Tinalakay ang konsepto at palatandaan ng pambansang kaunlaran.
Tanong: Paano masasabi na ang isang bansa ay maunlad?
Pag-unlad vs Pagsulong
Pag-unlad:
Ayon sa Merriam Webster, pagbabago mula mababa tungo sa mataas na antas ng pamumuhay.
Feliciano Alfajardo (1994): Progresibo at aktibong proseso ng pagpapabuti ng kondisyon ng tao (i.e., pagbaba ng kahirapan, kamangmangan, kawalan ng trabaho).
Pagsulong:
Resulta o produkto ng pag-unlad.
Halimbawa: Pagbabago sa pagsasaka mula manu-mano sa paggamit ng makina.
Mga Konsepto ng Pag-unlad
Tradisyonal na Pananaw:
Pagtaas ng income per capita para mapabilis ang output kaysa paglaki ng populasyon.
Makabagong Pananaw:
Malawakang pagbabago sa buong sistemang panlipunan.
Amartya Sen (2008):
Kaunlaran ay kung mapapaunlad ang yaman ng buhay ng tao kaysa ekonomiya.
Salik sa Pagsulong ng Ekonomiya
Likas na Yaman: Yamang lupa, tubig, kagubatan, mineral.
Yamang Tao: Kaalaman at kakayahan ng lakas paggawa.
Kapital: Makinarya na nakalilikha ng mas maraming produkto at serbisyo.
Teknolohiya at Inobasyon: Pag-upgrade ng teknolohiya.
Pagsukat ng Kaunlaran
HDI (Human Development Index):
Ginagamit bilang pamantayan sa pagsukat ng pag-unlad.
Aspekto: kalusugan, edukasyon, antas ng pamumuhay.
Antas ng Kaunlaran ng Bansa
Developed Country (Maunlad na Bansa):
Mataas na GDP, income per capita, at HDI.
Developing Country (Umuunlad na Bansa):
Hindi pantay na GDP at HDI.
Underdeveloped Country (Papaunlad na Bansa):
Mababa ang agrikultura, GDP, income per capita, at HDI.
Ang HDI ang ginagamit para bigyang-diin ang mga tao at kanilang kakayahan bilang pangunahing pamantayan sa pangkalahatang pagsukat ng pag-unlad ng isang bansa.
Konklusyon
Mahalagang maunawaan ang iba't ibang aspekto ng kaunlaran at kung paano ito sinusukat upang makamit ang tunay na pambansang pag-unlad.