Gospodarka i społeczeństwo ziem polskich w 2. poł. XIX wieku

Dominujące postawy

• Pozytywizm: odrzucenie walki zbrojnej, skupienie się na rozwoju
  • Pozytywizm warszawski
  • Praca organiczna: naród jako żywy organizm, równomierny rozwój wszystkich aspektów życia
    • Gospodarka, kultura, sztuka, nauka, oświata
  • Praca u podstaw: edukacja, rozwijanie języka polskiego, historii, geografii

Praca organiczna

Zabór pruski

• Organizacje wspierające Polaków
• Karol Marcinkowski: budowa bazaru w Poznaniu
• Dezydery Chłapowski: nowoczesne zasady gospodarki
• Hipolit Cegielski: fabryka maszyn i narzędzi rolniczych

Zabór rosyjski (Królestwo Polskie)

• Andrzej Zamoński: Towarzystwo Rolnicze, zjazdy ziemiańskie w Klemensowie
• Działalność kulturalna, społeczna, oświatowa w podziemiu po Powstaniu Styczniowym

Zabór austriacki

• Franciszek Stefczyk: kasy oszczędnościowo-pożyczkowe, spółdzielnie dla chłopów

Praca u podstaw

• Edukacja chłopów, czytelnie ludowe
• Polska macierz szkolna: nauka w języku polskim w szkołach prywatnych w zaborze rosyjskim

Gospodarka

• 1851: zniesienie granicy celnej z Rosją, rozwój przemysłu gorzelniczego
• 1864: uwłaszczenie chłopów, sprzedaż gospodarstw i migracja do miast
• Rozwój przemysłowy
  • Okręg warszawski: przemysł maszynowy
  • Okręg łódzki: włókiennictwo
  • Zagłębie Dąbrowskie: górnictwo, huty

Zmiany społeczne

• Szlachta średnia → ziemiaństwo
• Chłopi → klasa robotnicza
• Mieszczanie → burżuazja
• Nowa warstwa: inteligencja

Społeczeństwo żydowskie

• Żydzi na ziemiach polskich: 3,5 miliona (75% populacji światowej)
• Litwacy: Żydzi z Rosji
• Życie w gettach i sztetlach, używanie jidysz
• Asymilacja niektórych Żydów w miastach
• Syjoniści: przeciwko asymilacji, utworzenie państwa w Palestynie
• Problemy z asymilacją, konflikty z Polakami

Podsumowanie

• Omówione idee pozytywizmu: praca organiczna i praca u podstaw
• Przemiany gospodarcze i społeczne w zaborach
• Społeczeństwo żydowskie i jego wpływ na ziemie polskie

Dziękuję i do widzenia.