📘

Ciąg geometryczny: definicje i przykłady

Jan 28, 2025

Zagadnienia dotyczące ciągu geometrycznego

Definicja ciągu geometrycznego

  • Ciąg geometryczny to ciąg liczb, gdzie każdy wyraz powstaje przez pomnożenie poprzedniego przez stałą liczbę, zwaną ilorazem (Q).
  • Przykład: pierwszy wyraz = 1, iloraz Q = 2.
    • Kolejne wyrazy: 1, 2, 4, 8, 16, 32, itd.

Wzór na wyraz ciągu geometrycznego

  • Wyraz n-ty można zapisać jako ( a_1 \times Q^{n-1} ).
  • W przypadku pierwszego wyrazu: ( a_1 = a_1 \times Q^0 ).

Przykłady różnych ciągów geometrycznych

Przykład 1: Ciąg dodatni

  • ( a_1 = 1 ), ( Q = 2 ).
  • Ciąg: 1, 2, 4, 8, 16.

Przykład 2: Iloraz ujemny

  • ( a_1 = 5 ), ( Q = -3 ).
  • Ciąg: 5, -15, 45, -135, itd.
  • Liczby na przemian dodatnie i ujemne.

Przykład 3: Ciąg malejący

  • ( a_1 = 12 ), ( Q = 0.5 ) (jedna druga).
  • Ciąg: 12, 6, 3, 1.5, itd.
  • Ostatecznie zmierza do zera.

Suma nieskończonego ciągu geometrycznego

  • Możliwość obliczenia sumy dla ciągów malejących, gdy 0 < |Q| < 1.
  • Wzór: ( S = \frac{a_1}{1-Q} ).
  • Przykład: suma 12 + 6 + 3 + ... = 24.

Rozwiązanie zadań z ciągu geometrycznego

Przykład 4: Znalezienie wyrazu ciągu

  • Dano ( a_5 = 10 ), ( a_9 = 160 ).
  • Obliczenie Q korzystając z równania: ( a_5 \times Q^4 = a_9 ).
  • Znalezienie ( a_2 ) poprzez ( a_2 \times Q^3 = a_5 ).
  • Należy pamiętać o obu rozwiązaniach dla Q (dodatnie i ujemne).

Trzy kolejne wyrazy w ciągu geometrycznym

  • Zależność: ( y^2 = x \times z ) dla trzech kolejnych ( x, y, z ).
  • Zadanie: Obliczenie wartości zmiennej x, gdy dane są 3 liczby w ciągu.

Wzory i techniki

Wzór sumy skończonej liczby wyrazów

  • ( S_n = a_1 \times \frac{1-Q^n}{1-Q} ).
  • Przykład: Suma pierwszych 10 wyrazów, gdzie ( a_1 = 3 ), ( Q = 2 ).

Podsumowanie i ostrzeżenia

  • Uważaj na dwa rozwiązania dla Q.
  • Zwróć uwagę na specyficzne warunki, np. ciąg musi być rosnący.
  • Pamiętaj o wzorach i zależnościach w ciągach geometrycznych.