Transcript for:
Dynastie Andegawenów i Jagiellonów w Polsce

Dzień dobry ostatnio mówiliśmy sobie o tym jak wielkim władcą był Kazimierz a że był ostatnim z dynastii Piastów To dzisiaj musimy sobie opowiedzieć o kolejnych dwóch dynastiach od andegawenów do jagielonów [Muzyka] oglądamy przy okazji poprzedniego tematu oczywiście wielokrotnie mówiłem o tym że Kazimierz niestety będzie ostatnim z tej dynastii Piastów ponieważ nie doczekał się on syna i to jest główny problem ponieważ No dziedziczy się tylko w linii męskiej i to było bardzo dużym zagrożeniem niestety dla państwa polskiego i przy okazji tego co mówiłem też w poprzednim temacie czyli drugiego zjazdu w wyszehradzie który miał miejsce między 38 albo 39 rokiem czyli w tym albo w tym będziemy mieli taki układ z andegawenami o tym że w wyniku śmierci Kazimierza jeśli nie pozostawił oczywiście po sobie żadnego męskiego potomka to Tron polski obejmie syn wczesnego króla Węgier Karola Roberta a tym gościem będzie Ludwig Andegaweński i to na nim Właśnie skończyliśmy sobie lekcję poprzednią dlaczego on dlatego że Karol Robert miał żonę w postaci Elżbiety A ta była żoną naszego Kazimierza więc generalnie tutaj możemy powiedzieć śmiało o tym że jest to poniekąd rodzina ale zanim do tego Ludwika sobie dojdziemy i do tych jego czasów No to jeszcze jedna ważna kwestia A no to jak na koniec życia zachował się sam Kazimierz ponieważ on jeszcze zdążył adoptować swojego wnuka czyli Kaśka nie Kaśka w sensie imię Kaśka Katarzyna tylko Kazimierz ka ziek o może tak Kazek on generalnie był ze sska więc był księciem słupskim i to on miał prawdopodobnie objąć tron po samym Kazimierzu jednak jak się okazuje tutaj nie do końca to weszło w życie ponieważ Król zginął i to w bardzo głupie okolicznościach i było to podczas polowania na jelenia spadł z konia i niestety w wyniku r odniesionych po kilku dniach po walce z wysoką gorączką niestety Kazimierz umiera i władzę przejmuje właśnie Ludwig Andegaweński mamy kolejną dynastię na naszym tronie Ludwik jest na Węgrzech nazywany Ludwikiem wielkim No bo był uważany za jednego z najważniejszych władców w Polsce bywał rzadko więc u nas nie będzie wielki u nas będzie węgierski alb Andegaweński A Jako że bywał rzadko i głównie siedział w budzie czyli w Stol no no nie w budzie dla pieska tylko w budzie czyli stolicy Węgier tutaj władzę będzie mieć tak naprawdę jego matka owa Elżbieta zwana łokietkówna i to ona tutaj będzie przez dłuższy czas decydować o tym jak będzie wyglądać polityka naszego państwa sam Ludwik jeszcze przed Oczywiście swoją śmiercią zdążył przyłączyć to co Kazimierz Wielki zdobył na naszym wschodzie czyli na Rusi tak zwaną Ruś czerwoną więc my się z nią musimy pożegnać natomiast No jako że długo tu nie przebywał i też był pewien problem w jego rodzie ponieważ nie miał on syna miał za to trzy córki więc generalnie jeżeli on był nieobecny to trzeba było jakiś sposób się dogadywać No ale nie tylko względem aktualnej polityki tylko tego też co będzie później Kiedy rzeczywiście Ludwig odejdzie z tego świata w związku z tym żeby dogadać się z Polską szlachtą Ludwig postanowił że wyda przywilej przywilej ten był wydany w Koszycach w roku 1374 jakie były przyczyny A no jedna główna przyczyna tutaj nie ma co się czarować tu Generalnie chodziło o to żeby jedna z jego córek została później wybrana na kolejnego władcę gdyż sam tak powiedziałem nie miał syna ale nie było tu mowy o tym Która z tych córek miałaby to być oczywiście Ludwik chciałby żeby to była najstarsza czyli