Ses Bilgisi Dersi Notları

Genel Bilgiler

• 49 günde TYT Türkçe kampı devam ediyor.
• Üçüncü günde ses bilgisi konusuna girildi.

Ses Olayları

• Ses Bilgisi: Ünlüler ve ünsüzler ile ilgili ses olayları.
• Ana Başlıklar:
  • Ünlülerle İlgili Ses Olayları
  • Ünsüzlerle İlgili Ses Olayları
  • Kaynaştırma, ulama, ve nm değişimi

Ünlülerle İlgili Ses Olayları

1. Ünlü Düşmesi: Hecenin düşmesi.

   • Örnekler: "türerken" (ü düşmüş), "uykum" (u düşmüş)
   • Yapım eki alırken ünlü kaybı.

2. Ünlü Daralması: "a" veya "e" ile dönüşüm.

   • Örnekler: "ağlamak" -> "ağlıyor (daralma)"

3. Ünlü Türemesi: Ekin eklenmesiyle ünlü değişimi.

   • Örnekler: "daracık" (dar + cık)

4. Ünlü Değişimi: Kök değişimi.

   • Örnekler: "ben" -> "bana"

Ünsüzlerle İlgili Ses Olayları

1. Ünsüz Düşmesi: Ekin eklenmesiyle ünsüz kaybı.

   • Örnekler: "ufak" -> "ufakça"

2. Ünsüz Benzeşmesi: Sert ünsüzlerin yumuşaklara dönüşmesi.

   • Örnekler: "k" -> "g" (katmak -> katkı)

3. Ünsüz Yumuşaması: Sert ünsüzlerin yumuşak hale gelmesi.

   • Örnekler: "kapı" -> "kapıya"

4. Ünsüz Türemesi: Ek alırken ünsüz türemesi.

   • Örnekler: "hissetmek" (s -> ss)

Ekstra Ses Olayları

• Kaynaştırma: İki ünlü arasında gelen yardımcı ünsüzler.

  • Örnekler: "arka" (a + y)

• Ulama: Ünsüzle biten bir kelimenin ünlüyle başlayan bir kelimeyle birleşmesi.

  • Örnekler: "geldim" + "ellerim"

• Nm Değişimi: Örneğin "pembeleşmek" (n değişimi)

Yazım Kuralları

• İkilemelerde ünlü düşmesi gösterilmez.
• Yazım yanlışı örnekleri: "burun buruna" (düşmez), "ulaşmak" (a düşmez)

Önemli Notlar

• Ses olaylarının anlamı ve örnekleri sınavda sıklıkla karşılaşılır.
• Dikkat Edilmesi Gerekenler: Ses olaylarının belirlenmesi ve doğru yazım.

• Dersi izlerken dikkatli olunmalı ve örneklerle pekiştirilmelidir.
• Uygulama yapıldıktan sonra ödevlendirme yapılacaktır.