Dzień dobry. Tematem dzisiejszym będą nowe idee polityczne, czyli będziemy sobie mówili o pierwszych ruchach wręcz politycznych w pierwszej połowie XIX wieku. Oglądamy.
Już przy okazji tematów poprzednich mówiłem o tym, że na Kongresie Wiedeńskim nowe zasady, które miały wprowadzić Ład Europejski, miały też na celu usunięcie tych idei oświeceniowych, ale to się jednak nie udało, więc generalnie skończyło się na tym, że te idee dalej żyją i... Do tego dochodzą jeszcze różnego rodzaju problemy. Problemy, które sam Kongres Wiedeński urodził, czyli pominięcie tych pomniejszych, maluczkich, zabieranie próby, zabierania wolności i w ten sposób będziemy mieli nowe idee i o nich sobie będziemy po prostu mówili.
Pierwszą ideą... będzie liberalizm, czyli ideologia, która głosiła tak naprawdę prywatność człowieka, jego wolność, jego swobody, jego swobodny rozwój. No i oczywiście ta mowa jest w tym liberalizmie o tym, że to, co tak naprawdę do tej pory było złe, należy po prostu albo ograniczyć, albo z tego zrezygnować. I w ten sposób krytykowano i absolutyzm, krytykowano feudalizm. Następnie zaczęto wspierać taki ustrój konstytucyjny, który powolutku w Europie się przecież będzie rodził w Kongresie Wiedeńskim, będzie on też widoczny.
Następnie próbowano walczyć o wolną konkurencję i dawano taki dosyć duży sprzeciw wobec wszelkiego rodzaju właściwie ingerencji państwa w życie prywatne zwykłego, szarego człowieka, ale też tego kapitalistycznego, umówmy się. I tutaj występowało też poparcie dla rozszerzenia praw obywatelskich i później do tego dołączą prawa wyborcze. A takimi głównymi, można powiedzieć, że ideologami będziemy mieli tutaj Johna Locke'a, będzie Montesquieu oraz będzie to Adam Smith.
Także o nich tutaj... Tutaj warto byłoby pamiętać. Jest jeszcze jeden pan, czyli John Stuart Mill, który w ramach liberalizmu utworzył utylitaryzm, czyli pogląd, w którym mówił, że postępowanie jednostki jest dobre moralnie i gospodarczo tylko i wyłącznie wtedy, kiedy kieruje się ona własnym interesem, ale nie narusza tak naprawdę interesu ogółu społeczeństwa. Więc to jest utylitaryzm, czyli John Stuart Mill, jego główny ideolog.
Idziemy do konserwatyzmu. W konserwatyzmie będziemy mieli przede wszystkim ideologię zupełnie inną, ponieważ tutaj będziemy mieli, no można powiedzieć, że takie uwielbienie starego porządku. Reformy należy wprowadzać powolutku, tak ewolucyjnie, czyli bez jakiegoś większego, no można powiedzieć, że nacisku, bez jakiejś większej szybkości. Za podstawę w konserwatyzmie uznaje się to, co do tej pory istniało i co się sprawdzało, czyli religia, dziedziczność tronu. no i Kościół.
On powinien odgrywać dosyć dużą rolę w tym państwie konserwatywnym. Ponadto w konserwatyzmie sprzeciwia się wszelkiego rodzaju działaniom demokratycznym, ponieważ uznaje się tylko i wyłącznie władzę monarchii, a najlepiej tą absolutną tak naprawdę od razu. Następnie krytyka przemysłu, w ogóle całej rewolucji przemysłowej, która wtedy miała miejsce, bo ona powodowała, że według nich jest to zbyt szybko wprowadzone nowum, które może się wszystkim nie spodobać i może ona się nie przyjąć, więc trzeba je skrytykować. Dziękuję. Rozwój społeczny tak naprawdę powinien być powolny, znowu tak powiedziałem wcześniej ewolucyjny, no i jak też wspomniałem o tym, tutaj mowa jest o religii, ale też o tradycji, tej chrześcijańskiej to głównie.
Jakim ideologiem wartym odnotowania był Edmund Berg, którego tutaj należy również pamiętać. W Polsce też mieliśmy swojego konserwatystę i to też będzie wieczny gość, czyli Adam Jerzy Czartoryski. Dlaczego wieczny, to będę mówił w następnym rozdziale. Idziemy sobie do socjalizmu.
Socjalizm to jest taka ideologia, która przede wszystkim głównie... ogłosiła sprawiedliwość społeczną i proponowała walkę o takie prawa, o byt dla robotników. Oni chcieli reform.
