Wykład z syndesmologii

Wprowadzenie do syndesmologii

• Drugi wykład poświęcony rodzajom połączeń w szkielecie.
• Połączenia ruchome to stawy.
• Analiza morfologii główki i panewki stawu oraz ruchów w stawach.

Rodzaje połączeń kości

• Połączenia ścisłe (nieruchome):
  • Więzozrosty:
    • Materiałem łączącym jest tkanka łączna.
    • Przykłady: szwy czaszki, wklinowanie (zęby w zębodołach).
  • Chrząstkozrosty:
    • Materiałem łączącym jest chrząstka.
    • Przykład: połączenia trzonów kręgowych przez krążki międzykręgowe.
  • Kościozrosty:
    • Powstałe przez kostnienie więzozrostów lub chrząstkozrostów.
    • Przykład: kość krzyżowa i miedniczna.

Połączenia ruchome (stawy)

• Składniki stałe stawu:
  • Powierzchnie stawowe (główka i panewka).
  • Torebka stawowa (błona włóknista i błona maziowa).
  • Jama stawowa z mazią.
• Składniki niestałe stawu:
  • Więzadła stawowe.
  • Obrąbki stawowe (pogłębiają panewkę).
  • Krążki i łąkotki (dzielą jamę stawową).

Połączenia w obrębie kręgosłupa

• Więzozrosty:
  • Więzadła długie (podłużne przednie i tylne) oraz krótkie (między kolcowe, żółte).
• Chrząstkozrosty:
  • Krążki międzykręgowe.
  • Specyficzna budowa krążka między L5 a kością krzyżową.
• Kościozrosty:
  • Kość krzyżowa (zrośnięte kręgi krzyżowe).
• Połączenia ruchome:
  • Stawy między wyrostkami stawowymi kręgów.
  • Staw górny głowy (szczytowo-potyliczny).
  • Staw dolny głowy (szczytowo-obrotowy).
• Krzywizny kręgosłupa:
  • Lordoza szyjna i lędźwiowa, kifoza piersiowa i krzyżowa.

Połączenia w obrębie czaszki

• Więzozrosty:
  • Szwy czaszki, ciemiączka (przednie, tylne, boczne).
  • Wklinowanie (zęby w zębodołach).
• Chrząstkozrosty:
  • Między kośćmi podstawy czaszki (np. stok).
• Kościozrosty:
  • Zrośnięte szwy i ciemiączka.
• Połączenia ruchome:
  • Staw skroniowo-żuchwowy.

Połączenia klatki piersiowej

• Stawy mostkowo-żebrowe:
  • Od drugiego do siódmego żebra.
• Staw żebrowo-kręgowy:
  • Głowa i guzek żebra łączą się z kręgiem.
• Chrząstkozrost:
  • Pierwsze żebro z mostkiem.

Połączenia kończyny górnej

• Obręcz kończyny górnej:
  • Staw mostkowo-obojczykowy.
  • Staw barkowo-obojczykowy.
• Kończyna wolna:
  • Staw ramienny (kulisty).
  • Staw łokciowy (złożony z trzech stawów).
  • Staw promieniowo-nadgarstkowy (elipsoidalny).
  • Stawy ręki (międzypaliczkowe, śródręczno-paliczkowe).

Połączenia kończyny dolnej

• Miednica:
  • Więzozrosty (więzadło pachwinowe).
  • Chrząstkozrost (spojenie łonowe).
  • Staw krzyżowo-biodrowy (płaski).
• Staw biodrowy:
  • Kulisty, z obrąbkiem panewkowym.
• Staw kolanowy:
  • Składniki: kłykcie kości udowej, kłykcie kości piszczelowej, rzepka.
  • Łąkotki i więzadła krzyżowe w jamie stawowej.
• Staw skokowy górny:
  • Typ zawiasowy (bloczkowy).
• Stawy stopy:
  • Staw skokowo-piętowo-łódkowy (kulisty).

Podsumowanie

• Ważne jest rozróżnienie między połączeniami ścisłymi a ruchomymi.
• Stawy muszą mieć wszystkie składniki, aby prawidłowo funkcjonować.
• Stawy mogą mieć niestałe składniki, jak więzadła, krążki.