La organik organik organik başımın etini yediniz. Alın size organik genel tekrarı. Hızlı bir genel tekrar. Bak baştan uyarurum. Hızlı bir genel tekrar oldu. Konuyu bilen için daha faydalı olacaktır. Ben hiç bilmiyorum. Fayda sağlar. Ona hiçbir şüphe yok. Ama bilen adama daha faydalı olacak bir genel tekrardan bahsediyorum. Önce 39 günde kampı veya bir haftada organik kampını takip eden arkadaşlar gelip bunu takip ettiğinde, bunu seyrettiğinde çok faydası olacak. Onu baştan söyleyeyim. Elimden geldiğince tüm detaylara girdim. Önce adlandırmayı verdim. Sonra izomerliği verdim. En sona özellikler ve reaksiyonlarını verdim. Böyle bölerek organik kimyayı ayrı farklı bir şekilde anlatmış oldum. Yani 39 gün ve bir hafta kampından daha farklı bir anlatım olmuş oldu dostum. Tabii ki bu genel tekrarı izledikten sonra ne yapacaksın? Soru çözümü yapacaksın. Bu kesinlikle olmazsa olmaz. Soru çözümü şart ötesi şart. Onu baştan söylemiş olayım. Bir de kanala abone olursan çok mutlu olurum. O zaman Zedua eğitim her yerde diyoruz ve başlıyoruz. [Müzik] Burada önce organik anorganik bileşiklerin farklarından bahsedelim. Organik bileşikler karbon temelli bileşikler diyorduk. Canlı kalıntılarıydı, temel kaynakları. Anorganik bileşikler ise doğadaki minerallerdi. Başka? Tepkimeleri genellikle yavaş ve çok basamaklıydı organik bileşiklerin fazla miktarda enerji gerektiriyordu. Ama anorganik bileşiklerin tepkimeleri daha hızlıydı. Genel olarak söylüyoruz tabii ki tek basamaklıydı ve az enerji gerektiriyordu. Organik bileşiklerin erime ve kaynama noktaları genel olarak düşükken anorganik bileşiklerinki genel olarak yüksektir. Organiklerin kendilerine has kokuları bulunurken anorganikleri genel olarak yoktur. Ama tabii ki anorganik olup kokulu olanlar da yok mudur? Tabii ki vardır. Mesela amonyak gibi. Daha birçok örnekte sıralayabiliriz. Genellikle yanıcıdır organikler. Anorganiklerse genel olarak yanıcı değildir. Organikler genel olarak neydi? Kovalent bağlı yapıya sahipti. Anorganiklerse iyonik bağlı ama tabii ki kovalent bağlıları da mevcuttur. Organik bileşiklerin sayısı anorganik bileşiklerin sayısından oldukça fazladır. Normalde organik bileşiklerde genel olarak karbon temel yapı hidrojen var. Onun dışında oksijen, azot, kükürt, klor hani element sayısı çok değil ama anorganikte geri kalan elementler olmasına rağmen organik bileşiklerin sayısı çok fazladır. Bunun da sebebi karbonun bağ yapma kapasitesinden kaynaklanıyor. Tekli bağ yapabiliyor, ikili bağ yapabiliyor, üçlü bağ yapabiliyor. Bir sürü karbonatom bir araya gelebiliyor. Bundan dolayı organik bileşiklerin sayısı çok fazladır. Organik bileşikler genel anlamda suda çözünmezken anorganikler genel anlamda çözünebilir. Ama tabii ki organik olup çok iyi çözünenler de mevcuttur. Şimdi organik bileşiklerdeki karbondan bahsediyorsak karbon 4A grubu elementi 4 bağ yapabiliyor. Dediğim gibi tekli bağ yapabiliyor, ikili bağ yapabiliyor, üçlü bağ yapabiliyor. Peki bu tekli, ikili ya da üçlü bağ yapması durumundaki sigma ve π bağı sayıları neydi? Şöyle yaklaşıyorum. Tekli bağ yapıyorsa karbon atomu tekli bağ yapıyorsa tüm bağları sigma bağıydı. Bak sigma bağları. Eğer şöyle tekli bağlar sigma ikili bağ yapıyorsa birisi sigma bağıdır diğeri π bağıdır. Üçlü bağ yaptığındaysa birisi sigma bağıdır diğer ikisi π bağıdır. Mesela burada sağlı sollu iki tane çift bağ var. Bunlardan birer tanesi sigma diğerleri de π bağı şeklinde olacak. Peki sigma ve π bağı ne demek? Hemen ondan bahsedeyim. Sigma bağları orbitallerin ucu uca örtüşmesi ile meydana gelen şeylerdir, bağlardır. Mesela S orbitallerinin ucuca örtüşmesi, S ile P orbitalinin ucu örtüşmesi, P ile P orbitalinin ucuca örtüşmesi, S orbitali ile SP3 orbitali yani ucu uca örtüşmelerin hepsi ne oluyor? Sigma bağı oluyor. Peki π bağı dediğimiz şey neydi? Paralel örtüşme. İki tane P orbitalinin paralel olarak örtüşmesi sonucunda meydana gelen bağ ne oluyordu? π bağı oluyordu. Sigma bağı π bağından daha sağlam bir bağ türüydü. Şimdi karbon atomunda şöyle bir durum vardır. Karbon atomunun hibritleşme türünü de buna bağlı olarak belirleyebiliyoruz. Şöyle bir şey var. Eğer karbon atomu bir tane ya şöyle söyleyeyim hiç π bağı içermiyorsa yani tüm bağları sigma bağıysa şöyle buluyorsun. Bak şöyle gösteriyorum. Hemen yaklaştım. SP SP2 SP3 yani sırayla gidiyorsun işte ilkine S dedim. İkinciye SP dedim. 3üncüye SP2 3 4 tane olursa sigma bağı SP3 dedim. Şuraya geldim bak. SP SP2 ha demek ki bu ne yapıyormuş? SP2 yapıyormuş. Şuna geldiğimde SP ha bu karbon atomuz SP hibritleşmesi yapıyormuş. Aynı şekilde Ssplinde söylüyorum. Hocam bu bana karışık geldi. Tamam hemen sana pratik yöntemini gösteriyorum. Pi bağı içermiyorsa sp3. Bir tane π bağı içeriyorsa SP3'teki P'lerden birisi paralel yapacak ya. P'nin birini kaybet. Ne kaldı geriye? SP2 kaldı. 2 tane π bağ içeriyorsa 2 tane p'yi çıkart. Yani sp3'tü. Bir tane π bağ içerdiğinde p'nin birini çıkarttım. SP2. 2 tane π bağ içerdiğinde ise SP hibritleşmesi yapmış oluyor. Değerli dostum hibritleşme dediğimiz olay neydi? Karbon atomundaki işte o elektronların enerjisi eşit halde böyle S ve P orbitallerinin enerjisini eşitleyerek yeni bir orbital oluşturması durumuydu. Burada da işte bak karbon atomunun hibritleşmelerini göstermiş. Hiç gördün mü? Birincisinde hiç şey yok. Pi bağ yok. O yüzden sp3. İkincisinde şu tarafında bir tane π bağı var. O yüzden ne oluyor? SP2. Şu karbon atomunun sağında ve solunda birer tane pi bağı toplamda 2 tane π bağı olduğu için SP şu karbon atomunun da sadece sol tarafında olduğu için SP2 hibritleşmesi yapıyor diyoruz. Ve bu tablo çok işine yarayacak. Onu söylemiş olayım. Mesela lityum hidrur yani 1A grubuyla işte tab 1A grubundaki elementlerin yaptığı yapı işte doğrusal olarak ifade ediliyor. Ya çok fazla kullanmaz 1A grubu onu söylemiş olayım. 1A ve 7A grubunun hibritleşme yapmadığını söyleyebiliriz değerli dostum. 2A grubuna geldiğimizde berilyum vardır ki SP hibritleşmesi yapmaktadır. Doğrusaldır. Apolar bir görüntü vardır. Öyle söylüyorum. Ve şeyse bunun VSPR gösterimi ise şöyle bak. Merkez atom berilyum A diyoruz. Merkez atom A. İki tane de bağlanan grup var. X2. Merkez atomda ortaklaşmamış elektron olsaydı ona da E diyecektim ama olmadığı için bu ax2 oldu. Mesela 3A grubunda bor var. 3 bağ yapmakta zaten apolar oluyor. Grup numarası kadar bağ yaptığı için. Bağ açısı kaç oldu işte 120°. Diğeri doğrusal olduğu için 180 dereceydi. Bu da AX3 merkez atom A. 3 tane bağlanan var. X3 ortaklaşmamış elektron olmadığı için E olmayacak. SP2 hibritleşmesi yapmış oluyor. 4A grubunda karbonun farklı durumları vardır. Eğer karbon tüm bağları sigma bağıysa SP3 hibritleşmesi yapmış oluyor. Burada işte 109,5 derecelik bir açı apolar. VSPR gösterimi ise merkez atom A 4 tane bağlanan grup X4 şeklinde söylüyoruz. C2H4 buraya çok dikkat etmeni istiyorum. Burada bak karbon atomu bir tane ne içeriyor? π bağı içeriyor. Bundan dolayı ne oluyor? SP3'tü. Bir tane çıkart. SP2 kaldı. SP2 hibritleşmesi yapmış oluyor. Bağ açısı 120°. Gelelim VSPR gösterimi. Şu aklına gelebilir hocam. 2 tane A var. Yani merkez atom 2 tane. 4 tane de bağlanan grup var. A2 X4'ten sadeleştirdim. ax2 olmaz mı? Olmaz dostum. Bak bunlardan herhangi birini merkez seç. Şuna A desem bak şu merkez olsa şuna bağlanan gruplar 1 2 3 AX 3'tür. Tamam mı dostum? Zaten şöyle bir şey var. Bak sp ise AX3 oluyor. Devam edelim. C2H2'ye baktığımızda aha burada bak görüyor musun? Neyi unutmuşum? Bağın birini unutmuşum. Şöyle olacak. Şurada iki tane pi bağı var. O zaman bu karbon atomları spritleşmesi yapacak. Görüntü dümdüz doğrusal diyoruz buna. Apolar AX2. Neden? Şunu merkez kabul et. Karbon. Bir grup şöyle bağlanmış, bir grup da böyle bağlanmış. AX2 şeklinde söyleniyor dostum. Tamam mı? Peki amonyak. Geldik 5A grubuna. SP3. 5A ve 6A grubundaki azot ve oksijen SP3 kabul edilmektedir. Sakın unutma bunu. Önemli bir ayrıntıdır. Şuraya geldiğimizde merkez atom A yani buradaki azot 3 tane bağlanan var. X3. Merkez atomda ortaklaşmamış elektron olduğu için AX3 E. E olanlar polar olacaktır. Bunu sakın unutma. Geldik buraya. H2O var. Bak merkez atom oksijen. İki tane bağlanan grup var. AX2. İki tane de ortaklaşmamış elektron çifti olduğu için ne oldu? E2. Bu da polar olacaktır. Çünkü E var. İşte bu tablo çok işine yarayacaktır. O yüzden böyle verdim sana. Şimdi gelelim organik kimyaya. Adlandırmayile başlamak istiyorum. Organik kimyada adlandırmalarda şöyle bir şey var. İlk yapacağın iş, her zaman ilk yapacağın iş en uzun karbon zincirini seçmek olacak. Burada fonksiyonel grubun içinde olduğu en uzun karbon zinciri seçilir. Yani alkense ikili karbon atomları arasında ikili bağın olduğu, alkinse üçlü bağın olduğu en uzun karbon zinciri seçilir. Yani mesela onun dışında yani o ikili ya da üçlü bağın olmadığı daha uzun bir şey olabilir. Onu seçmeyeceksin. İkili ya da üçlü bağın içinde olduğu en uzun karbon zinciri veya işte alkol durumundan bahsediyoruz. O grubu olacak. O'ın içinde olduğu en uzun karbon zinciri aldeit diyelim. Yani COH zaten onunla başlıyorsun. 