Maria natomiast ona już była zamężna habsburgowie to w polskiej szlachcie raczej było nie poosie więc generalnie ten przywilej wszedł warunek był a szlachta cieszyła się już z tego przywileju od roku powtórzę jeszcze raz od roku 1374 Jakie były tutaj warunki tego przywileju proste szlachta będzie płacić tylko jeden podatek i to będzie wysok kości d groszy z 12 taka promocja mi się trafiła z 12 do d groszy oda chłopskiego i to będzie bardzo dużą ulgą dla polskie szlachty Dzięki czemu będzie ona się bardzo szybko bogacić i kieszonka będzie pełna kapusty i to nie kapusty z pola tylko kapusty jako pieniędze oczywiście jest to przenośnia W każdym razie ustalono też że nowe podatki będą nadawane tylko i wyłącznie za zgodą rycerstwa No i wszystko Ludwik Węgierski umiera po 12 latach odkąd objął tron czyli rok 1382 i mimo tego że był przywilej mimo tego że ustalono pewne zasady które będą obowiązywać w Polsce po jego śmierci No to był pewien problem No bo już mówiłem wcześniej Ludwig chciał żeby to była Maria czyli jego najstarsza córka ale ta już była No zamężna i tutaj był to Cesarz syn Cesarza Zygmunta luksemburskiego I to szlachta jakby od razu odrzuciła no bo wiadomo nie chcieli nikogo spoza kraju jakby Ludwik był nasz ale to nic generalnie Ustalono że najmłodsza córka czyli Jadwiga będzie wyznaczona na króla Polski z tym że Ludwik umiera w 1382 i przez 2 lata to była kłótnia o to kto tym królem ma być i to że nas nikt nie najechał to że my nie straciliśmy Niepodległości wtedy to naprawdę można zaliczać w poczet cudów cudów oczywiście militarnych żeby była jasność w roku 1384 jako 10 latka Jadwiga została koronowana na króla Polski i to jest bardzo ważna informacja kobieta królem i to nie będzie pierwsza kobieta królem bo jeszcze będziemy sobie Mówili w swoim czasie o Annie jagiellonce ale Jadwiga była pierwsza taką prekursorką a nie jakimś tam naśladowca tudzież naśladowczyni W każdym razie dlaczego akurat Jadwigę wybraliśmy dlatego że ona była najmłodsza i mimo tego że była już zaręczona to takie zaręczyny u najmłodszych w sumie tanio jest zerwać więc znowu kolejna promka się natrafiła można było zaręczyny jakby anulować Ale dlaczego anulować dlatego że szlachta wiedziała że będzie Jadwiga kluczem do tego żeby odzyskać róź czerwoną to że jest dzieckiem to łatwiej będzie nią sterować i mało tego jeżeli pozbędziemy się jej narzeczonego to sami później wybierzemy jej męża więc generalnie same profity z tego będą wynikały No i my rozpoczęliśmy tak de facto poszukiwanie tego jedynego Tego najważniejszego bo przyszłego króla Polski który ten tytuł od Jadwigi w sumie to weźmie i nasze oczy nasz wzrok został skierowany na Litwę i wtedy wzięto pod uwagę to że w sumie Jagło jako wielki książę Litwy mógłby być męża dla naszej Jadwigi nie brano pod uwagę tego że ona ma 10 11 czy też później 12 lat jak będzie już brała ślub A jagieło jest srogo po 30 nawet mówi się że bliżej 40 był No ale nie mam pewności Kiedy się urodził więc są to tylko i wyłącznie przypuszczenia dlaczego akurat jagieło dlatego że on był dla nas potrzebny tak samo jak my byliśmy potrzebni jemu w sensie że dla Jagiełły zysk będzie taki że jego Litwa ciągle gnębiona w jakiś sposób przez Krzyżaków będzie miała pomoc w postaci Polski Polska ma problem z Krzyżakami więc będzie miała pomoc w postaci Litwy to jest jakby głównym powodem A dlaczego ci Krzyżacy nękają tą Litwę dlatego że chcą ich schrystianizować No bo to są poganie w związku z tym w tym momencie taka Pokojowa chrystianizacja za sprawą