Dzień dobry Najmilsi zapraszam was na kolejny odcinek z cyklu o epokach bardzo przydatny do powtórzeń Przed rozwiązywaniem testów historyczno literackich i oczywiście cały czas staram się was przekonać że każda konkretna epoka która ma bardzo dużo szczegółów może pojawić się oczywiście na egzaminie maturalnym Ale w tym wypadku będziemy koncentrować się na najważniejszych cechach epoki bo w gruncie rzeczy oto jesteście pytani i zawsze w korelacji z konkretnymi lekturami i dzisiaj moi drodzy renesans epoka która tak naprawdę rozpoczyna się w sposób niezwykły na pewno pamiętacie ze szkoły że aż trzy różne wydarzenia podawane są za taką datę cenzurę tejże epoki i trzy te wydarzenia mają Naprawdę ogromny wpływ na to co dzieje się w Europie oczywiście wynalezienie druku przez Gutenberga w 1450 upadek Konstantynopola który zmienia zupełnie układ sił politycznych W 1453 i wreszcie rozpoczęcie epoki kolonizacji i wielu zmian także poza Europą rok 1492 i odkrycie przez Kolumba Ameryki renesans oczywiście później w różnych krajach trwa w różnym okresie w Polsce to się troszeczkę bardziej opóźnia ale tym się nie martwimy Moi drodzy bo to nigdy nie jest tak że konkretnego dnia konkretnego roku koniec nie ma tej epoki skąd się w ogóle wzięła nazwa renesans to jest nazwa z języka francuskiego które oznacza ponowne narodziny czyli Heleny sąs a więc ponowne narodziny zapytacie czego tym razem i w tym wypadku oczywiście spieszę z odpowiedzią Kultury antycznej twórcy epoki renesansu uznali bowiem że jest to nieprzebrane źródło inspiracji jest to epoka Wzorcowa i oczywiście ten renesans to ponowne odrodzenie się tych idei nie dziwcie się za tym że wrócono to bardzo wielu trendów tamtego okresu ale także w dobrym tonie była znajomość filozofii starożytnej greki łaciny a także biegłe posługiwanie się danymi informacjami z dziedziny literatury i wykorzystywanie na przykład gatunków literackich które zrodziły się w starożytności mamy też oczywiście wybitny okres w którym wreszcie zwrócono uwagę na człowieka i jego rozum można powiedzieć dokonano apoteozy ludzkiego rozumu i stwierdzono że człowiek sam w sobie może naprawdę wypracować wiele dobrego stąd Moi drodzy średniowieczny teocentryzm w epoce LR renesansu zamienia się w antropocentryzm czyli tego rodzaju pogląd w którym to człowiek jest w centrum zainteresowania ażeby osiągnąć pełnię człowieczeństwa musi się stale rozwijać uczyć i doskonalić to z kolei prowadzi do humanizmu najważniejszego prądu filozoficznego e wielu myślicieli tamtego okresu zwracało szczególną uwagę na to jak bardzo ważnym narzędziem jest rozum w ogóle w posługiwaniu się nim przez człowieka w toku całego życia i w rozwoju naszego naszej cywilizacji zwłaszcza szczególnie tutaj polecam na przykład Giovanniego Pico Della mirandola i jego troszeczkę ironiczny tytuł Pochwała głupoty ale oczywiście wiemy że Chodzi tutaj o pochwałę mądrości Niemniej jednak Moi drodzy z czym albo z kim bardziej powinniście kojarzyć renesans Po pierwsze to jest też zwrot Tak jak powiedziałam do zupełnie innych kwestii skoro antropocentryzm to też literatura zaczyna trochę bardziej schodzić na te tony powiedziałabym powszednie Oczywiście wcześniej literatura była głównie religijna i to nie znaczy że ona przepadła ale w epoce renesansu mamy też wielu wybitnych twórców którzy zajmują się sprawami nieco bardziej doczesnymi no Oczywiście jak renesans to państwo z pewnością będą kojarzyć Jana Kochanowskiego naszego ojca współczesnej polszczyzny i jego utwory Tak się składa że większość licealistów jak zwykle kojarzy najbardziej tereny cały Zresztą cykl 19 trenów