1 diyorsun. Ondan sonra devamını getiriyorsun. En uzun karbon zinciri gibi. Keton olduğunda işte o CO grubunun içinde olduğu en uzun karbon zinciri seçilecek dostum. En uzun karbon zinciri seçtikten sonra varsa fonksiyonel gruba göre o fonksiyonel gruba küçük numara vereceksin. Alkolse ona küçük numara gelecek şekilde. İşte alde ise zaten 1 numara alıyor. Ketonsa o CO grubuna küçük numara verecek şekilde numaralandırma yapılır. COOH olduğunda 1 numara almak zorunda zaten. Mesela alkenlerde çift bağın olduğu karbona küçük numara gelecek şekilde şeye bakmıyorsun. Orada dallanmaya bakmıyorsun. Nereye? Önce ikili ya da üçlü bağın olduğu yere küçük numara vermeye çalışıyorsun. Sonra dallanmalara bakacağız. Heh. Fonksiyonel grup yoksa yani o, C,OH falan bunlar yok diyelim. İkili ya da üçlü bağ var. Bu sefer onlara küçük numara vermeye çalışıyorsun. He önemli bir şey. Hem ikili bağ hem de üçlü bağ varsa aynı organik bileşiğin içerisinde diyelim başka fonksiyonel grupta yok. Hem ikili bağ var hem de üçlü bağ var. Burada iki durum var. Eğer her iki taraftan eşit uzaklıktaysa yani sağdan saydım işte birinci karbona denk geldi. Soldan diğere bakıyoruz o da birinci karbona denk geldi. Yani ikili bağ da birinci karbonda, üçlü bağ da birinci karbonda. Ne yapıyorsun biliyor musun? İkili bağın önceliği var. Eşit uzaklıkta olduğunda ha bileşiği adlandırırken de alkene göre adlandırıyorsun. Son olarak alkene göre adlandırılıyor. Eğer diyelim eşit uzaklıkta değilse yani ikili bağ var, üçlü bağ var ama eşit uzaklıkta değil. Yani birini bir taraftan saydım ikinci karbona denk geliyor. Birini diğer taraftan saydım işte eak ikinci karbon de diyelim 3üncü karbona denk geliyor. Neyse artık diğer taraftan saydım birinciye denk geliyor. Hangisine küçük numara geliyorsa o taraftan başlıyorsun. Tamam mı dostum? ikili ya da üçlü bağ olduğunda eşit uzakta olmadığında hangisine küçük numara geliyorsa oradan başlanıyor. Ama ikili ve üçlü bağ varsa her zaman bileşiğin ana adı alkene göre yazılıyor. Tamam mı dostum? Ha diyelim ikili ya da üçlü bağ da yok. Bu sefer alkandan bahsediyoruz değil mi? Burada da ne yapıyorsun? Dallanmaya küçük numara verecek şekilde bir taraftan bakıyorsun ikinci karbonda dallanma var. Diğer taraftan 3üncü karbonda. İkinci karbon olan tarafı seçiyorsun. Oradan numaralandırma yapıyorsun. Diyelim iki taraftan da eşit uzaklıkta. İki taraftan da eşit uzaklıktaysa orada da ne yapıyorsun dostum? dallanma sayısının fazla olduğu taraftan başlıyorsun. Diyelim her iki tarafta da eşit sayıda dallanma var. Bu durumda da alfabetik sıraya bakıyorsun. Alfabetik olarak öncelikli olanı seçiyorsun. He mesela en çok kafaya takılan şeylerden bir tanesi işte hocam klora K mi diyeceğim C mi diyeceğim? Ya sonuçta biz mi bulduk bu adlandırmayı? Hayır yupak buldu. Onlar K mi diyor? Hayır C diyor değil mi dostum? Yani core o mantıkla söyleniyor ama ÖSYM bu topa girmiyor Allah'tan. Hani a işte clore mu şey mi clor mu? Hani o detaya girmiyor Allah'tan. Ama bunu da ekstradan söylemiş olayım. Burada da detayları vermişim. İşte eğer yanlar ana zincirin eşit uzaklığında ise işte ikinci yan gruplara onlar da eşitse diğer yan gruplara bakılarak numaralandırılıyor. Eğer yan gruplar ana zincirin her iki ucundan eşit uzaklıktaysa dallanma sayısının fazla olduğu, eğer o da eşitse alfabetik sıraya göre yapılıyor. Burası önemli. Bak bu son kısım çok önemli. Diyor ki yan grupların alfabetik önceliğine bakılırken d seconder tersi yerde dikkate almıyorsun. Mesela dimetil işte ne? Mesela triklor dediğimizde T harfine bakmıyorsun. Ne o klor değil mi? Ona bakıyorsun. C'ye bakıyorsun veya işte dimetil. D''ye bakmıyorsun metilin M'sine bakıyorsun. Tamam mı dostum? Orada o var. Ama izo veya neoysa heh burada baş harf önemli. I ve N şeklinde söylüyoruz. Bileşiğin adı yazılırken önce yan gruplar ana zincirde hangi karbona bağlıysa işte numaraları belirterek sırasıyla yazılıyor. Alfabetik olarak yazmaya çalışıyoruz. Ondan sonra ne yapıyoruz? Aralarına çizgi çekiyoruz. Eğer birden fazla aynı grup varsa mesela iki tane metil varsa dimetil, 5 tane varsa işte penta metil falan gibi yapıyorsun. İşte ana zincirde farklı gruplar bağlı olduğunda aralarını virgülle ayırıyorsun. İlk 10 karbonun ismi neydi? Önemli burası zaten. Buna göre diğerlerini belirliyoruz. Metandı değil mi? CH4 metan. C2H6 etan. C3H8 proton değil la. Prot propan olacak o. Lan ne yazmışız ha? Proton. Maşallah. Dur la düzeltelim onu. Dur hemen. Proton. Kafa nereye gittiyse artık hop zoomladık. propan şeklinde söylüyoruz, değil mi? 4 karbonlu olduğunda bütan diyoruz. 5 karbonlu pentan. 5'ten sonra zaten şey var ya bu latince sayılar. 6 hega, 7 hepta, 8 okta var ya işte ne oluyor? Hegzan, heptan, oktan, nonan, dekan şeklinde söylüyoruz. Çok değerli insan. He şimdi burada önemli bir detay var. Alkan olduğunda Cn2n + 2 genel formülüne sahip. Bunu söyledik. Alken olsaydı bir karbonla alken yok. Çünkü karbon atomları arasında çift bağdan bahsediyorsam demek ki alkenlerde ve alkinlerde tek karbonlusu yok. Yani burada güzel bir tuzak oluyor genellikle. Bir karbonlu alkan metansa bir karbonlu alkin nedir diye. Metin değil tabii ki değil mi? Yani iki karbondan başlıyor. Mesela iki karbonlu alken olduğunda an yerine n eten diyorsun ya da etilen özel isim. İki karbonlu alkin olduğunda etin diyorsun ya da özel ismi asetilen. Onları söyleyeceğim. Üç karbon mesela propan ya alkan hali. Alken hali propen, alkin hali propin şeklinde söyleniyor dostum. Ve bir alkil şöyle söyleyeyim. Alkil diye bir grup var. Alkandan bir hidrojen koparttığında geriye kalan gruptur. CNH2n +2 neydi? Alkandı. Bir hidrojen koparttım artık alkil oldu. CH4 metan, CH3 metil oluyor gördüğün gibi. C2H5 etil. C3H7 propil. An yerine bu sefer il geliyor. C4H9 bütil gibi gidiyor dostum. Tamam mıdır? Ve şöyle bir şey var. Bir organik bileşiğin kapalı formülünü nasıl bulabilirim diye bir şey vardır. Ya nereden bulacağım, nasıl bulacağım? Sana şöyle bir pratik yöntem söyleyeyim. Hepsini CNH2N tabii bu hidrokarbonlardan bahsediyorum. Hepsini CH2n + 2 gibi düşün. Ondan sonra her bir π bağında 2 hidrojen azalt. Her bir halkada iki hidrojen azalt. Kapalı formülünü bulursun. Mesela bak şurada hiç hidrojenleri saymadan bulabilirim. Karbonları say. 1 2 3 4 5 6 7 C7 H16 gibi düşündüm. Sonra bak 1 2 3 tane π bağı var. O zaman 2 x 3'ten 6 çıkarttım. C7H 10'muş bu bileşiğin formülü. Gel sayalım. 3 6 7 8 2 de burada 10. Gördüğün gibi bulabiliyorsun. Mesela bak burada buna biz hidrojensiz gösterim diyoruz. Her bir uç bir karbon demektir. Şurada bak kaç karbon var? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 karbon var. C9 H20 gibi düşündüm. CNH2n + 2. Şimdi bak 1 2 3 4 tane π bağı var. E her bir π bağı 2 hidrojen düşürüyordu. 4 var. 8 hidrojen düşüreceğim. Demek ki C9H12'ymiş bu bileşiğin formülü. Bak bu da çok ilginç bir örnek. Burada kaç karbon var? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 3 de burada 12. Bak C 12 H 2N + 2 20 kaç oluyor? 6 oluyor değil mi? Şimdi bak 1 2 3 tane π bağı var. Her bir π bağından dolayı 2 çıkıyordu. O zaman 6 buradan azalttım. E 1 2 tane de halka var. 4 de buradan düşürdüm. Her bir halkadan 2 hidrojen düşüyordu. E ne o zaman? C12 H16 oldu. Bu bileşiğin formülü. Şimdi dedik ya alkan olduğunda an eki alken olduğunda n eki alkin olduğunda in eki. Alkol olduğunda mesela işte bir karbonlu şey olsa alkol olsa metanol diyoruz işte etanol ol eki geliyor. Aldehit olduğunda metanal. etanal şeklinde oluyor. E keton olduğunda mesela propanon şeklinde oluyor. 10 eki geliyor. Karboksilik asit oldu diyelim. İki karbonlu etanoik asit şeklinde söylüyoruz. Ester olduğundaya işte bilmem ne etanoat. Ana zincir kaç karbonluysa mesela iki karbonluysa etanoat şeklinde bu ekler gelmekte dostum. Ve organik bileşikte şu karbonlara bakarak karbon atomuna doğrudan bir karbon bağlıysa veya hiç karbon bağlı değilse bu karbona primer karbon birincil karbon diyoruz. Eğer bir karbon atomuna iki karbon bağlıysa doğrudan bağlı olan karbonları söylüyorum. Etrafındaki diğerlerinden bahsetmiyorum. Doğrudan bağlı karbon sayısı. 2 ise sekonder oluyor ya da işte ikincil karbon oluyor. Ü tane bağlıysa da tersi yer karbon oluyor. Bunları bakalım. Aha burada göstereyim. Bak şimdi değerli dostum burada şu karbona bakar mısın? Şu karbona doğrudan bir karbon bağlı. Hocam diğeri bak o doğrudan bağlı değil. O diğer karbona bağlı. Doğrudan bir karbon olduğu için bu primerdir. Neydi bu? 3 karbonlu C3H7 oluyor, değil mi? C3H7 propil. Ha, bu ne oldu o zaman? Primer propil ya da N propil. Primer yerine N ifadesi de kullanılmaktadır. Şimdi buna bakalım. Buradaysa ortasından bağlı. Bu bir sekonder propildir. Neden? Çünkü bizim aktif olan karbonumuza sağlı ve sollu iki tane karbon atomu bağlanmış. Bu da sekonder yapısıdır. Sekonder propil. Bunun özel adı izopropildir. Önemlidir. İzopropili kesinlikle bilmen gerekiyor. Yani bunu şöyle de gösterirler bazen. Şöyle de yazarlar. O yüzden aklında olsun. İzopropil 3 karbonlu ortasından bağlı olan. Tamam mı dostum? Şu ise n prop ya da normal propil şeklinde söylüyoruz. Ha buraya bakalım. Bak şurada aktif olan bizim hani bir yere bağlı olan karbonumuz bu. Bu karbona doğrudan bağlı bir tane karbon var. Diğerleri değil bak doğrudan bağlı olan. O zaman bu primerdir. Dört karbonlu olduğu için şu bütil değil, primer bütil diyebilirsin ama primer genellikle söylenmez. O yüzden bütil şeklinde söylüyoruz. Şuna baktığımızdaysa bizim kırmızıyla gösterdiğimiz karbon atomuna doğrudan bağlı olan bir iki tane karbon var. Bu bir sekonder yapısıdır. Sekonder bütil diyorsun. Şuna geldiğimizde ise bak benim bir yere bağlanan karbonuma doğrudan 1 2 3 karbon bağlı. Buna da ters yer bütil diyoruz. Tamam mı dostum? Gel o zaman birazcık adlandırma yapalım. Önce en uzun karbon zincirini seçelim. Dümdüz gidersen patates olursun. Çünkü bak burada iki karbon var. Burası daha uzun bir zincirdir. En uzun zinciri bulduk. Şimdi bak buradan sayarsam 1 2inci karbonda denk geldi. Diğer taraftan sayarsam 1 2 3 karbonda denk geldi. O zaman numaralandırma buradan 1 2 3 4 Burada 2 tane var. 5 6 Şimdi bak önce ne var? Brom var değil mi? 2 brom ya da bromo aynı şey. Ondan sonra ne var? 3te ve 4te metil var. Bak 3 4 dimetil dedikten sonra ana zincir kaç karbonlu? 