Dziś opowiem Ci o tornadach i cyklonach, o tym jak powstają i jakie są ich skutki. Zapraszam! Tornado to specyficzny rodzaj trąby powietrznej, czyli wirującej kolumny powietrza.
Występują one w Ameryce Północnej. Tworzą się, gdy gorące i wilgotne powietrze znad Zatoki Meksykańskiej zetknie się z zimą. Zimny i suchy powietrze z nadgór skalistych. Tornado wygląda jak ciemny lej. Jego węższy koniec dotyka ziemi, a szerszy sięga chmury burzowej.
Ciepłe powietrze jest umorzone w górę, a zimne w górę. zimno pada w dół, przez co tworzy się bardzo duża różnica ciśnienia atmosferycznego, czego efektem jest powstanie potężnego wiru, w którym prędkość wiatru może przekraczać 400 km na godzinę. Tornada w Stanach Zjednoczonych mają zwykle średnicę około 150 metrów i przemieszczają się na odległość do kilkudziesięciu kilometrów.
Aleja Tornad to pas o szerokości około 650 km. przebiegające od Teksasu do Dakoty Południowej. To tu występuje najwięcej tornat, bo ponad 1000 rocznie.
Skutki tornat zależą od ich siły. Skala EF z angielskiego Enhanced Fujita Scale jest używana do klasyfikowania tornat na podstawie ich siły oraz skali zniszczeń, jakie powstają na powierzchni Ziemi. Jest to ulepszona skala Fujity.
Skala ta klasyfikuje tornata w skali O. od EF0 do EF5. EF0 to słabe tornado z prędkością wiatru od 105 do 137 km na godzinę.
Powoduje lekkie uszkodzenia, jak na przykład uszkodzenia dachów. EF1 z prędkością wiatru od 138 do 178 km na godzinę powoduje umiarkowane uszkodzenia, na przykład zerwane dachy, wybite okna. EF2 z prędkością wiatru od od 179 do 218 km na godzinę to znaczące uszkodzenia, np. przewrócone skorzeniami drzewa, większe zniszczenia dachów.
EF3 z prędkością wiatru od 219 do 266 km na godzinę to ciężkie uszkodzenia, np. uszkodzenia solidnych budynków, infrastruktury, wywrócone samochody. EF4 z prędkością wiatru od 267 do 322 km na godzinę to ciężkie uszkodzenia, km na godzinę to druzgocące uszkodzenia, np. zrównane z ziemią domy. I EF-5 z prędkością wiatru powyżej 322 km na godzinę to już nieprawdopodobne uszkodzenie.
Zniszczenia budynków i betonowych konstrukcji. Ogromne straty w infrastrukturze. Podkreślić należy, że zniszczeń dokonuje nie tylko sam wiatr, ale też porwane przez niego duże obiekty, jak samochody, drzewa czy pojemniki na śmieci. Co roku straty spowodowane przez tornada wynoszą kilkadziesiąt miliardów dolarów.
A w związku z tym, że są one częste, w wielu miastach powstały specjalne piwnice i schrony, gdzie można się ukryć przed żywiołem. Cyklon tropikalny to potężny system burzowy, wirujący układ niskiego ciśnienia atmosferycznego. Może się on przemieszczać na odległość nawet kilku tysięcy kilometrów.
Tworzy się on nad nagrzanymi wodami w obszarze międzyzwrotnikowym. ale nie w pobliżu równika. Do powstania cyklonu wymagana jest temperatura oceanu przekraczająca 25 stopni Celsjusza i to, by była wyższa od temperatury powietrza. Przez to woda silnie paruje, zasilając system budynku.
burzowy. Tworzy się olbrzymi wir, a jego centralna część to tak zwane oko cyklonu, którego średnica wynosi od 20 do 30 km. Tam niebo jest niemal bezchmurne, wiatr jest słaby i nie ma opadów.
Wokół oka cyklonu są potężne chmury kłębiaste, burze, ulewy, bardzo silny wiatr. Przez olbrzymią różnicę ciśnienia, jaka występuje między okiem cyklonu a skrajem wiru, powstaje silny wiatr wiązy z prędkością mroku. do 300 km na godzinę.
