Organik Kimya Genel Tekrar

Organik ve Anorganik Bileşikler

• Organik Bileşikler:

  • Karbon temelli, genellikle canlı kalıntılarından oluşur.
  • Tepkimeleri yavaş ve çok basamaklıdır, fazla enerji gerektirir.
  • Düşük erime ve kaynama noktalarına sahiptir.
  • Yanıcıdır ve kovalent bağlı yapıya sahiptir.

• Anorganik Bileşikler:

  • Doğadaki minerallerden oluşur.
  • Hızlı ve tek basamaklı tepkimeler gösterir, az enerji gerektirir.
  • Yüksek erime ve kaynama noktaları vardır.
  • Genelde iyonik bağlı, bazıları kovalent bağlı olabilir.

Karbon Bağları ve Hibritleşme

• Bağ Türleri:

  • Sigma (σ) Bağı: Orbitallerin ucu uca örtüşmesiyle oluşur.
  • Pi (π) Bağı: P orbitallerinin paralel örtüşmesiyle oluşur.

• Hibritleşme Türleri:

  • sp3: Tekli bağ içeriyorsa, tüm bağlar sigma.
  • sp2: Bir pi bağı içeriyorsa.
  • sp: İki pi bağı içeriyorsa.

Organik Bileşiklerin Adlandırılması

• En uzun karbon zinciri seçilir.
• Fonksiyonel gruba göre küçük numara verilerek numaralandırılır.
• Yan gruplar alfabetik sırayla yazılır, numaralar verilerek belirtilir.
• Alkanlar: CnH2n+2
• Alkenler ve Alkinler: Çift ve üçlü bağlar içerir.

İzomerlik Çeşitleri

• Yapı İzomerliği:

  • Zincir Dallanma İzomerliği
  • Zincir Halka İzomerliği
  • Konum İzomerliği
  • Fonksiyonel Grup İzomerliği

• Geometrik İzomerlik: Cis-trans izomerliği, çift bağ veya siklo yapılarında.

Organik Kimyanın Temel Özellikleri

• Alkanlar (Parafinler):

  • Yanıcı, apolar, suda çözünmezler.
  • Kaynama noktası karbon sayısıyla artar, dallanmalarla azalır.

• Alkenler (Olefinler):

  • Çift bağ içerir, pi bağı nedeniyle katılma tepkimeleri verir.
  • Meyvelerin olgunlaşmasını sağlayan etilen önemli bir alken örneğidir.

• Alkinler (Asetilenler):

  • Üçlü bağ içerir, iki pi bağı vardır.
  • Yanma ve katılma tepkimeleri gösterir.

Alkol ve Eterler

• Alkoller:

  • OH grubu içerir, polar yapılıdır.
  • Hidrojen bağı oluşturur, kaynama noktaları yüksektir.
  • Primer, sekonder, tersiyer olarak sınıflandırılır.

• Eterler:

  • R-O-R yapısındadır, polar olabilir.
  • Suyla çözünürler, ancak kendi aralarında hidrojen bağı yapmazlar.

Aldehit, Keton ve Karboksilik Asitler

• Aldehitler ve Ketonlar:

  • Karbonil grubu içerirler.
  • Aldehitler yükseltgenir, ketonlar yükseltgenmez.

• Karboksilik Asitler:

  • COOH grubu içerir, asit-baz tepkimeleri verir.
  • Esterleşme tepkimeleriyle esterler oluşur.

Reaksiyonlar

• Katılma Reaksiyonları:

  • Alken ve alkinlerin pi bağlarına atomlar katılır.
  • Markovnikov kuralı: Hidrojen hidrojeni çok olana, X hidrojeni az olana katılır.

• Polimerleşme:

  • Monomerler pi bağlarının açılmasıyla polimer oluşturur.

• Yer Değiştirme Reaksiyonları:

  • Uç alkinler amonyaklı gümüş nitrat ve bakır nitratla tepkimeye girer.

Bu özet, organik kimya konusundaki genel tekrar ve önemli detaylara odaklanmaktadır. Daha detaylı bilgiler için organik kimya kampı önerilir.