Overview
Tinalakay sa leksyon ang mga pangunahing isyung pangkapaligiran sa Pilipinas, partikular ang pagkasira ng likas na yaman, mga sanhi, epekto, at mga batas at programang nilikha bilang tugon.
Kalagayan ng Likas na Yaman sa Pilipinas
- Sagana ang Pilipinas sa likas na yaman tulad ng kagubatan, yamang tubig, at mineral.
- Malaki ang pakinabang ng mga Pilipino mula sa paggamit ng likas na yaman para sa kabuhayan at industriya.
- Patuloy na nasisira at nauubos ang likas na yaman dahil sa abuso at hindi tamang paggamit.
Deforestation o Pagkawala ng Kagubatan
- Malaki ang pagbagsak ng forest cover mula 57% (1934) naging 23% na lang (2010).
- Sanhi ng deforestation ang iligal na pagtotroso, pagmimina, migrasyon, paglaki ng populasyon, at fuel harvesting.
- Nagdudulot ito ng pagbaha, pagkawala ng tirahan ng hayop, pagguho ng lupa, at mas malalang epekto ng climate change.
- Higit na apektado ang mahihirap na umaasa sa kagubatan.
Mga Batas at Programa sa Pangangalaga ng Likas na Yaman
- RA 2706: Reforestation Administration para palawakin ang reforestation programs.
- PD 705: Nationwide reforestation, pagbabawal ng kaingin.
- RA 7586: Protected Areas System—bawal ang komersyal na gawain sa national parks.
- RA 8749: Philippine Clean Air Act laban sa polusyon sa hangin.
- RA 9175: Chainsaw Act—bawal ang iligal na paggamit ng chainsaw.
- IPRA: Kinikilala ang karapatan ng mga katutubo sa likas na yaman.
- EO 23: Moratorium sa pagputol ng puno at pagbubuo ng Anti-Illegal Logging Task Force.
- EO 26: National Greening Program para sa pagtutulungan ng pamahalaan sa paglilinis ng kalikasan.
- Proclamation No. 643: Philippines Arbor Day, pagtutulungan sa pagtatanim ng puno.
Pagmimina at Quarrying
- Pagmimina ay pagkolekta ng mineral tulad ng metal at enerhiya mula sa kalikasan.
- Malaki ang benepisyo pero nagdadala ng polusyon, pagkamatay ng hayop, pagguho, at panganib sa komunidad.
- Philippine Mining Act (1995), EO 79, at Philippine Mineral Resources Act of 2012 para sa regulasyon ng pagmimina at proteksyon ng kalikasan.
- Quarrying ay pagkuha ng bato, buhangin, graba—nakakatulong sa ekonomiya ngunit nagdudulot ng polusyon at pagkasira ng biodiversity.
Key Terms & Definitions
- Deforestation — Pagkawala ng kagubatan sanhi ng tao.
- Reforestation — Pagtatanim muli ng puno sa mga lupang walang kagubatan.
- Quarrying — Pagkuha ng bato, buhangin, graba mula sa lupa.
- Biodiversity — Iba’t ibang uri ng buhay sa isang lugar; balanse ng ekosistema.
- Protected Area — Lugar na itinalaga ng batas para maprotektahan ang likas na yaman.
Action Items / Next Steps
- Magbasa tungkol sa mga pangunahing batas pangkapaligiran tulad ng RA 7586 at Philippine Mining Act.
- Ihanda ang sarili para sa pagsusulit tungkol sa sanhi at epekto ng isyung pangkapaligiran.
- Magtala ng mga karagdagang suliranin sa inyong lokalidad na may kaugnayan sa aralin.