polską mogłaby ten problem tak naprawdę rozwiązać więc idziemy do roku 1385 i tam będzie układ w Krewie nie jest to Unia tylko jest to układ układ który będzie nam mówił o tym co nastąpi później więc tak naprawdę ta Unia de facto personalna wejdzie w życie w roku 1386 kiedy jagieło będzie koronowany bo przypomnę unia personalna to jest unia dwóch lub więcej oczywiście państw gdzie wszystkie te państwa w sensie dwa trzy Bądź pięć będzie łączyła jedna osoba i to będzie Król i w tym układzie ten wracamy do krewa czyli do roku 1385 w tym momencie zostały zawarte pewne zasady które wejdą w życie kiedy jagieło spełni też kilka poszczególnych warunków Oczywiście chodziło o o to żeby w przyszłości przed oczywiście ślubem z Jadwigą jagieło przyjął chrzest następnie będzie przeprowadzał chrystianizacji co jest istotne będzie następnie brał ślub z Jadwigą a następnie będzie koronowany w takiej to kolejności miało wszystko nastąpić Mało tego na tym układzie w Krewie dochodzi do porozumienia na zasadzie dosyć jasnej że jagieło zobowiązuje się do odzyskania wszystkich utraconych przez Polskę ziem w czasach poprzednich w latach poprzednich na przykład Pomorze Gdańskie i Gdańsk ale też I wypuści wszystkich jeńców polskich z więzienia będzie wykupywał więźniów polskich i litewskich za swoje własne pieniądze i takie tam nie będę wchodził w szczegóły bo tutaj można byłoby troszkę czasu na to poświęcić W każdym razie w roku następnym 1386 jagieło rzeczywiście zostaje koronowany został na początku ochrzczony przyjął imię Władysław jako że jego chrzestnym był Władysław Opolski czy też opolczyk no to po chrzestnym wziął imię i następnie poślubił Jadwigę No i mamy następnie koronację ale to nie jest tak że Jadwiga i jagieło będą rządzili sobie w tym momencie Jako król i królowa Ponieważ wielu historyków do dzisiaj się spiera z tym czy aby na pewno ta Jadwiga to do końca życia królem nie będzie czy my nie będziemy mieli tak naprawdę dwóch królów bo tak naprawdę nigdy do detronizacji Jadwigi nie doszło więc uznaje się że do 1399 jagieło jest głównym królem a ta Jadwiga jest jego żoną i też królem o może tak ale jako dodatek do króla No to raczej królowa z tym że powtórzę jeszcze raz nie było detronizacji więc w sumie możemy się wykłócać jeżeli chodzi o zawarcie tej Unii już personalnej w roku 1386 to na pewno nie była ona na rękę wszystkim litewskim możnym którzy bali się tego że stracą swoją pozycję na terenie litewskim A gdzie tam jeszcze sprawa polska do tego będzie dochodziło więc dochodziło też do różnych spięć zamęt wręcz do wojny domowej na jak się okazuje czele tych buntowników stanął stryjeczny brat Jagieły czyli Witold rozdaj oczywiście zawarto po kilku latach w wyniku tego rozm Witold objął rządy nad Litwą jako wielki książę ale uznawał on władzę z wierzchnią nad całą Litwą jako najwyższego księcia Litwy i w ten sposób dogadan się i był spokój W kolejnym temacie będzie wielka wojna z Zakonem więc to sobie pomijamy i robimy taki duży Przeskok do roku 1413 Wtedy podchodzimy do kolejnej Unii jesteśmy po wielkiej wojnie zakonem więc że to Litwini dużo od siebie dali No to trzeba byłoby tą unię jeszcze troszeczkę zaktualizować w związku z tym w roku 1413 dochodzi do Unii w Horodle czyli Unia chodelska tak się ładnie nazywa Co ustalono przyjęto zasadę że wspólnego władcę Będą wybierać przedstawiciele obu państw czyli Polski i Litwy następnie Ustalono że na Litwie będzie wprowadzony urząd kasztelana oraz wojewody właściwie to kasztelanów i wojewodów bo będzie ich wielu i że