Reform bardzo często szybkich, ale niektórzy byli tutaj zbyt powolni i w ten sposób ten socjalizm będzie się rozdzielony tak jakby dwie gałęzie. Będziemy mieli przede wszystkim socjalizm utopijny i socjalizm naukowy i już powolutku do nich przechodzimy. Socjalizm utopijny generalnie był dosyć ciekawy ideologicznie, natomiast niemożliwy do rozwiązania, ponieważ już nas...
na samym wstępie. Było zbyt wiele problemów. Przede wszystkim chodziło o to, że miało nie być podziału na biednych i na bogatych.
Czyli dosłownie. Reformy nie idą oddolnie od ludzi, tylko idą odgórnie od można powiedzieć, że rządzących. Oczywiście jedno i drugie wyjście, czyli oddolne i odgórne jest zrobione z myślą o tych najbiedniejszych, o robotnikach, o zwykłych ludziach. Więc nie spotkałem się jeszcze z tym, żeby to władzać. dawała reformy, które są dla ludzi, dla wszystkich ludzi idealne i wszyscy na tym korzystają.
Ktoś zawsze traci. A w tym momencie stracą też bogaci, bo nie będzie podziału na biednych i na bogatych. Więc generalnie to ja byłbym takim właścicielem fabryki albo powiedzmy, że jakimś tam wysoko postawionym politykiem i ja będę dzielił się ze wszystkimi swoimi własnymi zyskami, swoim własnym majątkiem.
No, idealne rozwiązanie. Tylko taki się jeszcze nie narodził. I na koniec poznajmy panów, którzy to wszystko wymyślili.
To będziemy mieli Karola Furię, będziemy mieli Robert Bertha Owena oraz Auriego de Saint-Simon. Także oni to są ci utopiści. Więc utopijny dlatego, że nigdy nie został ten socjalizm wprowadzony w życie.
A zastąpił go ten drugi socjalizm, socjalizm naukowy, czyli komunizm tak naprawdę. Tutaj idee były zawarte w takim manifestie komunistycznym z roku 1848. I w tym manifestie mówiło się wprost o ustroju komunistycznym, który należy po prostu wprowadzić. I tutaj realnie pomyślano o robotnikach, o pracownikach, o walce, o ich byt na właściwym rynku pracy. Takimi ideologami będą Karol Marx oraz Friedrich Engels.
Na koniec idziemy sobie do ruchu robotniczego. Ruch robotniczy na początku był zupełnie odrębnym ruchem niż ten socjalistyczny. Później te drogi tam gdzieś się będą powoli przecinać, ale to później.
Ruch robotniczy generalnie wiąże się z tym, żeby walczyć o poprawę warunków bytowych dla robotników, czyli walka z systemem pracy, bo oni pracowali po 16 godzin, dzieci tylko po 10, więc w sumie co im się nie podobało. Nie było pomocy ze strony państwa, ani tej socjalnej, nie było żadnej umowy, a choroby tak naprawdę nie powodowały tego, że ludzie mają ograniczoną płacę, tylko po prostu im nie płacono, bo się nie stali do pracy, bo są chorzy, więc generalnie walczono o to, żeby w jakiś sposób ich tutaj po prostu ubezpieczyć. I w związku z walką o swoje prawa, robotnicy powolutku rozpoczynali przechodzić do czynów, czyli rozpoczynali strajki. Przerywali pracę i chcieli wymusić dla pracodawcy pewnego rodzaju ustępstwa, czyli podniesienie płac, zwiększenie bezpieczeństwa pracy i zmniejszenie ilości godzin. Także ten ruch robotniczy będzie swoją rolę odgrywał, natomiast tutaj takich głównych ideologów raczej wymienić byśmy nie mogli.
Przynajmniej nie w tym początkowym stadium, o którym mówimy. Przechodzimy sobie już do ostatniej części tematu. Obiecuję już teraz na pewno ostatni, jest to czartyzm.
Czyli jest to ruch, o którym będę za chwilkę sobie mówił, natomiast najpierw zrobię sobie tutaj wstęp. Rok 1824, Wielka Brytania pozwala na tworzenie legalnych związków zawodowych. One zaczynają walczyć o prawa robotników.
I jedną z ważniejszych grup zawodowych będą czartyści, czyli ruch, który będzie miał swoją nazwę od takiego dokumentu, właściwie People's Charter i to miało być taką listą żądań, które będą w tym momencie miały w sumie to największe znaczenie i wpływ na ugruntowanie się. się demokracji w sumie to na całym świecie. Także tyle, jeżeli chodzi o nowe idee polityczne. Dziękuję i do widzenia.