🗺️

Geopolityka i wojny w Europie 19/20 wieku

Apr 27, 2025

Zmiany geopolityczne i wojenne w Europie na przełomie XIX i XX wieku

Zjednoczenie Niemiec i Włoch

  • Zachwianie równowagi w Europie.
  • Niemcy stały się drugą potęgą ekonomiczną pod koniec XIX wieku.
  • Dążenie do kolonii i rozwoju floty wojennej przez Niemcy.

Konflikty i sojusze w Europie

  • Tension między Niemcami a Wielką Brytanią.
  • Konflikty niemiecko-francuskie (utraty Alzacji i Lotaryngii).
  • Konflikty na Bałkanach między Austro-Węgrami a Rosją.

Powstanie bloków militarnych

  • Trójprzymierze: Niemcy, Austro-Węgry i Włochy (1882).
  • Trójporozumienie (Ententa): Francja, Wielka Brytania i Rosja (1907).

Technologiczny postęp wojskowy

  • Drednoty, okręty podwodne, karabiny maszynowe.
  • Rozwój sił powietrznych, telegrafy, radiostacje.

Napięcia w Azji

  • Rosyjsko-japońska wojna (1904-1905), klęska Rosji.

Wojny Bałkańskie

  • Pierwsza wojna bałkańska (1912), koalicja Grecji, Serbii, Bułgarii i Czarnogóry przeciwko Turcji.
  • Druga wojna bałkańska (1913), konflikt wewnętrzny pomiędzy zwycięzcami.

Przyczyny wybuchu I wojny światowej

  • Zabójstwo Franciszka Ferdynanda (1914) jako zapalnik wojny.
  • System sojuszy przekształcający lokalny konflikt w wojnę światową.

Przebieg I wojny światowej

Front zachodni

  • Atak Niemiec na Belgię, wojna pozycyjna na froncie zachodnim.
  • Bitwy nad Marną, Verdun.

Front wschodni

  • Ofensywa rosyjska na Galicję i Prusy Wschodnie, bitwa pod Tannenbergiem.
  • Bitwa pod Gorlicami, przesunięcie linii frontu.

Wojny na Bałkanach i w Turcji

  • Zajęcie Serbii i Czarnogóry przez Austro-Węgry.
  • Klęska aliantów na Gallipoli.

Zmiany gospodarcze i społeczne

  • Kryzysy gospodarcze, blokady morskie dla państw centralnych.
  • Przystąpienie USA do wojny w 1917 roku, kluczowy czynnik dla Ententy.

Rewolucje w Rosji

  • Rewolucja lutowa (1917) i abdykacja cara Mikołaja II.
  • Rewolucja październikowa (1917), przejęcie władzy przez Bolszewików.

Polska w czasie I wojny światowej

  • Walka Polaków w różnych armiach zaborczych.
  • Formowanie Legionów Polskich przez Józefa Piłsudskiego.
  • Kryzys przysięgowy i uwięzienie Piłsudskiego.
  • Utworzenie Błękitnej Armii we Francji.

Sprawa polska na arenie międzynarodowej

  • Akt 5 listopada 1916 roku, manifest dwóch cesarzy.
  • Orędzie prezydenta Wilsona z 8 stycznia 1918 roku.
  • Udział Polski w konferencji pokojowej w Paryżu 1919 roku.
  • Postanowienia Traktatu Wersalskiego dla Polski.