6 hegzan şeklinde söylüyoruz değerli dostum. Hemen alttakine geldik. Hocam bu ne ya? Küfürlük bir şey. Bak burada ne demek biliyor musun? Şu karbon atomuna 3 tane CH3 bağlı demek. Yazıyorum. CH3 CH3 CH3. Sonra bir tane CH2 var. Sonra bir tane CH var. Bak parantez dediği ona bağlı olan bir tane CH3 bağlı. Sonra arada iki tane CH2 var. CH2'leri böyle şöyle yapamam bak. CH2 olur mu? Karbon 4 bağ yapması gerekirken burada 3 oluyor. CH2'ler yan yana yazılır. İk tane CH2 varmış. Sonra bir tane CH'a ne bağlanmış? 2 tane CH3 bağlanmış. Aslında bu bileşik böyledir. Şimdi en uzun karbon zincirini şöyle belirledim. Evet en uzun bu. Buradan sayarsam 1 2inci karbonda dallanma var. Buradan sayıyorum 1 2inci karbonda dallanma var. Ama bu tarafta dallanma sayısı daha fazla. O yüzden 1 2 3 4 5 6 7 8 karbonlu oldu. Ne var burada? 2ide 2 tane. Hocam 2 yazsak yetmez miydi? Hayır. Her birine tek tek adres vereceksin. 2 2 4 7 tetra metil. Ana zincir. Ne oldu? 8 karbonlu oktan şeklinde belirtiyorum. Alttakine geldim. Önce en uzun karbon zinciri. Dümdüz tutuyor mu? Evet tutuyor. Çok güzel. Buradan bak ikinci karbonda brom var. Bu taraftan ikinci karbonda klor var. Sonrakilere bakalım. Aha burada iki tane var. Buradan da sayabilirsin. Ya da alfabetik olarak da gidebiliriz zaten. 1 2 3 4 5 6. Ana zincir 6 karbonlu. 2 bromo dedik. Sonra ne var? 5 kloro dedik. Ondan sonra üçte tane metil var. 33 dimetil. Ana zincir 6 karbonlu olduğu için hegzan şeklinde belirtiyoruz. Buraya bakalım. Oh ne güzel. Aşağı doğru gidiyor. Ama burada brom var ya. En uzun karbon zincirimizi şöyle belirledik. Bunu yazdıktan sonra ikinci karbonda brom var. Diğer taraftan 2inci karbonda metil var. O zaman burası 1 2 3 4 5 6. Ana zinciri belirledikten sonra dikkat et bak 3üncü karbonda şöyle bir grup bağlı. Önce yazalım 2 bromo dedik. Sonra 3te ne var? Bak ortasından bağlı 3 karbonlu propildi. İzopropil oluyor. Bak I harfinden dolayı bunu aldım. 3 izopropil ortasından bağlı olduğu için. Sonra 5 metil ana zincir 6 karbonlu olduğu için hegzan şeklinde adlandırdım. Bir de şu vardır. İzo ve neo diye özel adlandırmalar vardır. İzo dediğimiz şey şu. Bir hidrokarbonda, bir alkanda ikinci karbona sadece bir tane CH3 bağlıysa başka bir şey bağlı değilse bunu izo ekini aldıktan sonra toplam karbon sayısını o dallanmadakini de sayarak söylüyorsun. Mesela bak burada 1 2 3 2inci karbona bir tane CH3 bağlı. O zaman izo diyorsun. Özel adlandırması. İzo dedikten sonra burada kaç karbon var? 1 2 Bir de bu toplam 4 karbon var. 1 2 3 4. He o zaman izoban ismini alıyor dostum. Ha bunun yupak adı neydi? Ana zincir bu. 2 metil propan şeklinde söylüyoruz. Üstteki özel adlandırması. Eğer bak işte bu bileşikten bir hidrojen çıkartırsak şuradan çıkarttık. Bu mesela ne oluyor? İzobütlil oluyor. Neden? İkinci karbonda bir tane CH3 var. Toplam karbon sayısı 4. Böyle söylenir. İzobütlil budur. Eğer bak şuna izobillsen patates olursun. Şöyle gösterip CH2 CH3. E hocam bak bu da izobitil. Hayır bu sekonder bütil. Daha önce söylemiştim. Çünkü bizim bir yere bağlanan karbonumuza iki tane karbon bağlı. Burada aslında bu bir primer bütildir. Neden? Çünkü bizim bir yere bağlanan karbonumuz bu. Buna doğrudan bağlı olan karbon da bir tane. O yüzden primer yapılıdır. Ama bu yapının ismi izobil şeklinde söyleniyor. Karışmasın. Orayı şöyle silelim. Heh. Eğer 2inci karbona, sadece 2inci karbona iki tane CH3 bağlanırsa da neo ön ekini alıyor. Neo ön ekini alıp toplam karbon sayısı bak 1 2 3 2 de bağlanan var. Toplam 5 karbon. İkinci karbona iki tane CH3 bağlı olduğu için neopentan diyoruz. Bundan bir hidrojen çıkarırsak da neopentil oluyor. Gidip de şuna neopentil deme. Şöyle yaptım diyelim. Şöyle. A hocam bu da mı neopentil? Hayır bu şu karbon bir yere bağlı. Bu karbona doğrudan üç karbon bağlı olduğu için bu ters yer bütil şeklinde söyleniyor dostum. Bir de siklo yapıları vardı. Bunlar da neydi? Halka yapıları. 6 karbonlu. Mesela bu bir siklo alkandır. 6 karbon varsa hegzan oluyor. Halka olunca siklohzan ismini alıyor. Burada da işte ne yapıyorsun? Önce ne? İşte burada numaralandırma ile başlamışız. Numaralandırdığımızda 1 2 3 4 5 diye gitmiş. Gördüğün gibi. Bunu şey yapalım. 1 bromo dedik. Ondan sonra 2 4 dimetil aslında şöyle önce şu 2 etil ondan sonra da 2 4 dimetil ana zincir 6 karbonlu siklohzan şeklinde söylüyoruz dostum. Bir sonrakine bakalım. Burada bir taraf CH3 bir taraf CH3 ve Br dallanma sayısı 1 2 3 4 Burada o zaman 1 bromo dedim. Sonra ne var? 1 2 dimetil. Ana zincir 4 karbonlu gördüğün gibi halka şeklinde sikloban ismiyle anılıyor dostum. Şimdi geldik buraya bak. En uzun karbon zinciri dersem şöyle aslında dümdüz gidiyor. Bak şöyle dümdüz gidiyor. Öyle midir? Evet. E diyebilirsin ya hocam burada C2H5 var. Ben bunu şöyle alsam daha uzun oluyor ama ne oldu? Bak ikili bağ dışarıda kaldı demiştim ya içinde olması gerekiyor o fonksiyonel grup. İçeride olması lazım. O yüzden en uzun karbon zincirimizi şöyle belirledik. Şimdi bak, dallanmaya bakmıyorsun. Burada ikili varsa ya da ikili ya da üçlü bağlar varsa önce ona küçük numara veriyorsun. Buradan sayarsam 1 2inci karbonda ikili bağ denk geldi ama buradan saydığımda 1inci karbona denk geldi. O zaman 1 2 3 4 5 6 dallanma değil önce ikili bağ ya da üçlü bağ bakıyorsun. Şimdi burada ne olacaktır? 2de etil var. Bak 2 etil 3te ve 4te metil var. 3 4 dimetil. Sonra da ne var bak dikkat. Buraya çok dikkat et. 1ci karbonda ve 4 karbonda çift bağ var. 1 4 dedikten sonra ana zincir kaç karbonlu? Hegza değil mi? 6 karbonlu. Hegza iki tane çift bağ olduğu için dn şeklinde söylüyorsun. Birden fazla çift bağ varsa dn şeklinde. İşte iki tane olunca ne olursun? Dn 3 tane olsa 3n şeklinde söylenebilir. Buraya gelelim. Ha en uzun karbon zincirini belirleyelim ama içinde brom bron var. Aha burası. Şöyle en uzun zincirimiz burada. Buradan bakarsak eğer bir ikinci karbonda dallanma var ama bak burada ikili bağ var. Görüyor musun? Buna küçük numara vereceğiz. 1 2 3 4 5 6 ana zincir 6 4 mü? Evet 4 bromo dedik. Bromo. Ondan sonra 3te ne var? İzopropil var. İkinci karbonundan bağlı. 5te metil var. 5 metil. Ondan sonra ikinci karbonda çift bağ olduğu için 2 dedim. Ana zincir 6 karbonlu olduğu için hegzen ismini verdim. Birden fazla olmadığı için doğrudan hegzen dedim. Mesela geldik buna. En uzun karbon zincirini şöyle belirledim. Üçlü bağ küçük ona veriyorum. 1 2 3 4 5 6 ne oldu? 4te ve 5'te metil var. 4 5 dimetil 2de çift bağ var. 2 ana zincir 6 karbonlu hegzin şeklinde söylüyorum. Tamam mı dostum? Heh. İkili ve üçlü bağ var. Gördün mü? Hop. En uzun karbon zincirimizi belirledik. Şurada da bir tane dallamamız var. Şimdi ikili ya da üçlü bağ var. Eşit uzaklıkta değilse bak buradan sayıyorum. 1 2 3üncü karbonda üçlü bağ var. Buradan sayıyorum 1inci karbonda ikili bağ var. Eşit uzaklıkta değilse hangisi uçaca yakınsa oradan başlanıyor. O zaman bu taraftan başladım. 1 2 3 sonra 4 5 6 ne oldu? 5te metil var. Buraya çok dikkat et. 5 metil dedim ya. Bileşiğin ismini ana ismini alkene göre yazıyorsun. 1 hegzen dedim. Alkinin de yerini belirtiyorum. Nerede? 3te. 3 in. Bak alkin olduğu için 3üncü karbonda var. Aklınıza şu takılmış olabilir hocam. 3'e de bağlı. 4e bağlı. Niye biz 3'ü söylüyoruz? Çünkü küçük numara söylenir. Tamam mı dostum? Buraya geldik. Aha en uzun karbon zinciri normalde aşağı doğru mu? Yok aslında düz de oluyor ama zaten içinde iki tane üçlü bağ var. Burayı seçmek zorundayım. Şu bizim dallamamız. İki karbonlu olduğu için aslında bu C2H5 dediğimiz yapıdır. Buradan başlamam lazım çünkü küçük numara buradan geliyor. Üçlü bağ. 1 2 3 4 5 6. Ne oldu? 3 etil. Ondan sonra bak 1de ve 4te çift bağ var. 1 4 hegza di. Neden? Çünkü iki tane üçlü bağ var. Aromatik bileşiklerde ise bu özel isimler önemlidir. Mesela işte benzen halkasına ne bağlanmış? Metil bağlanmış. Metil benzen özel ismi tolüendir. Bunun bilinmesi gerekiyor. Burada işte ne var? Hidroksi benzen. Benzen halkasına hidroksi grubu bağlanmış. Hidroksi benzen fenol şeklinde adlandırılır. Bu zayıf asit özelliği göstermektedir. Buna özel olarak bilmende fayda var. Alkol değildir. Baz değildir. Zayıf asit özelliği gösterir. Bu ne? Aminobenzen diğer ismine anilindir. Bu da zayıf baz özelliği gösterir. Şöyle belirtelim. NH3'ten aklına gelsin. NH3'teki hidrojenin birinin yerine benzen halkası bağlanmış gibi. Naftalin dediğimiz yapı vardır ki burada iki tane benzen halkası birleşiyor. Başka benzil şudur bak. Dikkat etmen gereken noktalardan bir tanesi. Şöyle yapacağım. Bir dakika şöyle göstereceğim. Heh. Şöyle yaptım. Şöyle olursa bak, eğer benzenden bir hidrojen çıkarırsan bunun ismi fenildir. Yani C6H5 dediğimiz yapı. Bak bu fenildir. Benzenden hidrojen çıktı. Benzil değil. Benzil bu. Bak benzil sanki tolüenden bir hidrojen çıkmış gibidir. O yüzden bu dikkat etmen gerekiyor. Benzile OH bağlanırsa benzil alkol oluyor. Bu benzilde aldehite dönüşürse benzdeit oluyor. Başka ne var? E karboksilik asit bağlanırsa da benzoik asit oluyor. Şu da mesela nitrobenzen. Ne oluyor? İşte benzene nitro yapısı bağlanıyor. Naftalinden bir hidrojen çıkarırsan da naftil ismini alıyor dostum. Mesela bak bu bileşiğin adı nedir diye sordu. OH'ın önceliği olduğu için 1 2 söyle gidiyor. Numaralandırdık. Sonuçta 1 hidroksi 2 metil benzen. Yupak adı bu. Özel adlandırması da vardır. O da şu. Bak şurası fenol değil mi? Fenol. Fenolde ikinci karbona metil bağlanmış. Şöyle diyebilirsin. 2 metil fenol şeklinde adlandırabilirsin dostum. Buradaysa bak 1 2 diye gitse 1 2 dimetil ne oluyor? Benzen oluyor. Bu yupak adı. Çok güzel. E bir de özel adı var. Şurası toluen. İki metil toluen şeklinde de adlandırılabiliyor. Bunun diğer ismi de kısilen dediğimiz bir yapıdır. Bu ortoksilen. Bir de karşılıklı olanı var ki şöyle bir yapı. Şu şekilde. Şuraya CH3 bağlı. Şuraya da CH3 bağlı. Bu da Parakilen mesela bizim Sait Hoca. Paraksilen. Sait hocaya da buradan selam olsun. İşte ufak bir şey olmuş oldu ama orta para meta bunları söylemiyoruz zaten. O yüzden şu ikisi yeterli dostum. Burada da bak şurası benzaldehit. Burası 1 olmak zorunda. 