Epoka Dwudziestolecia Międzywojennego

Wprowadzenie

• Ramy czasowe: 1918 - 1939 (koniec I wojny światowej i wybuch II wojny światowej).
• Wydarzenia historyczne: Odzyskanie przez Polskę niepodległości, Wielki Kryzys Ekonomiczny 1929.

Kierunki Psychologiczne i Filozoficzne

• Pragmatyzm: Nie ma obiektywnej prawdy, prawda jest dostosowana do potrzeb życiowych.
• Behawioryzm: Koncepcja, że ludzie działają na podstawie instynktów (Iwan Pawłow).
• Fenomenologia (Edward Husserl): Poznanie rzeczy przez fenomenu, odrzucenie schematów i filozoficznych aspektów.
• Psychoanaliza (Zygmunt Freud): Istnienie podświadomości, teoria góry lodowej.
• Teoria Archetypów (Carl Gustav Jung): Zbiorowa podświadomość, zachowania wynikające z przodków.
• Teoria Konstytucjonalizmu (Kretschmer): Osobowość związana z fizyczną budową ciała.

Kierunki Artystyczne

• Dadaizm: Reagowanie przeciwko tradycji, poezja jako bełkot (kabaret Voltaire).
• Futuryzm: Fascynacja techniką, negacja tradycji, brutalność (spalenie muzeów, ideologie faszystowskie).
• Ekspresjonizm: Uwidacznianie emocji, gwałtowność, operowanie cieniem i kontrastami.
• Kubizm: Geometria w sztuce, bryły jako podstawa (Pablo Picasso).
• Surrealizm: Uwolnienie wyobraźni, wizje senne (Salvador Dali).

Poetyckie Grupy Dwudziestolecia

• Skamander: Julian Tuwim, Antoni Słonimski, język potoczny, teraźniejszość.
• Awangarda Krakowska: Poeta jako rzemieślnik, fascynacja techniką, ekonomia języka.
• Druga Awangarda: Katastrofizm, bogata metaforyka (Czesław Miłosz, Józef Czechowicz).

Ważne Lektury

• Ferdydurke (Witold Gombrowicz): Tematyka formy, schematów (pupa, łydka, gęba).
• Przedwiośnie (Stefan Żeromski): Wizje rozwoju Polski, dojrzewanie Cezarego Baryki.
• Granica (Zofia Nałkowska): Granice moralne, społeczne, filozoficzne.
• Sklepy Cynamonowe (Bruno Schulz): Liryzacja prozy, mityzacja rzeczywistości.

Przykładowe Pytania na Sprawdzian

• Czym jest forma w „Ferdydurke”?
• Jakie są trzy wizje rozwoju Polski w „Przedwiośniu”?
• Jakie granice ukazuje Nałkowska w „Granicy”?
• Co oznacza mityzacja rzeczywistości w „Sklepach Cynamonowych”?