poświęconych zmarłej córeczce urszulce mamy w nim do czynienia z gradacją uczuć z poglądami które tak naprawdę poeta poddaje wątpliwość ale jednocześnie są to wybitne utwory o charakterze funeralnym wzorowane na starożytnym gatunku i w przepiękny sposób przedstawiające tę rozpacz ojca który traci ukochane dziecko ale też jest to kunsztownie i bardzo pięknie napisany Niemniej jednak chcę wam przypomnieć że Jana Kochanowskiego warto też znać od strony nie tylko fraszek ale przede wszystkim pieśni bo przecież że wiele z tych pieśni może być utworami z którymi zetkniecie się podczas egzaminu maturalnego to jest na przykład Czego chcesz od nas Panie która pochwala Boga stwórcę jako Wielkiego architekta świata który jest tak wspaniały i tak dobry w swej dobroci nieprzebrany że człowiek w gruncie rzeczy ciesząc się tym co od niego otrzymał potrzebuje wyłącznie jego opieki aby być szczęśliwym to jest także pieśń nie chcemy sobie być radzi w której oczywiście przepięknie przeplata się filozofię epikurejska I stoicka to jest też proszę państwa pieśń patriotyczna o spustoszeniu Podola pieśń 5 która jest przykładem fenomenalnej retoryki jest tak naprawdę wzorcem jeśli chodzi o utwory przepełnione retorycznymi chwytami ale mówię o bardzo smutnym wydarzeniu czyli o uprowadzeniu z Podola ponad 50 000 ludzi przez Turków do niewoli ponieważ nikt tej części kraju nie bronił Jan Kochanowski czuł się bawimy odpowiedzialny za losy naszej ojczyzny był też zaprzyjaźniony z różnymi politykami można władcami magnatami dlatego też nie obce były mu sprawy bardzo ważne dla naszego narodu i może właśnie z tego powodu czytamy pierwszy nowożytny dramat jakim jest Odprawa posłów greckich a zatem Moi drodzy wzorowana na micie Odprawa posłów greckich która ukazała się w czasie ślubu Jana Zamoyskiego na którym gościł Król Stefan Batory w bardzo gorącym okresie kiedy Polska szykowała się do wojny z Rosją Odprawa posłów greckich w takim kostiumie historycznego mitu miała odpowiedzieć na pytanie jak podejść do tej wojny żeby oczywiście nie taniej nie stracić ale my dzisiaj podziwiamy Moi drodzy właśnie ten talent Kochanowskiego również zabiegi retoryczne pomiędzy aktorami występującymi w tym dramacie No i oczywiście Moi drodzy Wiemy już jak można zreinterpretować mit tak aby była także czytelny w polskich warunkach politycznych ale moi drodzy renesans który oczywiście przykładał tak dużą wagę do ludzkiego rozumu niestety jako epoka nie sprawdził się w tym względzie bo chociaż Powstało wiele fantastycznych dzieł sztuki wystarczy spojrzeć na Włochy chociażby powstały niesamowite dzieła literackie przecież do dzisiaj na przykład nie tylko Jana Kochanowskiego czytamy wciąż aktualny jest polityczny traktat Niccolo Machiavelli książę ale to też jest epoka która zrodziła bardzo dużo niepokojów na naszym kontynencie i doprowadziła do wielu wojen ponieważ jedną z takich przyczyn była pojawiająca się w tym czasie reformacja w 1517 roku na drzwiach kościoła w witemberdze Marcin Luter przybił 95 tez w których oczywiście żądał od kościoła bardzo poważnych zmian nie spodziewał się niczego więcej poza dyskusją publiczną ale niestety okazało się że wywołało to bardzo wiele zawirowań a trzy lata później również go nawet jak skomunikował za głoszenie takich herezji nie zmieniło to jednak faktu że od tego mniej więcej momentu w kościele katolickim następuje poważny rozłam i rodzi się bardzo dużo religii określanych jako protestanckie to też zmienia układ sił proszę państwa w Europie i nie tylko zaczęło bowiem rządzić takie prawo w wielu takich mniejszych państewkach że czyj kraj tego religia No i