2 3 4 5 diye gidiyor. 2 3 dimetil benzaldehit şeklinde adlandırıyoruz bunu da dostum. Sonra bizim fonksiyonel gruplarımız vardı. Fonksiyonel gruplarda işte neydi? ROH ya da CNH2N +2O genel formülüne sahipti. Bunlara alkoller diyoruz. Monoalkoller aslında bunun ismi. Şöyle monoalkoller diye de belirtelim. C işte RO yapısı. Bu da CNH2N +2O genel formülüne sahip. Bunlar da eterler oluyor. Alkoksi grupları içermekte. COH yapısı bağlıysa CNH2'dur. Burada pi bağı olduğu için ne oldu? 2 hidrojen azaldı mesela. Oradan aklında tut. Aldihitler diyoruz bunlara. Karbonil grubu içerir ki karbonil grubu dediğimiz yapı şu yapıdır dostum. Sonra ne var burada? Bak keton var. Keton dediğimiz yapı RC dediğimiz yapı. Bu da CNH2NO genel formülüne sahip. COOH karboksilik asittir. Organik asitler. Bunlar da işte CNH2n2'dir. RCOH şeklinde söyleniyor. Serlerse COO dediğimiz yapılardır. Bu da CNH2NO genel formülüne sahip. Amin dediğimiz RNH2, nitro dediğimiz RNO2 dediğimiz yapılar olarak söyleniyor. Bak burada en uzun karbon zincirini belirleyelim. Sonuçta en uzun karbon zincirimiz bu. OH olduğu için bu alkol özelliği gösteriyor. Ama hocam çift bağ var. Hayır, alkol daha önceliklidir. O yüzden burası 1 olacaktır. 2 3 4 5 6 7. Ana zincir 7 karbonlu. Şunlar da bizim dallanmalarımız. Şunu en son söyleyeceğim zaten. Şöyle bir şey yapıyorsun bak. 3 5 dimetil dedikten sonra dikkat et buraya çok önemli. 4 hepten çünkü sonuçta alken yapısı var. Hepten 2'de de OH grubu var ya 2 ol şeklinde söylüyorsun. Hani alkol özelliği gösteriyor. 2 ol buradan geliyor dostum. Tamam mı? Başka bir tane örnek vermiş. En uzun karbon zincirini şöyle belirledim. Bak 1 2 3 bu şekilde yaptım. Burada da bir tane dallanmamız var. O da şurada. Ana zincire bakarsak nereden başlayacağım? 1 2ci karbonda OH var. 1 2 karbonda OH var. Diğerlerine baktığımda burada 3te de var. O zaman 1 2 3 4 5 6 4 metil dedikten sonra dikkat nerelerde vardı? 2de 3te ve 5te 2 3 5 ana zincir kaç karbonlu? 6 hegzantriol şeklinde söylüyoruz. 3 tane OH grubu olduğu için dostum sonuçta bak bu da siklo yapısı. Burada bunlara baktığımızda 1 2 3 4 5 6 dedik. Şöyle yapıyoruz. 4 metil dedikten sonra 1 2 siklohzandiol. Bunu da bu şekilde adlandırıyorsun dostum. Alkol olduğu için. Ve şöyle bir şey vardır. Bak bu bir primer alkoldür. Hocam ne alaka? Nereden anladım primal alkol olduğunu? OH'ın bağlı olduğu karbona doğrudan bir tane karbon bağlı. O yüzden bu bir primer alkoldür. Hatta bunu da adlandırmasını şöyle yapabiliriz. Ana zincir bu. Burası 1, şurası 2, şurası 3. Ne oldu? 2 metil, bir propanol şeklinde adlandırabiliriz. Yupak adı da budur. Peki ikinciye geldim. Ana zincir şurası. Bak görüyor musun? OH'ın bağlı olduğu karbon şu buna doğrudan iki karbon bağlı olduğu için bu sekonder alkholdür. Sekonder alkol ya da şöyle diyebilirsin 2 OH bağlı 2 bütanol şeklinde söyleyebiliriz. Şuraya geldiğimizde ha bak bu artık alkol değil. Neden? R O R yapısı. Bu bir eter yapısıdır. Buraya baktığımızda ne olacak? Eterin bir tarafına CH3 bağlanmış. Diğer tarafına isa izopropil bağlanmış. Ortasından bağlı olduğunda izopropil diyorduk. Bunun özel adı şudur dostum. Bak, izopropil, metil, eter, özel adı bu. Peki yupak adı nedir? Karbon sayısı fazla olanı ana zincir olarak kabul ediyorsun. Bak ana zincir bu. Sonra şu grupta alkoksi grubu. Metil oksi. Metoksi 1 2 3 2inci karbona bağlı. 2. Metoksi ana zincir 3 karbonlu olduğu için propan şeklinde söylüyorsun dostum. Tamam mıdır? Başka bir örnek var burada. Önce ana zincire bakalım. Ana zincir şöyle bak. Bir taraf iki şey var burada. Şöyle. Şurası CH3. Şurası da şöyle bir yapı. Etere bağlı olan yapılar. Özel adı bunun ne olacaktır biliyor musun? Şöyle bir şey. Kaç karbonlu bu? 5 karbonlu. Hah. Metil. Ters yer pentil. Sonuçta 5 karbonlu. Tersi yer pentil. Ve çünkü şu karbon 1 2 3 karbon doğrudan bağlı olduğu için eter. Ne bu? Metil. Tersiyer, pentil. Eer şeklinde söyledik. Ya da şöyle yaparsın. Ana zincir şurası. Gördün mü? 1 2 3 4. İkinci karbona ne bağlı? Metil. Ne bağlı? Metoksi. Şöyle diyorsun bak. 2 metoksi 2 metil ana zincir 4 karbonlu bütan. Bu da yupak adlandırması. Şuradsa sağlı sollu iki tane ne bağlı? Fenil grubu bağlı. Difenil eter. Bu özel adı. Ya da bir tarafı benzen gibi düşün. Diğer tarafı da fenil ve oksi birleşmiş. Fenoksiyi benzen şeklinde adlandırıyorsun. Şuraya geldiğimizde bak şöyle bir benzil yapısı var. Şu tarafta etil. etil, benzil, eter. Böyle adlandırabiliriz mesela. Hemen devam ediyorum. Başka ne var burada? Heh, şurası etil. Şurası da izopropil. Etil, izopropil, eter. Özel adlandırma yaptık. Ya da işte ana zinciri şöyle kabul et. 1 2 3. İkinci karbona bu bağlı. Karbon sayısı az olanı oksijenle beraber söylüyorsun. Karbon sayısı çok olanı ana zincir yazıyorsun. Yani burada ne bağlı? Etoksi. Etiloksi. 2 etoksi. Ana zincir 3 karbonlu olduğu için propan şeklinde söylüyoruz. Buradaysa hem sağda hem de solda izopropil var. O zaman diizopropil eter. Özel adı bu. Ya da şu tarafa herhangi birini ana zincir kabul et. Ne oldu? 1 2 3 Şu tarafa izopropoksi diyorsun. Bak ne oldu? 3 karbonlu oksijenle söyledik. İzopropildi. Oksijenle söylediğinde izopropoksi. Nereye bağlandı? 2inci karbona. 2. izopropoksi. Ana zincir 3 karbonlu propan alkan gibi adlandırıyorsun. Propoktan bir şey işte bu. Neyse yaptık. Devam edelim. Aldhit dediğimiz yapı var ki o da şu. Burası her zaman 1 numarayı aldı. 1 2 3 4 ana zincir aşağı doğru gidiyor. Bak 5 6 2 karbon var. Şöyle bir ana zincirimiz var. Tamam mı dostum? O zaman O zaman dallanmalarımız şu var. Şu var şu var. Bir de şu var. Bak NH2 aminodur. O zaman ne oldu burada? 3 amino. Sonra ne var? 4 bromo. Brom da diyebilirsin. 2de ve 4te ne var? Metil var. 2 4 dimetil. Sonra bu bir 6 karbonlu aldehit. Hegzan al şeklinde söylüyoruz. Yine küfürlük bir örnek var. Bak şu karbona 3 tane CH3 bağlanmış. Şöyle CH3 CH3 CH3 sonra CHOH yani OH yani bir şey demiyorum. Şurada keton grubu var. Gördün mü? CH2 CH3 CH3 ana zinciri bulalım. En uzun karbon zincirimiz şu. Çok güzel. E keton grubu olduğu için buna küçük numara vermeye çalışacağım. 1 2 3 4 bu taraftan sayıyorum. 1 2 3 4 eşit uzaklıkta. O zaman dallanmanın çok olduğu taraf bu taraf olduğu için 1 2 3 4 5 6 7 oldu. Sonra ne var? 3 hidroksi var. 2'de 2 tane 2 2 6'da da bir tane var. 3 tane metil var. trimetil 2 trimetil 4'te ne var? Keton grubu var. Ana zincirde 7 karbonlu 4 heptanon şeklinde söylüyorsun dostum. Bu da bir keton. Bak şöyle en uzun karbon zincirini şöyle belirtelim. Aha da burası. 1 2 3 4 5. Şimdi burada ne yapacağız? Keton grubuna küçük numara zaten belli. Soldan başladık. Burada ne olacaktır o zaman? 4 dimetil. Ana zincir 5 karbonlu ve ikinci karbonda keton grubu var. 2 pentanon şeklinde söylüyoruz. Değerli dostum buraya geldiğimizde ise bak bu da bir aldeyit. En uzun karbon zinciri burada 1 2 3 4 burada OH var. Burada da CH3 var. 3 hidroksi dedik. 2 metil dedik. Ana zincir 4 karbonlu olduğu için bütanla alakalı bir şey. Aldeit grubu olduğu için de bütanal şeklinde adlandırıyoruz. Değerli dostum burada geldik karboksilik asitlere. Bak COOH grubu var ki buna 1 demek zorundasın. Burası 2, burası 3, burası da 4. Ana zincir 4 karbon. Şu var, şu var. 2. Hidroksi, 3. metil. Ana zincir 4 karbonlu bütan oik asit karboksil grubu olduğunda böyle söylüyorsun. Sonra aha burada iki tane karboksil grubu var. Görüyor musun? En uzun karbon zinciri şurası. Eyvallah. Buradan sayarsam 1 2 3 4. Tamam. Ama dikkat et bak OH grubu var ya numaralandırma şöyle olsun. Buna küçük numara getirmeye çalışıyorum. 1 2 3 4. Diğer taraftan saydığımda 3 oluyordu çünkü. 2 hidroksi dedikten sonra 1 ve 4te ne var? Karboksil grubu var. Bütan dioik asit. İki tane karboksil grubu olduğu için dioik asit ismini veriyoruz. Yine bir karboksil grubu var. Tamam. Burası 1 2 3 4 5 ana zincir bu. Bunlar da dallanmalar. Ne oldu? 3 amino, 4 hidroksi. Ana zincir 5 karbonlu pentan oik asit diyoruz. Çünkü ne var burada? Karboksil grubu var. Peki geldik buraya. Aha da sana bir ester. Neden? CO yapısı var. Burada ne yapıyorsun biliyor musun? Bak şurayı şöyle düşün. 1 2 3 4 5 karbonlu pentanoik asidin hidrojeni çıkmış gibi. Pentanoat diyorsun bak. Pentanoat. Oksijenin yanındaki de etil değil mi? Bunun ismi yupak adı etil pentanoat. Peki özel adı var mı? Var. O da şu. Pentanoik asidin etil esteri yani pentanoik asitteki hidrojenin yerine etil grubu bağlanmış gibi düşünebilirsin. E şuraya geldik. Önce şurası bak şöyle COO kısmının olduğu kısma geldim. 1 2 3 4 karbonlu bütanoat. Şurası ne? Metil. Yani bunun ismi metil bütanoat ya da özel adı bütanoik asidin metil esteri. Bu şekilde söylüyoruz. Hadi bir tane ne var? Kaç tane? İki tane daha varmış. He amin grubu çıkmayacak da işte ben öylesine yazmışım. Buraya baktığımızdaysa bak ne bu? Fenil grubu. Şurasına baktığımızdaysa 1 2 3. Burayı sanki şeymiş gibi düşün. Önce coh gibi düşün. Karboksil grubu varmış gibi düşünsek ne olur? Bunun ismi 2 metil propanoik asit olur. Değil mi? Propan ana zincir 3 karbonlu olduğu için propanoik asit olur. Propano oat oldu bak. Propano oat. Hidrojen gittiği için. Ne diyorsun o zaman? Bunun ismi fenil ikil propanoat şeklinde adlandırılıyor. Değerli dostum bu ise etil ve amin grubu olduğu için etil amin diyoruz değerli dostum. Şimdi adlandırmayile ilgili daha bir sürü örnek çözülebilir. Yani şöyle bir şey söyleyeyim sana dostum. adlandırmayile ilgili abartabilirim. Saatlerce örnek çözebilirim. Çünkü çok fazla çeşidi var. Ama zaten bak bu ne? Tekrar hatırlatma. Burada şuna dikkat et, burada buna dikkat et dediğimiz bir şey. Organik kimyayı ben sana burada öğretmeye kalkarsam bu videonun en az 2030 saat olması gerekir. Yani zaten ben bir haftada organik kimya diye bir kamp yaptım. Oradan hızlı bir şekilde tekrar yapabilirsin. Bu sana ne yapıyor? Hatırlatma kampı zaten. Her şeyini burada veremem. Yani bütün organiği burada. Ha hocam olmamış. Bu burada bütün organiği verebilir miyim? Veremem tabii ki. Zaten 39 günde kampı var. Onun dışında bir de bir haftada organik kampı var. İkisi de farklıdır. Aynı şeylerden yapmadım. Farklı kaynaklardan yaptım. O yüzden de ikisine de bakabilirsin. Yani özellikle şeydeki güzeldir. 