasnan — masalimuot at organisadong lipunan na may sistemang pulitikal, relihiyon, ekonomiya at kultura.
- Zigurat — templo ng mga Sumerian sa Mesopotamia.
- Cuneiform — sinaunang sistema ng pagsusulat ng Sumerian.
- Pictogram — pagsusulat gamit ang larawan sa kabihasnang Indus.
- Mandate of Heaven — paniniwala ng mga Tsino na ang emperador ay may basbas ng kalangitan.
- Hieroglyphics — sinaunang sistema ng pagsusulat ng Egyptian.
- Pharaoh — hari at diyos ng Egypt.
Action Items / Next Steps
- Basahin ang mga pangunahing kontribusyon ng bawat kabihasnan.
- Gawa ng graphic organizer ukol sa pagkakaiba at pagkakatulad ng mga kabihasnang tinalakay.
- Ihanda ang sarili para sa talakayan ukol sa epekto ng kapaligiran sa pag-unlad ng mga sinaunang kabihasnan.