Transcript for:
Czasy Sasów i ich wpływ na Polskę

z o.o Dzień dobry Dzisiaj będziemy zajmowali się czasami saskim i czyli wędlinami drugim i trzecim augustem oglądamy [Muzyka] po śmierci ale takiego Sobieskiego do Korony Polskiej kandydowali trzej delikwenci pierwszym z nich Jakub Sobieskim czyli syn Jana trzeciego Oczywiście on nie ma poparcia zbytniego w szlachcie czy też magnaterii chociażby najstarszym synem Sobieskiego Dlaczego Dlatego że on się urodził jeszcze przed wyborem Sobieskiego na króla polskiego i większe poważanie wśród szlachty i magnatów w trakcie panowania Jana trzeciego i nawet po jego śmierci będą mieli młodsi bracia samego Jakuba więc natura jest jakby mało istotna drugim będzie książę francuski czyli Franciszek Ludwik Conti który miał największe szanse na wybór mi się do niego na chwilkę sobie wrócimy i ostatni był Fryderyk August pierwszy wetting elektor saksoński facet którego widzimy tutaj i on fizycznie będzie miał największe szanse ze względu na pewne wydarzenia które się w Polsce będą Niestety ale dziać koncie miał jakby największe poparcie jednak polska szlachta że była biedna że no dokonywała wyboru króla to bardzo chętnie Rosja wykorzystywała tą sytuację materialną polskiej szlachty i wręczyła polskim szlachcicem hojne łapówki po to tylko żeby poparli Fryderyka Augusta i To spowodowało że Fryderyk August rigo wspierany przez Rosję oraz Austrię zostaje właściwie wybrany na króla Polski jako że on był Saksonii a Continuous Francji No to mamy podobnie jak w poprzednich wolnych elekcjach wyścig o tron Fryderyk August no jako że był jak powiedziałem przed chwileczką wkroczy ze swoimi wojskami do Krakowa i tam koronował się na króla jako August II Mocny A Franciszek był ogłoszony królem przez radziejewskiego ale nie dotarł do Polski na czas i oto koronę Polską po prostu walczył więc August II Mocny mocnym dlatego że podobno ma taką siłę że może wygiąć podkowę Zresztą te Pokazywałem na lekcjach dla młodszych i generalnie jak został on królem to my podpisujemy właściwie na komunię personalną z Sonią personalna dla przypomnienia jest to połączenie dwóch krajów bądź więcej państw osobą jednego władcy chyba w którym władcą jest August Drugi mieliśmy pewne korzyści zawarte takie unii personalnej bo liczyliśmy na rozwój gospodarczy oraz taki typowo oświeceniowy polskiej ziemi bo przede wszystkim Saksonia miała dosyć dobrze prosperującą gospodarkę i powiedzmy pewne rzeczy mogły być przeforsowane również na stronę polską na to poniekąd też Polsce szlachcicem liczyli dwór carski mimo wszystko cieszył się bardzo dużym szacunkiem w Europie a sama Saksonia posiadała właściwie stało Marie czego Rzeczpospolita Obojga Narodów po prostu nie miała aluzji Jako król Polski jako król Rzeczypospolitej mógł dziwie mieć takie główne cele które miał się kierować chciałby wzmocnić rada królewską to jest on władcą oświeceniowym w Saksonii więc no chciał Też to przeforsować na ziemie polskie udać się może do końca nie uda z tego co po sobie zostawił August Drugi poza tym nieładem Poza tym że będziemy No niestety ale uzależnieni od naszych sąsiadów był Order Orła Białego on jest przyznawany za takie do dzisiaj zresztą to takie znamienite zasługi cywilne i wojskowe przyznaje go prezydent i to było tyle z takich większych pozytywów August Drugi na początku swego panowania wziął udział w rozmowach na temat pokoju pokoju katowickiego czyli tego który był potrzebny w 1699 roku pokoju z Turcją podstawie tego pokoju będzie dla Polski Niestety w skutkach opłakane nie dlatego że Turcja będzie zaatakowała ponieważ my tym pokojem zapewnimy sobie jakby spokój na południowych granicach niestety ale oczy Augusta ii-go skierowały się w kierunku Inflant chciał je podbić tylko i wyłącznie dla siebie chciał jej odebrać szwedom potędze