39 gündeki güzeldir. Bir haftada organik de çok hızlı bir şekilde tesir edecektir. İkisini de tavsiye ederim dostum. Ama burada ne yapıyoruz? Hatırlatma yapıyoruz. Şimdi gelelim organik bileşiklerde izomerlik dediğimiz olaya. İzomerlik dediğimiz olay şudur. Bir yapı izomerliği vardır. Bir de geometrik izomerlik vardır. Geometrik izomerlikte cistrans izomerliğinden bahsedeceğiz. Üç boyut izomerliğinden bir tanesidir o. Yapı izomerliğinde ise zincir dallanma izomerliği, zincir halka izomerliği, başka ne vardı burada gösteriyor? Konum izomerliği ve fonksiyonel grup izomerliği şeklinde ayırıyoruz. Bunlardan bahsedelim istersen. Şöyle bir şey var. Kapalı formülleri aynı. Açık formülleri farklı olan bileşiklere biz ne diyoruz? İşte izomer bileşikler diyoruz. ya da kapalı formülleri aynı adlandırmaları, yupak adlandırmaları farklı bileşiklere biz izomer bileşikler diyoruz. İşte bu yapı izomerliği bileşiği oluşturan atomların dizilimlerinin farklı olmasıyla oluşan yapılar. Yapı izomerliği dört çeşit dedik. Zincir dallanma izomerliğinde olay şudur. Ana zincirdekilerden bir ya da birkaç tanesi dallanmaya dönüşmesi lazım. Mesela bak, pentan 5 karbonlu, n pentan. Tüm karbonları ucuzca ekleniyorsa n pentan. Ha burada ne oluyor? Bak ana zincirdekilerden bir tanesi dallanmaya dönüşmüş. Gördün mü? Bunun ismi ne olur? 1 2 3 4 2 metil. 2 de metil olduğu için 2 metil bütan. Bak diğeri pentan. Bu 2 metil bütan oldu. İsmi değişti ama bu da C5H12. Bak ikisi de C5H12. Öbürü de C5H12. Ortadakine bak. İki tane metil grubu dallanmaya dönüştü. Ne oldu? Bak ana zinciri şöyle kabul etsem 1 2 3 2 dimetil propan diyebilirsin. Ne oldu? Bak ismi değişik ama kapalı formülü aynı. Burada bir şey daha vardı. 2inci karbona iki tane CH3 bağlı olduğunda neo ismini alıyordu. Neo toplam karbon sayısı 5 neopentan. Buradaa 2inci karbona bir tane CH3 bağlı olduğunda ne oluyordu? İzo diyorduk. Toplam karbon sayısı 4 + 1 5. Ne? Bu da izopentan şeklinde adlandırılabiliyordu. Bak burada işte pentanın 3 tane izomerini görüyoruz. Mesela bak şu farklı bir izomer değildir. İsimlendirelim. Bak ana zincir bu. Ne olacak? CH3'ye küçük numara vereceğim. 1 2 3 4 bak 2 metil bütan oldu. Yani şunla şu izomer değildir. Çünkü aynı bileşiktir. Ne yapmışım? Sadece ters çevirmişim. Tamam mı dostum? Zincir halka izomerliğinde ise olay şudur demiştik ya. Her bir pi bağı ve her bir halka iki hidrojen düşürüyordu. O zaman bak alkende ne vardı? Bir tane çift bağ vardı. Bundan dolayı 2 hidrojen düştüğü için CNH2N oluyordu. Alkandan 2 hidrojen düşmüş oluyordu. Mesela siklo alkan dediğimizde ise bir tane halka vardı. Bu da CNH2N oluyor. O zaman bak işte bunlar birisi zincir şeklinde birisi halka şeklinde. Zincir halka izomerliği diyoruz. Burada da göstermiş bak bir büten. Göstermiş ya siklo ne bu? Bütan. Bununla zincir halka izomeri. Çünkü bu zincir halinde bu ise halka şeklinde. Aynı şekilde metil siklopropan. O da 4 karbonlu bir sikloalkan olduğu için sonuç olarak bunların yapı formülleri ne oldu? C4H8 oldu. Değerli dostum şuraya geldiğimizde mesela bütün dediğimizde ise 2 tane π bağı varsa bak 2 tane π bağı varsa ne olacaktır? Cn2n -2 olacaktır. Diğer bileşikte yani halkalı yazacağım bileşikte eğer sadece halka olsaydı CNH2n olurdu. E 2 hidrojen daha düşmek için bir tane de pi bağ koyuyoruz. Yani aynı karbon sayılı alkin ile sikloalken izomer olacaktır. Değerli dostlar konum izomerliğinde ise ikili bağ, üçlü bağ veya bağlanan o dallanma var ya ana zincir sayısı değişmeyecek. Sadece bağlanan grubun yeri değişecek. Buna da konum izomerliği diyoruz. Şöyle bir şey var. Bak burada bir bütin diyoruz. 1inci ve 2inci karbonun arasındayken ne oldu? Üçlü bağ 2 ile 3'ün arasına geldi. 2 bütin oldu. İkisi de sonuçta C4H6'dır. Ama gördüğün gibi isimlendirmeleri farklı. Buna konum izomerliği diyoruz. Veya klor. Bak burada ne oldu? 2 klor bütandı. Burada 1 klor bütan. İkisi de sonuçta C4H9C şeklinde gözüküyor. Kapalı formülleri aynı ama isimlendirmeleri farklı. Sadece klorun bağlanan grubun ne oldu? Konumu değişti. Buna da konum izomeri diyoruz. Benzer şekilde işte bak 1 2 dimetil benzen. 1 4 dimetil benzen. 1 3 dimetil benzen. Ne oldu? Sadece bağlanan grupların konumları değişti. Buna da konum izomerliği diyoruz. Fonksiyonel grup izomerliği dediğimizde ise aynı karbon sayılı monoalkolle eter. Neydi? CNH2N + 2'ydi. CNH2N + 2. O genel formülüne sahiplerdi. Mesela etanol C2H6O'dur. Dimetil eter. O da C2H6O'dur. Yani aynı karbon sayılı monoalkolle eter birbirinin yapı izomeri ya da fonksiyonel grup izomeri diyoruz. Bak mesela C4H10O kaç farklı şekilde yazabilirim? Mesela ne yaparım? OH'ı 1inci karbona bağlarım. Sonra OH'ı ikinci karbona bağlarım. İkisi de monoalkol. Bunlar birbirinin konum izomeridir. Neden? Sadece OH'ın yeri değişti. Gördün mü? Peki buna baktığımızdaysa ana zincirdekilerden bir tanesi dallanmaya dönüştü. Ne oldu bunun ismi? 2 metil bir propanol oldu. Yani şunla şu ne oldu aslında? Zincir dallanma izomer oldu. Neden? Çünkü ana zincirdekilerden bir tanesi dallanmaya dönüştü. Peki aha şuraya baktığımızdaysa şunla şuna bakarsak sadece OH'ın konumu değişti. Yani şununla şu birbirinin konum izomeri oldu. Gördüğün gibi bak şu an hepsi zincir dallanma konum izomeri şeklinde söylüyoruz. Ama bak alttakilerle üsttekiler var ya şu üst grupla alt grup birbirinin neyidir? Fonksiyonel grup izomeridir. Çünkü yukarıdakine göre baktığımızda C6 pardon C4H10O burada monoalkol alttakinde ise eter gibi davranıyor. Bundan dolayı ne oldu? Fonksiyonel grup izomer oldu. Kendi içerisindeyse bak şunla şu ne oldu? Zincirler değişti. birisi iki taraf etildi, dietileterdi. Bir taraf şimdi metil propil eter oldu. Bunlar da birbirinin neyi oluyor? İşte zincir dallanma izomerleri oluyor dostum. Ama yapı izomeri deyip geçmek daha mantıklı olacaktır. Heh. Bir karbonlu eter olmadığı için bir karbonlu monoalkolün izomeri olan bir eter yoktur. Eerli alkolün izomer olması için en az iki karbonlu olmaları gerekiyor. Aynı karbon sayılı aldehit ve keton da birbirinin izomeridir. Aldehit işte bu da bak CNH2n'dur. Diğeri de aynıdır. Tek fark eden birinde işte CHO yapısı birinde de şöyle bir yapı var. Bak bunun ismi propanaldır. Yazamadım tabii ki propan aldır. Bu ise propanon şeklinde söylenmektedir. Mesela aynı karbon sayılı karboksilik asitle ester de izomerdir. CNH2n2'dir. Mesela bak bunun ismi propanoik asittir. Bunun ismi ise bak oksijenin yanında bu bağlı metil. Oraya yazmayacağım da aşağı yazacağım. Metil. Şurası iki karbonlu etanoat şeklinde adlandırılıyor. Bak isimlendirmeleri farklı. kapalı formülleri aynı olan bileşiklerdir. Bunlara da ne diyoruz? İşte fonksiyonel grup izomeri diyoruz dostum. Peki gel şöyle bir tane örnek yapalım. Ne olsun? C6H14'ün izomerlerini yaz dedi. Mesela C6H14. Bu bir alkan. CNH2N +2. Şöyle yapabilirsin. Tüm karbonları ucuzca yazalım. Bak CH3 CH2 CH2 CH2 Ne oldu? Kaç etti lan? He CH2 5 CH3. Tüm karbonlar ucuca. Buna enhzan ismini veriyoruz. Sonra ana zincirdekilerden bir tanesini dallanmaya dönüştüreyim. Mesela gelsin şuraya bağlansın. Şöyle bir yapı oluşsun. CH2 CH2 CH3 ana zincir. Kaç karbonlu? 5. 2 de metil var. 2 metil pentan. Bak bu da C6H14'tür. İsmi farklı. İzomer. Zincir dallanma izomeri. Peki şöyle yapsam CH3 CH2 CH3 CH2 CH3. Bunun ismi de 3 metil. Ne oldu? Pentan oldu. Şimdi dikkat et bak. Birinciyle yani şununla ikinci ve 3.cü zincir dallanma izomeridir. Değil mi? Ana zincirden dallanmaya dönüştü. Ama ikinci ile 3üncü birbirinin ne izomeridir? Konum izomeridir. Ha hepsi yapı izomeridir. Bak yapı izomeri başlığı altında toplanır. Onda sıkıntımız yok. Peki devam ediyorum. Şöyle yapsam CH3 CH2 CH2 CH3 CH3. Bu 4 metil pentan dersem doğru olur mu? Olmaz. Küçük numara vermeye çalışıyorum. Bu sefer bu taraftan başlanır. Şöyle olur. Yani 2 metil pentan oldu. E vardı zaten aynısı. Demek ki bu farklı bir izomer değil. Peki şöyle yapayım. CH3 C CH CH3 CH3 CH2 CH3 bu da 2 dimetil bütan şeklinde adlandırılacak. Bak bu da farklı bir izomer oldu. Başka bir tane yapıyorum. CH3 CH3 CH3 CH3. Bu da 2 3 dimetil bütan şeklinde şöyle bütan şeklinde adlandırılıyor. İşte sana farklı izomerler. Değerli dostum crans izomerliği dediğimizde ise cisrans izomerliği aslında geometrik izomerlik diye geçiyor. Şöyle yapı izomerliğinden farklı olarak yönelime bağlı bir şeydir. Yani çift bağlı karbon atomlarında bir de nerede var? Siklo alkanlarda vardı. Düzlemin aynı tarafında olan yapılar birbirinin aynısı olan yapılar işte cis farklı yönlerinde olanlara ise trans görüntüsü diyoruz. Burada da bunu söylüyor. Bak görüyor musun? Düzlemin farklı taraflarında şöyle aşağı taraflarında bak görüyor musun? Burada da biri yukarıda biri aşağıda. Bunu şöyle düşünebilirsin. Bak ikisi de yukarı bakıyor veya ikisi de aşağı bakıyor. Şöyle yan durduğumda ne olur? C harfi gibi olur. He şöyle söyleyeyim. C harfi gibi oluyor. Şöyle kötü gösteriyorum da işte dur. He ekrana sığım. Şöyle C harfi aynı yöndekiler. Şöyle olduğundaysa, biri yukarı biri aşağı olduğunda, trans görüntüsü oluşuyor. Trans da işte hep aklıma şeyden kalır böyle eee bu şeyler var ya mevleviler vardır dönerler. Şu şekilde. Biri el yukarıda bir el aşağıda böyle trans görüntüsü. Transa geçiyorlar ya oradan aklında kalabilir dostum. İşte burada bak şu görüntüler önemli. Cis görüntüleri ikisi de aynı yönde. Şöyle olanlar veya BB mesela şunlar BC olsa da şu bak A'lar aynı yönde ya aynı yönde olursa cis diyoruz. Eğer şöyle olursa bak bu çok önemli. Çift bağlı karbonlarda aynı karbona aynı grup bağlanırsa cis transstan bahsetmiyoruz. Veya burada işte dört farklı grup bağlanırsa cisranstan bahsetmiyoruz. Şöyle olursa bak Aa'lar veya bb'ler böyle çapraz olursa trans oluyor. Şunlar BC olsa bile bak A'lar çapraz oluyorsa trans görüntüsü olacak. Aynı karbona aynı gruplar bağlı olduğu anda gitti. Ama hocam böyle trans hiç ilgilendirmiyor. Aynı karbona aynı grup bağlıysa çift bağlı karbonlarda olay bitmiştir. E çift bağlı karbon yok. 6 tane grup var burada. Burada da cist transstan bahsetmiyoruz. Gördüğün gibi 1 2 3 4 5 6 derken bunu kastediyorum. Gel şimdi bunları cis ve trans olarak belirtelim. Şimdi çift bağlı karbon burada. Görüyor musun? Aynı gruplar çapraz duruyor. Al sana trans şeklinde söylüyorsun. Adlandırmasına geçeceğim. Şuraya geldim. Var mı burada aynı gruplar? Yok değil mi? Dördü de birbirinden farklı. Bak. Çift bağlı karbonlarda dördü de birbirinden farklı grup olduğu için trans ya da cis yok diyoruz. Bunda normal adlandırma yapacaksın. Onu da ki yapacağım onları. Burada bak aynı gruplar şöyle ya da şunlar aynı şekilde söyleyebiliriz. Bu da cis görüntüsündedir. Burada da bak trans bilmem ne demiş. Şimdi onu adlandıracağım ama önce bunların isimlerini söyleyelim. Burada bunu belirledikten sonra en uzun karbon zincirini belirliyorum. Ondan sonrası normal adlandırma dostum. Bak şöyle belirledim. 