Overview
Tinalakay sa leksyong ito ang pangunahing konsepto ng geografiya, mga tema nito, estruktura ng daigdig, sistema ng guhit sa mapa, mga kontinente, at pag-usbong ng kabihasnan.
Kahulugan at Tema ng Geografiya
- Ang geografiya ay siyentipikong pag-aaral ng pisikal na katangian ng daigdig.
- Limang tema ng geografiya: lokasyon, lugar, rehiyon, interaksyon ng tao at kapaligiran, at paggalaw.
- Lokasyon ay kinaroroonan ng lugar; lugar ay natatanging katangian ng pook.
- Rehiyon ay binubuo ng may magkatulad na pisikal o kultural na katangian.
- Interaksyon ay ugnayan ng tao sa kanyang kapaligiran.
- Paggalaw ay paglipat ng tao, bagay, at phenomena gaya ng hangin at ulan.
Estruktura ng Daigdig at Solar System
- Daigdig ay kabilang sa walong planetang umiikot sa araw (solar system).
- Lahat ng may buhay ay kumukuha ng enerhiya sa araw, mahalaga sa photosintesis ng halaman.
- Tatlong bahagi ng daigdig: crust (matigas/mabatong bahagi), mantel (mainit/malambot), at core (kaloob-loobang may iron at nickel).
Guhit Longitude at Latitude; Hemispheres
- Lokasyon sa globo ay naitatakda sa tulong ng longitude (patayo) at latitude (pahiga).
- Meridian/longitude ay patayong guhit; zero degree longitude ay nasa Greenwich, England (Prime Meridian).
- International Date Line ay matatagpuan sa 180 degrees longitude.
- Latitude ay pahigang guhit; zero degree latitude ay equator.
- Equator naghahati sa Northern at Southern Hemisphere.
- Tropic of Cancer, Tropic of Capricorn, Arctic Circle, at Antarctic Circle ay mga pangunahing guhit latitude na may kinalaman sa klima.
Kontinente at Continental Drift
- Kontinente ang tawag sa pinakamalaking masa ng lupa; may pitong kontinente: Africa, Antartica, Asia, Europe, North America, South America, Australia.
- Teoryang Continental Drift ni Alfred Wegener: dating magkakaugnay ang mga kontinente bilang Pangaea.
- Nahati ang Pangaea sa Laurasia (Hilaga) at Gondwanaland (Timog), dahil sa paggalaw ng continental plates.
Topograpiya at Kabihasnan
- Topograpiya ay pag-aaral ng pisikal na katangian ng lugar o rehiyon.
- Unang kabihasnan ay umusbong sa mga lambak-ilog tulad ng Tigris-Euphrates, Indus, Wangho (Asia), at Nile (Africa).
Key Terms & Definitions
- Geografiya — pag-aaral ng katangiang pisikal ng daigdig.
- Lokasyon — kinaroroonan ng isang lugar.
- Latitude — pahigang guhit sa mapa, ginagamit sa pagtukoy ng hilaga o timog.
- Longitude — patayong guhit sa mapa mula hilaga hanggang timog.
- Kontinente — pinakamalawak na masa ng lupa sa mundo.
- Photosintesis — proseso ng halaman sa paglikha ng pagkain gamit ang sinag ng araw.
Action Items / Next Steps
- Basahin ang tungkol sa mga pangunahing lambak-ilog sa kasaysayan ng kabihasnan.
- Gumuhit ng simpleng mapa na naglalaman ng latitude, longitude, at mga pangunahing guhit tulad ng Equator at Prime Meridian.