ówczesnej ale to szczegół i chciał by stworzyć tam takie własne dziedziczne udzielne się Stefko oficjalnie w wojnie wielkiej wojny północnej którą za chwileczkę sobie będziemy zaczynali Polska nie bierze udziału nie ma tam oddziałów polsko-litewskich oficjalnie bierze udział Saksonia z wielkim elektorem Fryderykiem pierwszym augustem teamem ale co zrobimy Polacy na tym niestety najbardziej ucierpią ponieważ do wojny po stronie właściwie Augusta ii-go stanął Rosjanie stanie dania staną Prusy i Szwecja miała bardzo szybko przegrać Niestety okazuje się zupełnie inaczej ponieważ nadzieję na szybkie wykonanie Szwecji już w pierwszym roku właściwie wojny będą płonne wojna miałem można powiedzieć że rozpocznie się w 1700 roku będzie trwać 21 lat co po szybkie matematyce daje nam rok 1721 i na początku tej wojny Szwecja zaczęła dominować 1702 roku król szwedzki Karol 12 w tym momencie wkroczył na terytorium Rzeczypospolitej która nie bierze udział w tej wojnie więc generalnie Bo formalnie oczywiście nie uczestniczymy więc generalnie niestety ale jego armia zaczęła się panoszyć po polskich ziemiach pustoszy dzień niszczyć i to doprowadziło do ucieczki augustan drugiego ponieważ Karol 12 chcę go pozbawić władzy jako że rozpoczął na siebie tą wojnę właściwie to jego wymysł rozpoczął rozpoczęte wojny działania Szwedów w Polsce no dosyć duży opór społeczny wywołały jak się okazuje trzeba było zwołać konfederację to siwy dym 2 konfederację chciałbym zauważyć że Polacy uwielbiają bawić się w konfederację z tych konsultacji z lekcji na lekcje będzie coraz więcej te pierwsza o której myślę Teraz to jest konfederacja warszawska Ona jest zła na 1704 roku i to są zwolennicy współpracy ze Szwecją na czele stanął generał szwedzki czyli art-home którego tutaj widzimy to tak jakby realny przywódca dekoncentracji tak fotografię zła i Polacy więc gdzieś tutaj nieścisłość pewna się znajduje ale chodzi o to że to byli przeciwnicy Augusta ii-go i oni chcieli jego detronizacji jak go zrealizują to chcą na nowego właściwie polskiego króla wybrać człowieka szwedzkiego Czyli takiego poczeka Jak Stanisław Leszczyński to jest oczywiście kandydat Szwedów to jest wojewoda poznański O powiedzmy że chcę mieć silnego protektora którym będzie Karol 12 Tak też się stanie ale o tym za chwileczkę po drugiej stronie barykady tak bym Konfederacja zwana przez zwolenników Augusta drugiego była to Konfederacja Sandomierska jednak różowy 2 koncentrację Więc czeka nas wojna wojna właściwie domowa głupoty krótki domowej wojence podpisano pokój w altranstadt czyli taki pokój w 1706 roku którym August II zrzekłem Korony Polskiej na rzecz Leszczyńskiego i uciekł do Saksonii A o co chodziło Karolowi 12 mu przez kolejne trzy lata Leszczyński rządził niby jako taki wielki zwolennik reform ale czasu żeby te reformy prowadzić oraz chęci protektora po prostu nie było a wszystko się zmieniło w 1709 roku była bitwa pod Połtawą i to pies pierwszy wielki całkowicie zniszczyły wojska szwedzkie zniszczył totalnie Karol 12 właściwie przestaje być procesorem Leszczyńskiego więc Leszczyński musi uciekać drogę do Gdańska właściwie urodził się z Polski trafił później do Francji tam będzie teściem króla Ludwika 15 więc generalnie całkiem nieźle nie upadło bardzo miękkie lądowanie to się nazywa tak poprawi wraca do Polski August II jako Oczywiście nowy Stary król żaluzji wrócił do Polski na Rzeczypospolitej Obojga Narodów tak de facto roku 1709 ale wrócił ze swoim wojskiem nie chciał mieć oparcie ciągnąć ochronę a Polska szlachta nie chciała mieć wojsk saskich na swoim terytorium Tym bardziej że musiał i utrzymywać związku z tym zrobili Polacy to co mówiłem przed chwileczką uwielbiają zwołują konfederację tym razem czarną Grodzką żądaniem głównym był usunięcie wojsk sowieckich z Polski próby