1 2 3 karbonda çift bağ var. Buradan sayarsam 1 2 3 karbonda çift bağ var. Eğer her iki taraftan eşit uzaktaysa dallanmaya bakıyorum. Aha burada dallanma var. Ne oldu? 1 2 3 4 5 6 trans dedikten sonra normal adlandırma. Ne oldu? 2 metil. 3te çift bağ var. 3 hegzen şeklinde söylüyorum. E buna geldim. En uzun karbon zincirim aha da şu. Şöyle geldim. Çift bağa küçük numara verdim. 1 2 3 4 5. Ne oldu? 2 de brom var. Bunda cist trans yoktu zaten. 2 bromo dedikten sonra ne oldu? 2 5 karbonlu penten cisrans yok. Bu cis dedik. Sonra en uzun karbon zincirini belirledim. Bak aha şurası en uzun karbon zinciri. 1 2 3 4 5 6 simetrik bir molekül. Ne oldu? Cis dedik. 3 4 dibrom yazamadık. He dibrom. 3te çift bağ var. Ana zincirde 6 karbonlu 3 hegzen şeklinde söylüyoruz. Burada da bak ismi vermiş benden. Neyi istiyor? yapıyı istiyor. Trans diyor. Şöyle yaptım bak. Çift bağlı karbonları yazdım. Trans 1 2 diklor diyor. Klorun biri böyleyse biri böyle olmalı. Şöyle yazdık. Çok güzel. Ne oldu? Bir penten diyor. Demek ki çift bağ 1inci karbonda. Devamını da böyle gösteriyorum. O zaman burada hidrojen var. Ne olacaktır? Ha ana zincir 5 karbonluymuş. Şöyle 5 karbon belirttim. Şu 1. Şu 2 3. 4üncü karbonda metil varmış. Şuraya da metil yazdım. Bitti mi? Aha da bitti vallahi. Sonra hidrojenle tamamlıyorum. Bu CH3. Şunun bir tane hidrojene ihtiyacı var. Şunun iki tane ihtiyacı var. Nereden çıkarıyorum bunu? Karbon 4 bağ yapıyor ya. 1 2 burada var. İki tane eksik. Hidrojenle tamamladım. Gerisi zaten tamam. Al sana bileşiğin formülü dostum. Şimdi artık genel özelliklerden ve reaksiyonlardan bahsedelim. Alkanlar, alkenler. Bunla sırayla gideceğim. Şimdi bak alkanlar dediğimizde yapısında sadece tekli bağlar vardır. Bunlara alkan diyoruz. Hidrokarbonlardır. Sadece karbon ve hidrojenden oluşur. Düz zincirli dallanmış yapıda olanları vardır. Halkalı yapıda olanlara ise ne diyoruz biz? İşte siklo alkanlar diyoruz. Burada genel formülleri CNH2n + 2'dir. Halkalı olanlarsa CNH2n şeklinde söylenir. Tüm bağları sigma bağıdır. Pi bağı içermezler. Bağ açıları 109,5 derecedir. Çünkü hiç π bağı içermedikleri için tamamı sigma bağı olduğu için SP3 hibritleşmesi yapacak. SP3 hibritleşmesinde de karbonunki neydi? 109,5 dereceydi. Düzgün 400'lü geometriye sahipti. AX4 görüntüsü oluyordu. Bunları da nerede? Karbon kimyasına girişte söylemiştim. Yanıcıdırlar. Oksijenle tepkimeye girdiğinde karbondioksit ve su oluşur. Denklemi zaten bu şekilde denkleştiriyoruz. Burada görüldüğü gibi yer değiştirme tepkimesi verilir. Yani hidrojenle klor ultraviyole ışık altında yer değiştirir. Ne oluyor? Klorla hidrojen yer değiştiriyor. Tüm hidrojenler klorla yer değiştirecek şekilde bu tepkime devam edebilmektedir. C'dan oluşan yapı oldukları için apolardırlar ve suda çözünmezler. Karbon sayıları arttıkça kaynama noktası artar. Dallanma arttıkça molekül küçüldüğü için kaynama noktası küçülür. Bu tüm organik bileşikler için geçerli bir ifadedir. İlk dört karbonlusu gaz halindedir. 5 ile 17 arası sıvı haldedir. 17'den sonrakiler ise katı halde bulunmaktadır. Ki alkanların diğer ismi de parafinler şeklinde söylenir. Homolog sıra oluşturur. Bu ne demek? Kendisinden bir sonrakiyile arasında CH2 kadar fark olması durumudur. Bak CH4 C2H6 aradaki fark ne? İşte CH2. Başka C2H6 C3H8 aradaki fark ne? CH2. İşte hep kendisinden bir sonrakiyle arasında CH2 kadar fark olmaktadır. Halkalı alkanlar dediğimizde ise genel formülleri CNH2n şeklindedir. Ne vardı? Halka olduğu için iki hidrojen düşüyordu. En az 3 karbonlu olmak zorunda halka oluşması için. Tüm bağları sigma bağıdır. O yüzden karbon atomları SP3 hibritleşmesi yapacaktır. Apolardırlar suda çözünmezler. Aynı mantık. Karbon sayısı arttıkça kaynama noktası artar. Dallanma arttıkça kaynama noktası düşer. Homolog sıra oluştururlar diyoruz. Aynı şekilde alkenler dediğimizde ise olefinler dediğimiz yapılardır. Yapısında en az bir tane ikili bağ olmak zorunda alken olması için. Yani yapısında en az bir tane pi bağı olacak. CNH2N genel formülüne sahiptir. En az bir tane π bağı içerdiği için en az şimdi sonuçta pi bağını içeren iki karbon var. Şöyle bir yapıdan bahsediyorum. O zaman iki karbon atomu sp2 hibritleşmesi yapacaktır. En az iki tane karbon atomu spritleşmesi yapar diyoruz. E bunlar da yanıcıdır. C2N olduğu için yandığında böyle bir denklem oluşuyor. Apolardırlar suda çözünmezler. Aynı mantık. Karbon sayısı arttıkça kaynama noktası artar. Dallanma arttıkça kaynama noktası düşer diyoruz. Homolog sıra oluştururlar. Bak bunlar ortak özellikleri. Homolog sıra oluşturma. Karbon sayısı arttıkça kaynama noktası artma ve dallanma arttıkça kaynama noktası düşme. Hidrokarbonlar için apolardırlar suda çözünmezler ifadesinde kullanabiliriz. Etilen için özel bir şey söyleyebiliriz. etilen meyvelerin olgunlaşmasını sağlar ki şöyle olgun meyveler etilen gazı salar. O yüzden mesela olmamış mesela diyelim yeşil muz aldın. Bunun içine bir tane olgun elma koy. Ağzını sıkıca bağla. Birkaç gün sonra onlar sapsarı olacaktır. Çünkü etilen gazı yayıyor. Etilen gazı olgunlaşmayı sağlıyor dostum. Alkenlerin reaksiyonları dediğimizde ise şöyle bir şey vardır. En önemli tepkimeleri katılma reaksiyonudur. Çünkü karbon atomları arasında pi bağı varsa bu katılma tepkimesi gerçekleşir. Pi bağı açılır yerine atomlar katılır. İşte burada da katılma reaksiyonları dediğimizde hidrojen katılması vardır. Bak ne oluyor burada? İşte şu bağ açılıyor. Şu bağ açılınca şunun bir atoma, şunun da bir atoma ihtiyacı var. Ne oluyor? Hidrojenler bunu tamamlıyor. İşte alkana dönüşmüş oluyor. Halojen de katılabilir ki halojenlerde özellikle bromdan bahsederiz. Brom kırmızı kahverengi renklidir. İşte şeyse etilense renksizdir. Bağ açıldı. Bağ açılınca şunun ve şunun birer tane atoma ihtiyacı var. Buralara bromlar bağlanıyor ve şu yapı meydana geliyor. 1 2 brom etan dediğimiz yapı meydana geldi ve renksiz. Bak bu kırmızı kahverengi renkliydi. Bu renksizdi. Karışım kırmızı kahverengi renkli. Tepkime gerçekleştiğinde ne oluştu? Ürün renksiz bir ürüne dönüştü. Yani ne oldu? Bromlu suyun rengini giderir diyoruz. Bu ifadeyi kimde kullanıyorsun biliyor musun? Karbon atomları arasında π bağı varsa bromlu suyun rengini giderir. Bunu unutma dostum. Tamam mıdır? Burada da bak benzer bir örnek. Ne olmuş? Pi bağı açılmış. Klorlar buraya bağlanmış ve bu yapı meydana gelmiş. Halojen asidi katılması HX katılması şeklinde ifade edilir. Burada da markov nikov kuralı vardır. Çift bağlı karbonda hidrojenin çok olduğuna hidrojen bağlanır. Hidrojenin az olduğuna ise halojen bağlanır. Yani X bağlanır. Burada da işte bak şu yapıyı görüyor musun? Çift bağlı karbonlara şöyle yakından bakarsak şunda hidrojen fazla ama beni ilgilendiren o değil. Çift bağlı karbonlara bakıyorum. Çift bağlı karbonlarda hidrojenin fazla olduğu yapı bu olduğu için hidrojen buna bağlanıyor. Hidrojenin az olduğu yapı bu olduğu için diğer grup da buraya bağlanıyor ve bu bileşik oluşuyor. Buna ana ürün diyoruz. Yan ürün olarak tersi oluşabiliyor ama biz ana üründen bahsederiz burada her zaman. O yüzden böyle bir tepkime markov nikov kronuna göre olmaktadır. Su katılması da aslında bir çeşit HX katılmasıdır. Çünkü suyu HOH şeklinde gösterebiliriz. Hidrojen ne yapıyor? Çift bağlı karbonlardan hidrojeni çok olana bağlanıyor. Diğer grupta hidrojeni az olana bağlanıyor ve bu yapı meydana geliyor. Markov, nikov kuralıyla gerçekleşiyor ve oluşan bileşik de alkol oluyor. Yani alkenlere su katarsak alkol meydana gelecektir. Polimerleşme tepkimesi. Bunu daha önceden kimya her yerde TYT konusunda söylemiştik. Ne oluyor biliyor musun? Bak bu etilen pi bağı açılıyor. Ucuca birbirlerine bağlanmaya başlıyorlar. Polietilen meydana geliyor. Veya bak vinil klorür şu yapıya şöyle söyleyeyim. CH2 çift bağ CH şu yapıya vinil denilir. Vinile klor bağlanmış. Vinil klorür. İşte buradaki pi bağı açılıp birbirlerine bağlandığında polivinil klorür dediğimiz PVC meydana geliyor. Veya bak tetraflor etilen dediğimiz bir yapı var. Bağ açıldı. Politetraflor etilen dediğimiz bileşik oluşuyor. Bu da teflon denilen polimerdir. Alkinler dediğimizde ise yapısında en az bir tane üçlü bağ olan bileşiklere biz alkinler diyoruz. Dedik ya en az bir tane üçlü bağ var. E bundan dolayı karbon atomları arasında şu yapıdan dolayı en az iki tane pi bağı içerecek. Yani iki