większość z nich mają pełnić oczywiście Litwini i chyba największe najważniejsze założenia tego spotkania było to że dochodzi do adopcji herbowej w sensie że 47 rodów litewskich zostało adoptowanych do herbów polskich czyli będą mieli polskie przywileje to był główny cel tego całego zgiełku i chciałbym żebyście też kojarzyli jedną rzecz na przykład taki ja wiem wybiegam bardzo mocno do przodu Stanisław August Poniatowski on nie tylko mówił że jest królem Stanisławem augustem Poniatowskim ale był dopisek herbu ciołek więc generalnie te herby miały naprawdę duże zasadnicze znaczenie w roku 1399 Jadwiga umiera to już wcześniej powiedziałem niestety umiera po narodzinach córki w połogu i ta córeczka też niestety umiera więc jagieło będzie musiał szukać sobie na kolejne lata następnej żony i żeby ustalić co będzie później że będą wspólnie dogadywać się z litwinami to jeszcze w 1401 roku dochodzi do Unii wileńsko Radomskiej nie będę wchodził w szczegóły tutaj krótka informacja a ja pędzę dalej generalnie tych żon jeszcze będzie miał później trzy i dopiero czwarta kolejna żona Jagieły Zofia holszańska będzie miała w tym układzie O wiele większe znaczenie ponieważ ona da wreszcie Jagielle upragnionych synów fakt że jagieło będzie już sędziwym starszym panem No ale będą będzie to Władysław będzie to Kazimierz i do nich jeszcze później będziemy sobie wracali Bo będziemy o nich mieli lekcję ale jagieło nie był pewny co robi szlachta po jego śmierci czy rzeczywiście uzna tych synów za następców tronu przecież oni będą znowu niepełnoletni a Jadwiga była 10 latką jak ją koronowano na przykład więc jagieło postanowił że musi to klepnąć musi to potwierdzić i potwierdzi potwierdzi to przywilejami będzie to przywilej jedlneńsko-krakowski rok w Jedlni 1430 w Krakowie 1433 czyli przywilej dawał postanowienia które na które szlachta właściwie czekała wprowadzał on nietykalność osobistą szlachty zasada neminem captivabimus nure Victim czyli Nikt bez wyroku sądu karanym być nie może wprowadził też i potwierdził wcześniejszymi przywilejami nietykalność majątkową szlachty więc to jest Kolejny argument dla którego szlachta mówi Czemu nie będzie twój syn na tronie i generalnie to będzie dawało jeszcze jedną taką malutką kwestię będzie bardzo mocno ograniczało władzę króla w wyrokach konkretnych sądów do tego jeszcze sobie później będziemy dochodzili bo to sądownictwo będzie jeszcze tutaj przez prawie 100 kolejnych lat problemem ale na razie nie będziemy tego tutaj piętno wali kończymy powoli lekcję niestety wiadomo było że jagieło już był starszym człowiekiem i w końcu przewidział to że może się szybko zawinąć z tego świata i w roku 1434 po naprawdę długim panowaniu po prawie 50 latach panowania zostaje on pochowany w katedrze Wawelskiej i tam będziemy później mieli jego grób oczywiście To co widzimy tutaj to jest nagrobek którego autora do końca nie znamy natomiast ten baldachim już będziemy znali i będziemy o nim mówili sobie przy okazji kultury polskiej w dobie nie tylko gotyku ale i później renesansu bo pochodzi to z renesansu bandach him jest z innej epoki niż gotyk więc kończymy W każdym razie po jego śmierci władzę przejmuje jego syn jego imiennik Władysław zwany później Warneńczyk i to jest wszystko teraz została nam tylko notatka biały ekran spacja print screen Drukuj notatka gotowa a były pojęcia postacie No i oczywiście daty i to jest wszystko na chwilkę przerwę Zachęcam do postawienia mi kawy za moją pracę oraz odwiedzenia mojego sklepu znikam Dziękuję i do widzenia