馃摐

Cechy i tw贸rcy epoki renesansu

Mar 31, 2025

Renesans - najwa偶niejsze cechy epoki

Wprowadzenie

  • Renesans to epoka wa偶na dla test贸w historyczno-literackich.
  • Warto skupi膰 si臋 na kluczowych cechach epoki, kt贸re mog膮 pojawi膰 si臋 na egzaminie.

Pocz膮tki renesansu

  • Trzy wydarzenia jako pocz膮tek epoki:
    • Wynalezienie druku przez Gutenberga (1450)
    • Upadek Konstantynopola (1453)
    • Odkrycie Ameryki przez Kolumba (1492)
  • Nazwa 'renesans' pochodzi z j臋zyka francuskiego i oznacza "ponowne narodziny" kultury antycznej.

Cechy renesansu

  • Powr贸t do kultury antycznej jako 藕r贸d艂a inspiracji.
  • Apoteoza ludzkiego rozumu, przej艣cie od teocentryzmu do antropocentryzmu.
  • Rozw贸j humanizmu jako g艂贸wny pr膮d filozoficzny.

G艂贸wni tw贸rcy i literatura

  • Jan Kochanowski:
    • Ojciec wsp贸艂czesnej polszczyzny.
    • Najbardziej znany z cyklu tren贸w, szczeg贸lnie tren贸w po艣wi臋conych c贸rce Urszulce.
    • Zajmowa艂 si臋 r贸wnie偶 pie艣niami i fraszkami, kt贸re mog膮 pojawi膰 si臋 na maturze.
    • "Czego chcesz od nas Panie" - pie艣艅 pochwalna Boga Stw贸rcy.
    • "O spustoszeniu Podola" - pie艣艅 patriotyczna.
  • Niccolo Machiavelli:
    • Autor politycznego traktatu "Ksi膮偶臋".
  • Kazania Piotra Skargi:
    • Kaznodzieja kr贸lewski, konserwatyzm i krytyka innowierstwa.

Reformacja

  • Pocz膮tek w 1517 roku - 95 tez Marcina Lutra.
  • Prowadzi do roz艂amu w ko艣ciele katolickim i powstania religii protestanckich.

Inne wa偶ne dzie艂a

  • William Szekspir - Makbet:
    • Tragedia, kt贸ra mimo p贸藕niejszej daty jest cz臋sto umieszczana w epoce renesansu.
    • Ukazuje psychologi臋 postaci i walk臋 z wewn臋trznym z艂em.

Podsumowanie

  • Renesans to epoka pe艂na niepokoj贸w, ale tak偶e rozwoju sztuki i literatury.
  • Warto zg艂臋bia膰 szczeg贸艂y epoki, aby lepiej zrozumie膰 jej wp艂yw na p贸藕niejsze czasy.

Full transcript