tane karbon atomu spritleşmesi yapmış olacak. Burada da bunu söylüyor. Yapısı ise daha doğrusu genel formülü ise CNH2n -2. Neden? Her bir pi bağı 2 hidrojen düşürmüyor muydu? CNH2n + 2 formülünden e iki tane pi bağı var. 4 hidrojen düşecek. O zaman CNH2n -2'ye dönüşmüş olacak. Bu da düz zincirli, halkalı ya da işte ne olabilir? Dallanmış şekilde olabilir diyoruz. E bunlar da yanıcıdır. Yanma tepkimesi burada görüldüğü gibidir. Apolardır. Suda çözünmezler diyoruz. Karbon sayısı arttıkça kaynama noktası artar. Dallanma arttıkça kaynama noktası düşer. Klasik ve homolog sıra oluşturur. Bak C2H2 bir sonraki C3H4 hep arada CH2 kadar fark olacaktır. Burada asetilen çok önemlidir. Genellikle reaksiyonlarını asetilenler üzerinden belirtiriz ki zaten alkinlere asetilenler grubu demekteyiz. Asetilen gazı oda koşullarında gaz halindedir. Çok çabuk alev alabildiği için çok yüksek derecede de yanar. tehlikelidir. Metallerin kesilmesinde ve kaynak işlemlerinde asetilen kaynağı olarak kullanılmaktadır. Karpitten elde edilir. Mesela karpit dediğimiz kalsiyum karbürdür. Bunu suyla tepkimeye soktuğumuzda asetilen gazı oluşmaktadır. Ve işte bu eskiden karpit kazanları vardı. Bu şekilde yapılmaktaydı. Tabii riskli olabiliyordu. Reaksiyonları dediğimizde karbon atomları arasında π bağı bulunduğu için katılma reaksiyonu verecektir. Hidrojen katılmasında bak her bir π bağına 1 H2 katılıyor. O zaman burada şöyle düşünürsek asetilende 2 tane pi bağı olduğu için 2 tane H2 katılacak. Bak etilende bir tane pi bağı olduğu için bir tane H2 katılırken asetilende 2 tane pi bağı olduğundan dolayı iki tane hidrojen katılacaktır. Böylelikle ne oluyor? etana dönüşecektir. Değerli dostum halojen katılması karbon atomları arasında pi bağı varsa halojen katılacaktır. Ve burada da aynı mantık geçerlidir. Yani iki karb daha doğrusu şöyle söyleyeyim tek pi bağ içerdiğinde bir tane brom katılıyorsa iki tane pi bağ içerdiğinde iki tane brom katılacaktır. Ve şöyle bir bileşik oluştu. etilene brom katıldığında işte 1 ik brom etana dönüşürken e asetilene brom katıldığında 1 1 2 2 tetrabrom etan dediğimiz bileşik oluşacaktır. Halojen asiti katılması yani HX katılması markovniko kuralı. Hidrojen hidrojenin çok olduğu yere diğer grup hidrojenin az olduğu yere katılacak. Ama mesela asetilene baktığımızda her iki tarafta da eşit miktarda hidrojen var değil mi? Ne oluyor biliyor musun? Önce bir yere katılıyor. Aha bu buna katılsın. Bu da buna katılsın. E ne oldu artık? Bak yeni oluşan gruba bakar mısın? Yeni oluşan grupta bir tarafta hidrojen fazla hala. P bağ var. İşte buna hidrojen katılırken de mecburen hidrojen buraya katılacak. Diğer grup da buraya işte bu yapı oluşacak. Yani asetilene hidrojen bromür iki tane katıldığında ikisi de aynı yere katılmak zorunda. İki hidrojen buraya, iki brom buraya veya tam tersi bu şekilde olacak. Burada da gayet güzel net bir şekilde ifade etmişiz. İsmi ne olur? 1 dibrometan dediğimiz bileşik olur. Su katılması diğerlerinden farklı. Yani alkinlere su kattığımızda şöyle bir şey vardır. İki karbonlu alkine yani asetilene su katarsak önce kararsız bir enol dediğimiz yapı oluşuyor. OH'ın bağlı olduğu karbon atomunda pi bağı olamaz. Bu kararsız bir yapı oluyor. Yani şöyle söyleyeyim. Tabii ki COOH grubundan bahsetmiyorum. Karbon atomları arasında pi bağı varsa o karbona OH bağlandığında kararsız bir yapı oluyor. Bu dönüşüyor. Dönüşüm sonucunda da aldehit oluşuyor. Ne oluyor biliyor musun? Bak, pi bağı buraya geliyor. Hidrojen buraya geliyor ve aldehite dönüşüyor. Yani iki karbonlu alkine su katarsak aldehit meydana geliyor. Aset aldehit diyoruz buna. Ama ikiden fazla karbonlu alkine su kattığımızdaysa keton oluşuyor. Önce ara ürün şöyle bir yapı oluştu. Sonra hidrojen buraya geldi. Pi bağı buraya geldi. Ketona dönüştü. Tekrar söylüyorum. İki karbonlu alkine yani asetilene su katarsak aset aldehit oluşuyor. İkidden fazla karbonlu alkine su katarsak keton oluşuyor dostum. Ve tabii ki alkinler polimerleştiğinde 3 mol asetilen ne oldu? Polimerleşme sonucunda benzene dönüşebiliyor. Bunu polimerleşme olarak söylüyorlar. Çok mühim midir? Yani tartışılır. En önemli kısmı işte şurasıdır. Yer değiştirme reaksiyonu. Bak şimdi değerli dostum. Alkinlerde uç alkin ve iç alkin diye bir şey var. Yani üçlü bağın olduğu karbonda hidrojen varsa biz bunlara uçkin diyoruz. Şu yapılar uç alkin. Ama üçlü bağın olduğu karbonlarda hidrojen yoksa buna da iç alkin diyoruz. İşte yer değiştirme tepkimesini uç alkinler veriyor. Çünkü hidrojenle yer değişiyorlar ama iç alkinler veremiyor. İşte uç alkinler amonyaklı gümüş nitrat çözeltisiyle beyaz çökelti meydana getiriyor. Uç alkinler bak şu hidrojenlerle gümüşler yer değiştiriyor. Beyaz çökelti oluştu. İşte şu taraftaki hidrojenle oldu. Beyaz çökelti oluştu. Ama bu veremiyor tepkimeyi. Neden? Çünkü bu bir iç alkin. Üçlü bağın olduğu karbonda hidrojen yoksa bu tepkime gerçekleşmiyor değerli dostum. Aynı durum failing ayırıcı yani amonyaklı bakır nitrat çözeltisi, bakır +2 +1 çözeltisi şeklinde de söylenir. Burada ne oluyor biliyor musun? Asetilen mesela bak iki tane hidrojen var. Bakırlarla ne yapıyor? Yer değiştiriyor. Burada beyaz çökelti yazmışım da yanlış olmuş o. Bunun ismi kırmızı çökelti olacak. Kırmızı çökelti diye belirtelim. Heh. Şöyle kırmızı çökelti. Bunu propin verecek. Çünkü üçlü bağı olduğu karbonda hidrojen var. Ama bunu iki bütün vermeyecek. Neden? Çünkü bu bir iç alkin. Üçlü bağın olduğu karbonda serbest hidrojen görmediğim için bu tepkime gerçekleşmeyecek diyoruz dostum. Alkoller dediğimizde ise alkollerde çok önemli bir şey vardır. Alkol olma durumu. Bir bileşiğin alkol olabilmesi için OH'ın bağlı olduğu karbonun sp3 hibritleşmesi yapması gerekiyor. Yani OH'ın bağlı olduğu karbonda pi bağı olamaz. Pi bağı varsa orada bundan bahsedemiyoruz. Burada da tam olarak bunu söylüyor. Bak şimdi. Diyor ki, "OH grubunun bağlı olduğu karbon atomu pi bağı içeriyorsa alkol değildir." Yaklaştım. Şöyle çok da çirkin oldu. He şöyle. Şu karbon atomunu görüyor musun? Bu şekilde bakarsak eğer burada OH'ın bağlı olduğu karbonda pi bağı var. Yani sp3 hibritleşmesi yapmamış. O yüzden bu bileşik alkol değildir. Aynı şekilde bak şu karbon atomu OH bağlı pi bağı içerdiği için değildir. E şurada da aynı mantık görüyor musun? Bak hatta demiştim ya fenol alkol değildir. Zayıf asit özelliği gösterir. Bak bu bir fenol. Neden? Şu karbon atomu şurada pi bağı içerdiği için bu alkol değildir. Fenol zayıf asit özelliği göstermektedir. Ama mesela bak şu alkoldür. Neden? Çünkü OH'ın bağlı olduğu karbon sp3 yapıyor. Pi bağı yok. Aynı mantık. Ha hocam burada pi bağı var ama OH'ın bağlı olduğu karbonda yok. O önemli. Tamam mı dostum? Bu bir alkoldür. Bunda sıkıntı yok. Mesela buradaki durum işte aynı şekilde. Bir de OH'ın bağlı olduğu karbona başka bir OH yani birden fazla OH bağlıysa veya farklı fonksiyonel grup bağlıysa alkol değildir diyoruz. Bak bu alkol değil ama bu alkoldür. Çünkü aynı karbona bağlanmamışlar. Bak bu alkol değil ama bu alkol özelliği gösterir. Farklı karbonlara bağlandığında olur. Ama aynı karbona bağlanırsa aynı fonksiyonel grup işte OH grubu ya da farklı fonksiyonel grupla OH bağlanırsa alkol değildir diyoruz. Alkolle suyun yapısı benzese de tabii ki açılarda ufak değişiklikler vardır. Burada mesela işte suyunkisi 104,5 ama burada yaklaşık 109,5 gibi bir dereceye sahip oluyor. Birazcık değişiyor ama sonuçta görüntü olarak benziyor mu? Benziyor. Polar yapılıdır ikisi de. İşte yapısında bir tane OH varsa monoalkol, ik tane varsa diol, 3 tane varsa triol, çok fazla varsa polalkol şeklinde ifade ediyoruz. Alkollerde monoalkoller dediğimizde CNH2n +2O genel formülüne sahip. Yapısında bir tane OH grubu bulunmaktadır. Etanolü örnek vermişiz. Polialkollerde ki genellikle diol ve triolden bahsederiz. CNH2N +2 O2'dir. Yani iki tane OH grubu var. Triolde ise CNH2n +2 O3 şeklinde olur. Mesela bak, etandiol diğer ismiyle glikol. Araçlardaki antifriz. Bu da propantriol diğer ismiyle gliserin. Mesela bunlar polialkollere örnek olarak verilebilir. Ve OH'ın bağlı olduğu karbona göre primer alkol, sekonder alkol, tersi yer alkol ismi alınır. Onun da sebebi neydi? İşte bak OH'ın bağlı olduğu karbona doğrudan bir karbon bağlıysa primer alkoldür bu. Ama OH'ın bağlı olduğu karbona bakalım. Ha bu da aynı. Tamam. OH'ın bağlı olduğu karbona doğrudan bir karbon bağlı. Primer alkol şuradaysa OH'ın bağlı olduğu karbon bu bir iki tane doğrudan bağlı. Al sana sekonder alkol. Aynı şey burada da geçerli. Bak OH'in bağlı olduğu karbon bu. Bir bu karbon bağlı bir de bu iki karbon bağlı olduğu için sekonder alkol. E 3 tane olsaydı ne olacak? Tersi yer alkol olacak. Burada şey olmuş. Karışmış tabii ki. Ben onu düzelteceğim. Şeyde tersi yer alkolü de şuraya yazayım. Orada gözükecek nasıl olsa rahat ol. O var burada. CH3 CH3 CH3 gibi. Bak OH'ın bağlı olduğu karbon bu. 1 2 3 tane bağlı. Bu da tersi yer alkol şeklinde adlandırılıyor. Orayı düzelteceğim. Rahat ol. Gel bak şu bileşikte diyor ki OH grubunun bağlı olduğu karbon atomlara göre işte hemen şöyle de diyebilirsin. OH'ın bağlı olduğu karbonda en az iki hidrojen varsa primer alkol, bir tane hidrojen varsa sekonder alkol, hiç hidrojen yoksa tersi yer alkol diyebilirsin. Şuradaki bak OH'ın bağlı olduğu karbonda iki hidrojen var. Görüyor musun? Şuradakinde. O zaman bu primer alkol özelliği gösteriyor. Şurada OH'ın bağlı olduğu karbonda bir tane hidrojen var. Bu ne yapacak? İşte sekonder alkol özelliği gösterecek. Şuradaki OH'ın bağlı olduğu karbonda hidrojen yok. Bu da tersi yer alkol özelliği gösterecek. Öyle bir bileşik yazmışım ki hem primer hem sekonder hem tersi yer alkol özelliği gösteriyor. Ve aynı karbon sayılı primer alkolün kaynama noktası sekonderden sekonderinki de ters yerden büyüktür. Çünkü