Tarih Dersi Notları - Coğrafi Keşifler ve Osmanlı Devleti

Coğrafi Keşifler

• Başlatanlar: Avrupalı denizciler
• Sebepler:
  • Osmanlı'nın ticaret yollarını kontrol etmesi (İpek ve Baharat Yolu)
  • Doğunun zenginliklerini Batı'ya taşıma arzusu
  • Teknolojik gelişmeler (okyanuslara dayanıklı gemiler, pusula)
  • Cesur denizcilerin ortaya çıkması
• Sonuçlar:
  • Yeni ticaret yollarının bulunması
  • Osmanlı'nın kontrolündeki yolların (İpek ve Baharat Yolu) önem kaybetmesi
  • Akdeniz limanları yerine Atlas Okyanusu limanlarının önem kazanması
  • Avrupa'nın Müslüman dünyasına bağımlılığının azalması
  • Yeni kıtaların ve gıda ürünlerinin (patates, kakao, vanilya vb.) keşfi
  • Burjuva sınıfının güçlenmesi ve sermaye birikimi
  • Sanayi Devrimi'nin önünün açılması
  • Sömürgeciliğin başlaması
  • Kilisenin otoritesinin ve skolastik düşüncenin zayıflaması
  • Rönesans ve Reform hareketlerinin başlaması
  • Hristiyanlığın yeni kıtalarda yayılması

Osmanlı Devleti ve Hint Deniz Seferleri

• Hint Deniz Seferlerinin Amaçları:
  • Eski ticaret yollarını canlandırma
  • Portekizlileri Hint sularından uzaklaştırma
  • Kutsal topraklara giden yolların güvenliğini sağlama
• Başarı Durumu: Başarılı olunamadı, gemiler okyanusa dayanıklı değildi, bölge iyi tanınmıyordu.

Osmanlı Devleti Saray Teşkilatı

• Topkapı Sarayı:
  • Yapım dönemi: Fatih Sultan Mehmet dönemi
  • 3 bölüm: Birun (dış kısım), Enderun (iç kısım), Harem
• Harem: Eğitim verilen bir okul; padişah ve yakın çevresi için bir yaşam alanı

Divan-ı Hümayun

• Kuran: Orhan Bey
• Kaldıran: 2. Mahmud
• Üyeler: Padişah (Fatih'e kadar başkan), Sadrazam, Vezirler, Defterdar, Kazasker, Nişancı, Reisülküttab, Kaptan-ı Derya, Yeniçeri Ağası
• Görüşülen Konular: Dini, siyasi, sosyal, ekonomik konular

Fatih Kanunnamesi

• Kardeş Katli: Devletin bekası için isyan ihtimali taşıyan kardeşlerin öldürülmesi
• Cülüs Bahşişi: Tahta çıkan padişah tarafından askerlere dağıtılan bahşiş

Şehzade Eğitimi

• Başlama Yaşı: 4 yaş
• Eğitim İçeriği: Dil, din, matematik, fizik, yönetim
• Sancak Görevi: 15 yaşında sancakta yönetim tecrübesi kazanma

Millet Sistemi

• Sınıflandırma: Dine göre (Müslüman ve Gayrimüslim)
• Müslümanlar: Türkler, Araplar, Acemler, Boşnaklar, Arnavutlar
• Gayrimüslimler: Rumlar, Ermeniler, Museviler, Süryaniler

Genel Değerlendirme

• Coğrafi keşiflerin ve Hint Deniz Seferlerinin Osmanlı'ya etkileri
• Saray teşkilatının yapısı ve Divan-ı Hümayun'un işleyişi
• Fatih döneminde yapılan kanuni düzenlemeler
• Şehzade eğitiminin önemi ve millet sistemi

Not: Ders, 10. sınıf tarih yazılısı için önemli konuların gözden geçirilmesi amacıyla yapılmıştır.