zrodziło to kolejne niepokoje oraz dalsze konflikty niektóre z nich bardzo krwawe jak chociażby we Francji Polska była jednak krajem wybitnej tolerancji religijnej u nas wielu takich prześladowanych zasadniczo innowierców znajdowało Schronienie i spokój a nawet odwdzięczało się chociażby arianie którzy mieli jedną z najbardziej najlepiej prosperujących drukarni w Polsce natomiast Moi drodzy i oczywiście nie brakowało też takich którzy nie do końca byli z tego faktu zadowoleni wszyscy bowiem zaczynali być bardzo powiedziałabym liczną i mającą coś do powiedzenia grupą w Polsce dlatego też No cóż byli tacy którzy uważali ją za zagrożenie dlatego dzisiaj jeśli chodzi o epokę renesansu Czytacie także przynajmniej we fragmentach kazania Piotra Skargi ten wybitny kaznodzieja nazywał się naprawdę powęzki Niemniej jednak był on kaznodzieją królewskim No i rzecz jasna był takim powiedziałabym w dzisiejszym rozumieniu bardzo opornym konserwatystom kazania Są rzeczywiście wzorem mów tego gatunku są retorycznie doskonale przygotowane ale nie należy pomijać faktu że w tych kazaniach Skarga uważał że naszą Rzeczpospolitą trawi bardzo dużo bo w zasadzie osiem chorób ja tylko wskaże wam że jedną z tych chorób było właśnie to szerzące się innowierstwo odejście od wiary katolickiej lekceważenie króla No i oczywiście różnego rodzaju herezje które groziły naszej matce ojczyźnie która tej matce która nas żywi wielką katastrofą renesans to jest także epoka w której zapoznajecie się z wybitnym dziełem Szekspira to jest makbetem spieszę od razu z wyjaśnieniem wprawdzie Makbet Najprawdopodobniej został napisany w 1606 roku i jego powiedziałabym wymowa ma charakter już bardziej barokowy to jednak w wielu podręcznikach i opracowaniach Makbet trafia do epoki renesansu dlatego też bezpiecznie jest Jeżeli oczywiście powiem wam akurat w przypadku tej epoki o wybitnej tragedii Szekspira która jest aktualna niezależnie od czasów historycznych Zwróćcie bowiem uwagę na Makbeta i pogłębioną psychologicznie charakterystykę zarówno tego bohatera Jak i żony para powiedzielibyśmy w takim naszym dzisiejszym rozumieniu hrabiowska ma przekonanie że spełni się przepowiednia Wiedźmin z wrzosowiska że Makbet zostanie królem chociaż jest stanem kawdoru postanawiają jednak przyspieszyć bieg wydarzeń no i zapewne pamiętacie dochodzi do okrutnego morderstwa na niewinnym i dobrym królu Makbet przejmuje władzę ale są to rządy wyjątkowo krwawe iterańskie a przeciwko jego władzy opowiadają się inni możni wreszcie chrestej tyranii zadaje rzecz jasna jeden z biegłych synów Królewskich Wraz z pomocą Anglików Bo rzecz dzieje się w Szkocji Niemniej jednak proszę państwa warto zauważyć że prowodyrka całego wydarzenia Lady Makbet o wiele szybciej Niestety schodzi z tego świata z powodu wyrzutów sumienia niż jej niecny mąż dlaczego powiedziałam że uniwersalny charakter No cóż bo mamy Makbeta który nie podejmuje tej decyzji tak łatwo mamy cały fenomenalny ciąg jego wystąpień monologów który nam bardzo pięknie pokazuje jak w człowieku do głosu dochodzi zło I co się dzieje kiedy temu złu ulegniemy ale moi drodzy jeżeli o wiele więcej chcecie się dowiedzieć o lekturach z okresu renesansu i najważniejszych cechach charakterystycznych tej epoki to zapraszam oczywiście na naszą stronę wiedza z wami.com.pl tam mamy dostępne dla was w sprzedaży kursy bardzo obszernie omawiające te epokę zapraszamy zarówno tych którzy zdają nową maturę jaki tych którzy znają maturę roku 2015 to oczywiście się wam na pewno przyda a ja już dziś Dziękuję za uwagę i za tydzień jedna z moich ulubionych epok czyli barok do usłyszenia