📜

Czasy Sasów i ich wpływ na Polskę

Apr 9, 2025

Czasy Sasów w Rzeczypospolitej

Kontekst historyczny

  • Po śmierci Jana III Sobieskiego do tronu polskiego kandydowali:
    • Jakub Sobieski
    • Franciszek Ludwik Conti
    • Fryderyk August I Wettyn (elektor saksoński)
  • Fryderyk August I zostaje królem jako August II Mocny dzięki poparciu Rosji i Austrii oraz łapówkom dla polskiej szlachty.

Unia personalna Polski z Saksonią

  • Unia personalna oznaczała wspólnego władcę dla Polski i Saksonii.
  • Korzyści z unii:
    • Liczono na rozwój gospodarczy.
    • Saksonia miała dobrze prosperującą gospodarkę.
    • Dwór carski miał szacunek w Europie.

Polityka Augusta II Mocnego

  • Celem Augusta II było wzmocnienie władzy królewskiej i reformy oświeceniowe.
  • Stworzenie Orderu Orła Białego.
  • Prowadzenie rozmów pokojowych z Turcją (pokój karłowicki 1699).
  • Dążenie do podboju Inflant.

Wojna Północna

  • Polska formalnie nie brała udziału w wojnie, ale ziemie polskie były pustoszone przez armię szwedzką.
  • Konfederacje w Polsce:
    • Warszawska (1704) - przeciwnicy Augusta II wspierający Szwecję.
    • Sandomierska - zwolennicy Augusta II.
  • Detronizacja Augusta II i koronacja Stanisława Leszczyńskiego pod protektoratem Karola XII (1706).

Powrót Augusta II

  • Powrót do władzy po bitwie pod Połtawą (1709).
  • Konflikt z konfederacją tarnogrodzką żądającą wycofania wojsk saskich.

Sejm Niemy (1717)

  • Zmniejszenie armii polskiej do 24 tys.
  • Ograniczenie praw innowierców, co w przyszłości wykorzysta Rosja.
  • Utrzymanie Unii polsko-saskiej.

Panowanie Augusta III Sasa

  • Koronacja w 1734 roku po wojnie sukcesyjnej.
  • August III nie wprowadził znaczących reform.
  • Za jego panowania Polska nie brała udziału w wojnach, co pozwoliło na odbudowę gospodarki.

Głosy reformatorskie

  • Stanisław Leszczyński i jego "Głos wolny wolność ubezpieczający" - reformy armii, zniesienie liberum veto, zniesienie systemu feudalnego.
  • Stanisław Konarski - postulaty likwidacji liberum veto, równości wobec prawa.
  • Założenie Collegium Nobilium w Warszawie (1740).

Podsumowanie

  • Czasy Sasów cechowały się zawirowaniami politycznymi, brakiem głębokich reform, ale i czasem względnego spokoju, który umożliwił pewną odbudowę gospodarki.
  • Powstanie nowoczesnych instytucji edukacyjnych jak Collegium Nobilium świadczy o wpływach oświecenia.

Zakończenie

  • Dzisiejszy wykład zakończony refleksją nad trudną sytuacją Polski pod rządami Sasów i próbami reform w dobie oświecenia.