ทฤษฎีจิตสังคมของอิริคสัน

ทฤษฎีจิตสังคมของอิริค เอริคสันเป็นการพัฒนาการของมนุษย์ใน 8 ระยะ ตั้งแต่เกิดจนถึงวัยชรา โดยในแต่ละระยะมนุษย์จะมีความต้องการและตั้งคำถามที่แตกต่างกัน การเรียนรู้และพฤติกรรมได้รับอิทธิพลจากคนรอบข้างในแต่ละระยะ

ระยะที่ 1: ความไว้วางใจและความไม่ไว้วางใจขั้นพื้นฐาน (1-2 ปี)

• เด็กทารกตั้งคำถามเกี่ยวกับความไว้วางใจในโลกและความปลอดภัย
• พัฒนาการสำคัญได้รับอิทธิพลจากแม่

ระยะที่ 2: ความเป็นตัวของตัวเองอย่างอิสระ (2-4 ปี)

• เด็กปฐมวัยค้นหาตัวเอง ตั้งคำถามเกี่ยวกับความเป็นตัวของตัวเอง
• การสนับสนุนจากพ่อแม่ส่งผลต่อความมั่นใจในตนเอง

ระยะที่ 3: การเป็นผู้ริเริ่ม (4-5 ปี)

• เด็กวัยก่อนเข้าโรงเรียนเริ่มมีความคิดริเริ่มและลองสิ่งใหม่ๆ
• การสนับสนุนหรือห้ามปรามจากครอบครัวส่งผลต่อความรู้สึกผิด

ระยะที่ 4: ความพากเพียรอุตสาหะ (5-12 ปี)

• เด็กวัยเรียนค้นหาความสนใจและต้องการแสดงให้เห็นถึงความถูกต้อง
• โรงเรียนและคนรอบข้างมีบทบาทสำคัญต่อความรู้สึกพากเพียร

ระยะที่ 5: การสร้างอัตลักษณ์ (13-19 ปี)

• วัยรุ่นเริ่มเข้าใจหน้าที่ในสังคมและเกิดความสับสนเกี่ยวกับอัตลักษณ์
• พ่อแม่และเพื่อนมีอิทธิพลต่อการค้นหาตัวตนของวัยรุ่น

ระยะที่ 6: ความใกล้ชิดผูกพัน (20-40 ปี)

• ช่วงวัยทำงานเริ่มปรับตัวในสังคมและสร้างความสัมพันธ์ระยะยาว
• คู่รักและเพื่อนเป็นศูนย์กลางพัฒนาการ

ระยะที่ 7: การถ่ายทอดสู่คนรุ่นหลัง (40-65 ปี)

• วัยกลางคนเริ่มสนใจการถ่ายทอดประสบการณ์ให้คนรุ่นหลัง
• คนที่บ้านและที่ทำงานมีบทบาทสำคัญ

ระยะที่ 8: ความพอใจในตนเอง (65 ปีขึ้นไป)

• ผู้สูงอายุมองย้อนกลับไปในชีวิตที่ผ่านมา ประเมินความพึงพอใจในชีวิต

อิริค อิริคสัน

• นักจิตวิทยาชาวเยอรมัน-อเมริกัน มีชื่อเสียงในการศึกษาพัฒนาการจิตสังคม
• ได้รับอิทธิพลจากซิกมุนด์และแอนนา ฟรอยด์
• ริเริ่มคำว่า "วิกฤตอัตลักษณ์" (identity crisis)
• แม้ไม่มีปริญญา แต่ได้รับตำแหน่งศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดและเยล