📜

Epiko ni Sunjata ng Mali

Jan 26, 2025

Sunjata: Ang Epiko ng Sinaunang Mali

Mga Tauhan

  • Madhan Sunjata: Pangunahing tauhan, bayani ng epiko, tinatawag ding Marichata.
  • Bala Faseki: Griyot ni Sundiata mula pagkabata, anak ng griyot ni Haring Maghan Konfata.
  • Haring Maghan Konfata: Hari ng Mali, ama ni Sundiata.
  • Sogulan Kadyu: Ina ni Sundiata, kuba, ngunit may tapang at lakas na tulad ng buffalo.
  • Sasuma Barete: Madrasta ni Sundiata, unang asawa ng hari, may masamang ugali.
  • Dang Karantauman: Kapatid sa ama ni Sundiata, anak ni Sasuma Barete.
  • Sumuro Kante: Malakas at makapangyarihang hari ng Sosso, kalaban ni Sundiata.

Buod ng Epiko

Simula

  • Ang epiko ay isinasalaysay ng isang griyot, na may mahalagang papel sa kasaysayan bilang awit, manunugtog, guro, at tagapaglayon.
  • Haring Maghan Konfata ay binalaan ng propesiya na kailangan niyang makasal sa isang babae mula sa lahi ng Griyot na si Sogolon Kadyu.
  • Nagpakasal si Haring Konfata kay Sogolon at nagkaanak ng isang batang lalaki na pinangalanang Maghan Sundyata.

Pagkabata ni Sundyata

  • Sa edad na pito, si Sundyata ay hindi pa nakakalakad.
  • Si Sasuma Barete ay madalas hamakin si Sundyata dahil sa kanyang kapansanan at sa pisikal na anyo ng ina nito.
  • Nang namatay si Haring Maghan Konfata, si Sasumo Berete ang nagluklok sa anak niyang si Dang Karantauman sa trono.
  • Pinalayas ang mag-ina (Sundjata at Sogolon) mula sa kaharian, at patuloy silang hinamak.

Himala at Pagbangon

  • Si Sundjata ay nangakong makakalakad, at sa tulong ni Farakulong, ang panday, nakagawa siya ng tungkod na bakal.
  • Sa araw ding iyon, naglakad si Sundjata, isang milagro na nagbigay saya sa kanyang ina at mga tao.

Pagmamature ni Sundyata

  • Sa pagbibinata, si Sundyata ay naging mahusay na mangangaso at lider ng hukbo.
  • Samantalang si Sumuro Kante na makapangyarihang hari ay patuloy na nananakop ng mga kalapit na lungsod ng Mali.

Laban kay Sumuro Kante

  • Nadiskubre ang kahinaan ni Sumuro: ang taring ng tandang.
  • Sa araw ng labanan, binaril ni Sundyata si Sumuro sa balikat gamit ang pana na may tari ng tandang.
  • Nanghina si Sumuro at tumakas, at kalaunan ay natalo at napabagsak ang Sosso.

Pagtatapos

  • Si Sundyata ay kinilala bilang hari at pinuno ng buong Imperyo ng Mali.
  • Siya ay isang makapangyarihang lider na itinatag ang Imperyong Mandingo ng Matandang Mali.
  • Ang kanyang pamumuno ay tumagal ng mahigit 250 taon.