Basınç Konusu

Genel Bilgiler

• Basınç, LGS'de ortalama 3 soru çıkan önemli bir konudur.
• Basınç, birim yüzeye etki eden dik kuvvet olarak tanımlanır.
• Basınç "p" harfi ile gösterilir ve birimi Pascal (Pa) olarak ifade edilir.

Katı Basıncı

• Katı cisimler ağırlıklarından dolayı zemine kuvvet uygular, bu kuvvet basınç olarak adlandırılır.
• Basınç, kuvvetin yüzey alanına bölünmesiyle hesaplanır (Basınç = Kuvvet / Yüzey Alanı).

Örnekler

1. Bir katı cismin taban alanı 1 m² ve ağırlığı 10 N ise, basıncı 10 Pascal olur.
2. Ağırlık arttıkça basınç da artar (doğru orantı).
3. Yüzey alanı arttıkça basınç azalır (ters orantı).

Basıncı Etkileyen Faktörler

• Ağırlık: Doğru orantılı, ağırlık arttığında basınç da artar.
• Yüzey Alanı: Ters orantılı, yüzey alanı arttığında basınç azalır.

Uygulama Örnekleri

• Ağır araçlarda daha fazla tekerlek kullanarak yüzey alanı artırılır ve basınç azaltılır.
• Zincirli lastikler ve çivili ayakkabılarla yüzey alanı küçültülerek basınç artırılır.

Deney ve Değişkenler

• Bağımsız Değişken: Deneyde değiştirilen, örneğin yüzey alanı.
• Bağımlı Değişken: Bağımsız değişkene bağlı olarak değişen, örneğin basınç.
• Kontrol Edilen Değişken: Sabit tutulan, örneğin ağırlık.

Sorular ve Çözümleri

• Cisimlerin ağırlıkları ve yüzey alanlarına göre yere uyguladıkları basınçlar karşılaştırılır.
• Örnek sorularla basınç konusunun anlaşılması sağlanır.

Günlük Hayattan Örnekler

• Araçlarda tekerlek sayısı artırılarak basınç azaltılır, kar zincirleriyle yüzey alanı azaltılarak basınç artırılır.
• Dağcıların çivili ayakkabı kullanması basıncı artırır ve güvenli tırmanmayı sağlar.

Özet

• Basınç, birim yüzeye etki eden kuvvete bağlı olarak hesaplanır.
• Ağırlık ve yüzey alanı basıncı etkilemektedir.
• Basıncı artırmak veya azaltmak için günlük hayatta çeşitli uygulamalar yapılmaktadır.