Im bliżej oka cyklonu, tym wiatr jest silniejszy. Cyklony występują w różnych częściach świata i nadają się im różne nazwy. Huragany to określenie funkcjonujące w stosunku do cyklonów na zachodnim Atlantyku i na wschodnim Pacyfiku. Tajfuny to określenie stosowane na północno-zachodnim Pacyfiku. Cyklony to nazwa używana w rejonie Zatoki Bengalskiej, Morza Arabskiego i południowej części Oceanu Indyjskiego.
I w końcu willi willi. Nazwa stosowana na północno-zachodnich i północno-wschodnich wybrzeżach Australii. Ciekawostka!
Cyklonom tropikalnym nadaje się imiona. Na północnym Atlantyku są to imiona naprzemiennie męskie i żeńskie, wybierane w porządku alfabetycznym. Jeśli jakiś cyklon miał szczególnie tragiczne skutki, imiona te są wycofywane. Tak miało miejsce w przypadku huraganów Katrina, Irene i Sandy.
Skutki cyklonów mogą być tragiczne, bo występują na obszarach gęsto zarudnionych, gdzie infrastruktura jest bardzo rozwinięta. Na wielkość szkód powodowanych w tym czasie nie ma żadnych zauważyć. W tym odcinku pokażę Wam, jak wytrwały wody z najbliższych lat. Skala Safira-Simpsona klasyfikuje siłę cyklonów na podstawie prędkości wiatru.
ale uwzględnia też wysokość wali powodziowej, ciśnienie atmosferyczne w centrum cyklonu i potencjalne zniszczenia. Najsłabsze są cyklony kategorii pierwszej, gdy wiadr wieje z prędkością od 119 do 153 km na godzinę. Uszkodzenia są niewielkie.
Szkody powodują głównie niezabezpieczone przedmioty, możliwe są też lokalne podtopienia. Kategoria druga. Wiadr wieje z prędkością od 154 do 177 km na godzinę. Niszczone są. są dachy, okna i drzwi, notuje się poważne zniszczenia roślinności, a porty i maryny są podtapiane.
Kategoria trzecia. Prędkość wiatru od 178 do 209 km na godzinę. Uszkodzenia mniejszych budynków, podtopienia w głębi lądu.
Kategoria czwarta. Prędkość wiatru od 210 do 249 km na godzinę. Zburzone ściany budynków, zerwane dachy, erozja nadbrzeża, znaczne podtopienia. Kategoria 5. Kategoria 6. Kilka słów o wybranych cyklonach tropikalnych, jakie siały spuszczoszenie w XXI wieku.
Cyklon Janie kategorii trzeciej, który był aktywny od 13 do 28 września 2004 roku, spowodował 3035 ofiar śmiertelnych, a zniszczenia oszacowano na 7,7 miliardów dolarów. Cyklon Katrina kategorii 5 aktywny od 23 do 30 sierpnia 2005 roku. 1836 ofiar śmiertelnych, zniszczenia na 108 miliardów dolarów. Cyklon Ike kategorii 4 był aktywny od 1 do 14 września 2008 roku.
195 ofiar śmiertelnych i straty sięgające 37,5 miliardów dolarów. Cyklon Matthew, kategorii 5, aktywny od 28 września do 9 października 2016 roku. 603 ofiary śmiertelne, zniszczenia na 15,1 miliarda dolarów. I cyklon Harvey, kategorii 4, aktywny od 17 sierpnia do 1 września 2017 roku. 70 ofiar śmiertelnych i straty sięgające 150 miliardów dolarów.
Była to najkosztowniejsza kwota. katastrofa naturalna w historii Stanów Zjednoczonych. Huragan Katrina powstał w 2005 roku w okolicach archipelagu Bahamów na Morzu Karajipskim.
Mimo, że przymusowo ewakuowano ludność, to huragan po dotarciu do wybrzeża Stanów Zjednoczonych przyczynił się do śmierci 1800 osób. Straty, jakie spowodował, oszacowano na ponad 100 miliardów dolarów. Wysoka fala powodziowa zalała 80% powierzchni Nowego Orleanu. mimo że miasto miało system wałów przeciwpowodziowych.
Zapamiętaj najważniejsze. W Ameryce Północnej występują ekstremalne zjawiska meteorologiczne, np. tornada.
Nad obszary lądowe tego kontynentu często docierają cyklony tropikalne, które powstają nad oceanami w strefie międzyzwrotnikowej. Do najczęstszych skutków cyklonów tropikalnych należą zniszczenia roślinności, szczególnie drzew, częściowe lub całkowite zniszczenia budynków oraz podtopienia znacznych obszarów.