dallanma sayısı artıyor ters yere doğru. Dallanma artçıa kaynama noktası düşüyordu ya. Oradan yorum yap dostum. Burada da bak örneklendirmiş. Burada bu şekilde primer alkol sekonder ve tersi yeri göstermiş değerli dostum. Ve OH grubunun sebebiyle moleküller arasında ne olacaktır? Hidrojen bağı olacaktır. Çünkü oksijene bağlı serbest hidrojen var. Bundan dolayı alkol bileşikleri hidrojen bağı yapabiliyor. O yüzden kaynama noktaları hidrokarbonlardan ve eterlerden büyüktür. Aynı karbon sayılı tabii ki. Onu da söyleyelim. Ha burada tabii ekstradan aldeit, keton, eter ve hidrokarbonlardan büyüktür diye söylüyor. Sebebi hidrojen bağı. Karbon sayısı arttıkça kaynama noktası ne olacak? Artmış olacak. Ve karbon sayısı arttıkça ama çözünürlük azalıyor. Sebebi ise şu: Apolar kısım büyüyor. Apolar kısım büyüdükçe ne oluyor? Çözünürlük azalmış oluyor. O yüzden alkollerde karbon sayısı düşük olanın çözünürlüğü daha büyüktür. Ve organik bileşik daha doğrusu alkolde OH grubu sayısı arttıkça kaynama noktası artıyor. Sebebi ne? Hidrojen bağı sayısı artıyor. Burada 2 tane, burada 3 tane, burada bir tane var. Hidrojen bağı sayısı arttığı için de ne olacak? OH grubu sayısı arttıkça kaynama noktası artacak. Gelelim eterlere. Eterlerde ise genel formülleri C2N + 2O'dur. Yani aynı karbon sayılı alkol ve ya monoalkol ve eter izomer demiştik. Eterleri de basit eter ve işte karışık eter diye söyleyebiliriz veya simetrik eter, asimetrik eter diye de belirtebiliriz. Her iki tarafı aynıysa simetrik eter, her iki tarafı birbirinden farklıysa asimetrik eter ya da karışık eter diyoruz. Değerli dostum eterler renksiz, kendilerine özgü kokuları olan maddelerdir. Bunlar da polardır. Çünkü yapıları şöyle bir yapıdır. Bak şu şekildedir. Suya benzer bir yapı. E oksijende merkez atomda ortaklaşmamış elektron olduğu için polar yapılıdır. Genellikle yoğunlukları suyunkinden küçük olmaktadır. Başka eterler arasında hidrojen bağı yoktur. Ama eteri suya attığında suda hidrojen bağı olduğu için eterle ne yapabilir? Çözünme olayı gerçekleşebilir. Yani eterlerde karbon sayısı arttıkça çözünürlük azalıyor. Ama sonuçta suda çözünme ihtimali var mıdır? Vardır diyoruz. Aynı ortamda karbon sayısı eşit olan alkolden daha düşük kaynama noktasına sahiptir. İşte hidrojen bağı olmamasından dolayı. Bak hidrojen bağı var. 4 karbonlu alkolde. 118 derece kaynama noktası. E bu da 4 karbonla aynı yapıya sahip. Ama hidrojen bağı olmadığı için 34,6 derecede kaynamakta dostum. Eer molekülünün yapısında bulunan oksijen atomu ortaklaşmamış elektron çifti bulundurduğu için suda ne yapıyordu? suda hidrojen bağı oluşturuyordu ama suyla kendi arasında yapamıyor. Suyla arasında yapabiliyor ama karbon sayısı arttıkça çözünürlüğü azalıyor. Eerlerde hani bir kimyasal reaksiyon yok gibi. Genellikle böyle özellikler sorulur. Aldeit ve ketonlar önemlidir. Aldeitler ve ketonlar ikisi de karbonil grubu içeren bileşiklerdir. Karbonil grubu dediğimiz yapı şöyle bir yapıdır. Şöyle bir yapı. İşte aldehit oldu mu bu tarafı hidrojen, diğer tarafı R ya da hidrojen. Keton olduğunda her iki tarafı R şeklinde gösteriliyor. Ama sonuçta şu yapı karbonil grubu olarak ifade ediliyor. E karbon sayısı arttıkça sudaki çözünürlükleri azalacak ama kaynama noktaları artacak. Dallanma artıkça kaynama noktaları düşecektir diyoruz. Burada da işte hidrojen bağı içermedikleri için aynı karbon sayılı alkollerden daha düşük kaynama noktasına sahipler. Aldeitler katılma tepkimesi verirler, yanma tepkimesi verirler. Katılma tepkimesinin sebebi oksijenin ve karbonun arasında pi bağı olmasıdır diyebiliriz. İndirgenme tepkimesi verirler. Önemlidir burası. Monoalkollerde şöyle bir şey vardır. Primer alkol 1 derece yükseltgenirse aldehite dönüşür. Alit indirgenirse primer alkole dönüşür. Bu indirgenmenin sebebi mesela indirgenmeyi hidrojenle gösteririz. Yükseltgenmeyi de oksijenle gösteririz dostum. İşte primer alkolü oksijenle tepkimeye soktuğumuzda ne oluyor? aldeite dönüşüyor. Aliti hidrojenle tepkimeye soktuğumuzda primer alkole dönüşüyor. Bu olay indirgenme dediğimiz olaydır. Ketonlar indirgendiğinde ise sekonder alkol oluşuyor. Bak şurası çok önemli kısımlardan bir tanesi. Tam tersi primer alkol yükseltgenirse aldehit meydana getirir. Sekonder alkol yükseltgenirse keton meydana getirir. Ters yer alkoller yükseltgenmez. Çünkü yükseltgenme olması için OH'ın bağlı olduğu karbonda hidrojen olması lazım. Olmayınca ters yer alkol. O yüzden yükseltgenmiyor. Şu var. Yükseltgenme dediğimizde genellikle KMNO4 ve K2Cr2O7 dediğimiz yani oksijen sayısı fazla olan şeyler yükseltgenmeye NaH4 ve lityum alüminyum hidr dediğimiz bileşikler bak hidrojen sayısı fazla olanlar da indirgenmeye sebep olan katalizörlerdir. Aldiit yükseltgenebilir. Neden? Çünkü bak karbona oksijen bağlı serbest hidrojeni var. O yüzden yükseltgenir karboksilik asite dönüşür. Ama ketona geldiğimizde burada görüyor musun? Oksijene bağlı karbonda hidrojen yok. Serbest hidrojen yok. O yüzden yükseltgenme tepkimesi gerçekleşmez. Şöyle bir şey vardır. Önemlidir burası. Formaldeit. Bak formaldeit bir kere yükseltgenir. Formik aside dönüşür. Tamam. Bir tarafı karboksilik asit ama diğer tarafı hala aldeit gibi davrandığı için normalde karboksilik asitler yükseltgenmez. Bir tek formik asit yükseltgenir. Çünkü bir tarafı hala aldeite benzediği için sonra karbonik asite dönüşür. Dostum aldeitler amonyaklı gümüş nitratla yani tollens ayracıyla tepkimeye girdiğinde gümüş aynası oluşturur. Bak alkinlerde de söylemiştim bunu. Amonyaklı gümüş nitratla alkin tepkimeye girdiğinde beyaz çökelti oluşturur. Aldeitle amonyaklı gümüş nitrat tollens ayracı tepkimeye girdiğinde gümüş aynası oluşturur. Gümüş aynası aldehit. Aklında tut bunu. Burada da bunu söylüyor. Amonyaklı bakır çözeltisiyle yani fehlinkle tepkimeye girdiğinde ise kırmızı çökelti meydana getiriyor. Buna aldeitler verir ama ketonlar bu tepkimeyi vermez. Alde'le ketonu ayırt etmenin en iyi yolu budur. İkisi de Chan o genel formüle sahip ama aldehitler bu tepkimeyi verir. Ketonlar vermez. İyi bir ayıraçdır. Onu söylemiş olalım. Bir de sadece benzaldehit için söyleyebilirim. Aldhittir ama tollens'le zar zor tepkime veriyor. Fehling'le vermiyor. Öyle bir durum var. Ekstra bilgi olarak söylüyorum bunu da bilmen gerekir mi? Tartışılır. Bak burada gösteriyor işte. Aldeit amonyaklı gümüş nitratla tepkimeye girdi. Kendisi karboksilik aside yükseltgenirken gümüşü indirgedi. Ne oldu? gümüş aynasına dönüştü. E keton bu tepkimeyi veriyor mu? Vermiyor. Aldeitler amonyaklı bakır çözeltisiyle tepkimeye giriyor. Yani fehling'le tepkimeye girdiğinde kırmızı çökelti oluşturuyor. Kendisi o sırada yükseltgeniyor ama keton bu tepkimeyi vermiyor. Gelelim karboksilik asitlere. Karboksilik asitlerin en önemlilerini burada vermiş. Yani bu isimlerden işte formik asit önemlidir. Asetik asit önemlidir. Burada propiyonik asit var. 4 karbonlusu bütrik asit ya da bütanoik asit dediğimiz 5 karbonlusu. 5 roma rakamıyla şöyle gösteriliyor değil mi? ve valerik asit özel ismi. Böyle ekstradan bilgilerde vermiş olayım. Bakalik asit bu şey kuzu kulağındaki şeydir. İşte bu mesela salisilik asit yani şey bu aspirindeki madde. Bunu da işte şuraya 1, şuraya 2, şuraya 3 dersem ne olacak bu? 3 hidroksioik asit şeklinde adlandırılır. Bu tabii yupak adlandırması. Salisilik asit de özel adlandırması diyoruz. E karboksilik asitlere geldiğimizde bunlar yükseltgenmez. Bir tek formik asit yükseltgeniyor demiştim. Burada da işte bak formik asidin yükseltgenme sebebi de bir tarafı hala aldehite'e benzediği için yapıyor bunu. Ama karboksilik asitler indirgenir. Karboksilik asit bir kere indirgendiğinde aldeite, aldeit de indirgenince primer alkole dönüşüyor. O zaman karboksilik asit 2 derece indirgenirse primer alkole dönüşür diyebiliriz. Ha o zaman primer alkol 1 derece yükseltgendiğinde aldeite, aldeit yükseltgendiğinde ise karboksilik asite dönüşüyor. Ya o zaman primer alkol iki kere yükseltgendiğinde karboksilik aside dönüşüyor diyebiliriz. Primer alkoller için söyleyeyim. Ha şuraya geldik. Karboksilik asitler sonuçta asit mi? Asit. Bazlarına ne yapar? Tuz ve su meydana getirir. Bak karboksilik asit artı sodyum hidroksit, sodyum asetat. Tuz ve su oluştu ki zaten sabunlaşma tepkimesi aslında budur. Mesela C17 H35COOH. Bak bu bir sabun yapısı. Bunun NaOH'ile tepkimesi sonucunda C17H35CO + H2O oluştu. Değil mi? İşte bak neydi sabunlar? Şeyin bu yağ asitlerinin sodyum tuzuydu. İşte bak sonuçta karboksilik asitle ne yaptı? İşte baz tepkimeye girdi. Tuz ve su meydana getirdi. E karboksilik asitler metallerle de tepkimeye girecektir. Yine burada tuz ve hidrojen gazı oluşturacak. Tabii aktif metaller. Ama karboksilik asitlerin esterler esteri oluşturma olayı vardır ki alkolle karboksilik asit tepkimeye girdiğinde ester meydana gelir. Ve şöyle oluyor işte karboksilik asit OH'ı. Burada alkol de H'ını veriyor, suya dönüşüyor ve ester oluşuyor. Demek ki esterin yapısındaki şurası alkolden gelmekte. Diğer kısımda karboksilik asitten gelmekte. Bak metil alkolle asetik asit birleştiğinde metil asetat dediğimiz bileşik oluşuyor dostum. Ya da metil etanoat dediğimiz bileşik oluşuyor. Yani karboksilik asit alkol birleşince ester olu. Evet güzel insan ne yaptık? Bitirmiş olduk. Güzel bir genel tekrar olduğunu düşünüyorum. Elimden geldiğince tüm detaylarını girmeye çalıştım. Tabii ki burada bazı yerleri üstün körü geçmek zorundaydım. Çünkü bu kadar süreye ancak bu olacaktır. Ama 39 günde AYT kampı ve bir haftada organik kampına da bakarsan çok çok faydasını göreceksin. Bu da senin için güzel bir genel tekrar dostum. Hızlı bir genel tekrar için bu çok iyi oldu diye düşünüyorum. O zaman dinlenme vakti. İki fosfor bir asit. Kimya bu kadar basit. Kanala abone olursan çok mutlu olurum. Görüşmek üzere.