Coconote
AI notes
AI voice & video notes
Try for free
📜
Epiko ni Sunjata ng Mali
Jan 26, 2025
Sunjata: Ang Epiko ng Sinaunang Mali
Mga Tauhan
Madhan Sunjata
: Pangunahing tauhan, bayani ng epiko, tinatawag ding Marichata.
Bala Faseki
: Griyot ni Sundiata mula pagkabata, anak ng griyot ni Haring Maghan Konfata.
Haring Maghan Konfata
: Hari ng Mali, ama ni Sundiata.
Sogulan Kadyu
: Ina ni Sundiata, kuba, ngunit may tapang at lakas na tulad ng buffalo.
Sasuma Barete
: Madrasta ni Sundiata, unang asawa ng hari, may masamang ugali.
Dang Karantauman
: Kapatid sa ama ni Sundiata, anak ni Sasuma Barete.
Sumuro Kante
: Malakas at makapangyarihang hari ng Sosso, kalaban ni Sundiata.
Buod ng Epiko
Simula
Ang epiko ay isinasalaysay ng isang griyot, na may mahalagang papel sa kasaysayan bilang awit, manunugtog, guro, at tagapaglayon.
Haring Maghan Konfata ay binalaan ng propesiya na kailangan niyang makasal sa isang babae mula sa lahi ng Griyot na si Sogolon Kadyu.
Nagpakasal si Haring Konfata kay Sogolon at nagkaanak ng isang batang lalaki na pinangalanang Maghan Sundyata.
Pagkabata ni Sundyata
Sa edad na pito, si Sundyata ay hindi pa nakakalakad.
Si Sasuma Barete ay madalas hamakin si Sundyata dahil sa kanyang kapansanan at sa pisikal na anyo ng ina nito.
Nang namatay si Haring Maghan Konfata, si Sasumo Berete ang nagluklok sa anak niyang si Dang Karantauman sa trono.
Pinalayas ang mag-ina (Sundjata at Sogolon) mula sa kaharian, at patuloy silang hinamak.
Himala at Pagbangon
Si Sundjata ay nangakong makakalakad, at sa tulong ni Farakulong, ang panday, nakagawa siya ng tungkod na bakal.
Sa araw ding iyon, naglakad si Sundjata, isang milagro na nagbigay saya sa kanyang ina at mga tao.
Pagmamature ni Sundyata
Sa pagbibinata, si Sundyata ay naging mahusay na mangangaso at lider ng hukbo.
Samantalang si Sumuro Kante na makapangyarihang hari ay patuloy na nananakop ng mga kalapit na lungsod ng Mali.
Laban kay Sumuro Kante
Nadiskubre ang kahinaan ni Sumuro: ang taring ng tandang.
Sa araw ng labanan, binaril ni Sundyata si Sumuro sa balikat gamit ang pana na may tari ng tandang.
Nanghina si Sumuro at tumakas, at kalaunan ay natalo at napabagsak ang Sosso.
Pagtatapos
Si Sundyata ay kinilala bilang hari at pinuno ng buong Imperyo ng Mali.
Siya ay isang makapangyarihang lider na itinatag ang Imperyong Mandingo ng Matandang Mali.
Ang kanyang pamumuno ay tumagal ng mahigit 250 taon.
📄
Full transcript