dogadania się pomiędzy królem a polskimi konfederatami i spełzły na niczym więc Konfederacji poprosili o pomoc naszego przyjaciela czyli Piotra Pierwszego Wielkiego a zatem Rosję więc Car wysyła do Polski swoje wojska żeby wojska rosyjskie wyparły wojska saskie i później zostały w Polsce logika Czego nie rozumiesz generalnie chodzi o to że przy asyście wojsk tych carskich Wreszcie osiągnięto porozumienie które musiały być zatwierdzone przez same same który no musiał to potwierdzić w związku z tym Marszałek bo nie miał prawa nie ma możliwości udzielać głosu posłom senatorom w związku z tym chciałem zapobiec jakby użycia liberum veto i Ustalono że same będzie w 1717 roku przechodzi ono historii pod nazwą zajmiemy chodziło o to żeby przeforsować takie postulaty które realnie osłabiają Polskę i będzie to korzystne dla naszych sąsiadów oczywiście najbardziej dla Rosji więc zrezygnowano z całej armii liczącej 30 tysięcy ludzi zmniejszona 24000 właściwie to do 24 tysięcy bo nawet tylu mieliśmy realnie To myśmy pod bronią jakby co około 15 16 tysięcy ludzi Więc ruch Europa się nas boi określono tak naprawdę zasady funkcjonowania Unii polsko-saskiej Czyli generalnie chodziło o to że nie będzie stacjonowało wojsko carskie w Polsce urzędnicy kaci będą tylko ministrami ale wszystkie urzędy będą tylko łącznie dla Polaków więc generalnie dla polskiej szlachty i magnaterii błoto dobrym rozwiązaniem tylko że weźmy pod uwagę to że pod osłoną lepszego rozwiązania Mamy mnóstwo innych gorszych o których się bardzo często zapomina zostały ograniczone kompetencje hetmanów sejmików oraz zmniejszoną Prawa polityczne innowierców które później nam się odbiją bardzo dużo czkawką ponieważ Rosja to zmniejszenie tych praw innowierców dysydentów po prostu wykorzysta nie będą oni mogli w pewnym momencie zasiadać ani w Sejmie i Senacie nie będą wznosili swoich świętych zborów to będzie zakazane nie będą nawet mogli obejmować wyższych urzędów Polsce więc to stanie się powodem między innymi uwalnia w Polsce praw kardynalnych ale o tym na lekcji następnej Jakie były skutki tego Sejmu niemego było parę pozytywów jednak był jeden bardzo ważny negatyw o którym na końcu powiem pierwszym takim pozytywnym skutkiem będzie to że Poprawiono funkcjonowaniem państwa generalnie chodzi o takie prawne pewne rozwiązania drugą zaczęłam to był uspokojenie takiej sytuacji politycznej na przyszłe lata no na kilkadziesiąt przyszłych lat następnie król zrezygnował ze wzmocnienia swojej władzy jako władcy oświeconego i następnie kraj Zaczął tak naprawdę podnosić się z ruiny gospodarczej po wojnie wielkiej wojny północnej zakończony w 1721 roku pokojem w nystad ale ten negatyw to jest najgorszy na sejmie niemym pod tym aktem właściwie końcowym podpisał się Ambasador rosyjski I to było chyba najgorszym rozwiązaniem ponieważ stanowiło to niebezpieczny precedens ta przyszłość Chodziło o to że w przyszłości taki Ambasador będzie mógł swobodnie ograniczać naszą suwerenność Ambasador rosyjski nie Car Ambasador będzie jego wydłużeniem ramienia rąk i tak dalej i tak będziemy o tym mówili sobie o tym ambasadorze jego działaniu na lekcji następnej czyli przy okazji początku pa Twardowskiego wspomniane przeze mnie pokój w nystad zrobił 1721 tak naprawdę umocnił w Europie pozycję plus oraz Rosji co niestety nie będzie umocnienie pozycji polskich Polski która od plus jest przynajmniej trzy cztery razy większa ale słabsza pod kątem militarnym i to wszystko będzie wykorzystany ponieważ roku 1732 zostanie podpisany traktat level da to tak zwany traktat Trzech Czarnych Orłów widzimy Dlaczego Czarnych Orłów czyli Rosji Prus oraz Austrii i on tak naprawdę będzie określał wspólną strategię tych trzech państw w czasie kolejnych bezkrólewie w Polsce czyli to oni będą wybierali konkretnego kandydata który