🦄

Istoty mityczne w historii i nauce

Aug 11, 2024

Wykład: Istoty, których nie ma

Wstęp: Krótka historia

  • XVII wiek w Polsce: Uczony Ja Jonston (Johnston)
  • Dzieło: Seria książek o historii naturalnej
  • Opis i rysunki zwierząt: psy, lwy, myszy, koty, woły, jednorożce, mantikory, smoki

Bestiariusze średniowieczne

  • Opis zwierząt z rysunkami: psy, lwy, myszy, koty, woły, jednorożce, mantikory, smoki, bazyliszki
  • Przykład średniowiecznego Sylwestra i Twitiego, Toma i Jerry'ego
  • Przykład mantikory: ciało lwa, głowa człowieka

Mitotwórcza natura ludzkości

  • Przykłady z różnych kultur:
    • Ameryka Północna: bóg Pamola (głowa łosia, skrzydła orła)
    • Indie: półbóg Garuda (ciało mężczyzny, dziób i skrzydła ptaka)
    • Egipt: Sfinks (kobieta o ciele lwa)
    • Benin: Dambala (wąż z głową człowieka)
    • Japonia: Nureonna (wąż o twarzy kobiety)
    • Australia: Jak-jak (ciało ryby, twarz kobiety)
  • Obserwacja: Brak bogów z głową kangura u Egipcjan, lokalne warianty zwierząt
  • Asyryjska i muzułmańska sztuka: Konie o skrzydłach ptaka, ludzkie twarze
  • Przykład z Pegazem: brak dowodów, że pegazy istnieją
  • Ateistyczne i religijne argumenty: potrzeba dowodów na nieistnienie istot

Naturalizm vs. chrześcijaństwo

  • Naturalizm: Rzeczywistość naturalna wyczerpuje rzeczywistość przyczynową
  • Chrześcijaństwo: Wiara w Boga, anioły, demony, dusze ludzkie
  • Minimalizacja zobowiązań teoretycznych: naturalizm mniej zobowiązujący
  • Nauka jako kryterium przyczynowych bytów i właściwości

Mitotwórcza natura człowieka

  • Ludzie tworzą fikcje: skrzyżowanie istniejących gatunków
  • Przykłady: Herkules (człowiek z ogromną siłą), Olbrzym (człowiek superduży)
  • Wyjaśnienia naukowe: antropologia, psychologia, socjologia

Praktyka: Testy na przykładach

  • Smoki i zwierzęta z filmu Krudowie, Pegas i egipscy bogowie hybrydy
  • Bóg chrześcijański, Bóg muzułmański, Bóg judaizmu
  • Zobowiązania teoretyczne: naturalizm prostszy, bardziej prawdopodobny

Podsumowanie

  • Naturalizm wygrywa z chrześcijaństwem w minimalizacji zobowiązań i wyjaśnianiu danych
  • Istoty takie jak smoki, pegazy, sfinksy, mantikory są najprawdopodobniej fikcyjne
  • Naturalizm jako bardziej prawdopodobny światopogląd

Patroni: Wsparcie przez Patronite, udział w wybieraniu tematów

Dzięki za uwagę: Łukasz Wybrańczyk – Śmiem wątpić