będzie chyba śmiało musiał być zaakceptowany przez te trzy państwa innych ludzi nie bierzemy pod uwagę za czasów panowania Augusta drugiego roku 1724 dochodzi jeszcze do tumultu toruńskiego takiego wydarzenia które położy kres tolerancji religijnej w Polsce zaczęło się wszystko takich niewinnych przepychanek pomiędzy tak protestantami którzy dominowali w Toruniu a uczniami kolegium jezuickiego podczas tamci napadnięto kolegium zniszczyli miejsce kultu pobili duchownych oczywiście ci uczniowie też nie byli wcale lepsi też oczywiście dochodziło do takiej dosyć mocny bójek i August Drugi postanowił to wszystko zakończyć bardzo brutalnie ponieważ skazana wyrok 9 mieszczan wyrok śmierci oczywiście 9 umieszcza oraz burmistrza i to właściwie odbiło się echem w całej Europie i No niestety będzie mówiło się o tym że jesteśmy krajem bez tolerancji religijnej także koniec właściwie rządów był całkiem nieprzyjemny Augusta drugiego albo z drugiej umiera w roku 1733 I mamy dwóch pretendentów do Korony oczywiście Leszczyński który ma wsparcie Francji oraz Fryderyk August Drugi czyli człowiek który będzie u nas augustem trzecim to jest syn zmarłego króla szykowany przez Augusta drugiego do objęcia tronu w Polsce od dłuższego czasu nawiązując do tego co mówiłem wcześniej czyli do traktatu crevelda Leszczyński niby popierany przez Żaden z naszych ościennych krajów czyli naszych sąsiadów Austrię Prusy i Rosję W związku z tym wybór Leszczyńskiego przez polską szlachtę nachylenie spodobał się im i No trzeba było za interweniować dochodzi do łazienki łazienki która będzie właściwie kończyła się tym że pod osłoną Wojsk Rosyjskich dochodzi do kolejnej lekcji i na tej lekcji już będzie wybrany dobry kandydat czyli człowiek który jest synem augustan drugiego w tym czasie dochodzi do wojny Francji z Austrią i zwolennicy Leszczyńskiego mieli nadziei taką dosyć dużą na to że w Polsce ta wojna też będzie się jakoś odbijać pozytywnie że austriacy będą mogli zostać głupia od tej Francji jednak nie miało to żadnego wpływu na polskie ziemie i niestety roku 1734 koronowano nowego władcę czyli Augusta III Sasa Leszczyński znowu ucieka do Francji Dlaczego powiedziałem niestety dlatego że za jego panowania Zeusa 3 a właściwie to nic dobrego Polski czekać nie będzie co prawda opanowanie miało też swoje plusy bo jednak oświetlenie do Polski przychodzi niemalże w pełni jeszcze później rozwinięcie poniatowskich ale chyba nie tego oczekiwaliśmy po nowym władcy przejdźmy do rzeczy Pierwszą rzeczą jest to że porzuciło na samym początku plan wzmocnienia swojej władzy nie byłoby to nic niezwykłego jakby nie fakt że na ziemiach polskich będą rywalizować dwa stronnictwa jeśli będą czartoryscy którzy będą znali familion Oni są zwolennikiem reform ustrojowych ale przy udziale Rosji a drugim rodem jest wśród Potockich czyli tak zwani republikanie oni raczej sojuszu z Francją plusami i chcieli oczywiście głębszych reform podobnie jak i czartoryscy też pod kątem ustrojowym No wejście wtedy pomiędzy T24 jedną z tych dwóch stron wiązałoby się z negatywnym odbiorem króla więc on lawirować pomiędzy jednymi a drugimi i to miało później odbicie odbicie Na sejmach ponieważ ciągu 30 lat panowania Augusta trzeciego tylko jeden same nie był zerwany a jednak plusem będzie to że przez 30 lat Polacy poniekąd nie brali udziału w żadnej wojnie więc kraj musi odbudować i demograficznie i gospodarczo Rossmann zamożność dworku Szlacheckim które się wtedy będą bardzo prężnie rozwijać i można powiedzieć że obóz trzeci będzie no przykładem też dla późniejszego polskiego króla czyli Poniatowskiego Jak dobrze być mecenasem polskich powiedzmy synów magnackich będzie finansował wiele takich wyjazdów na studia do Drezna czyli do Saksonii polskich studentów więc to generalnie może jest pozytyw natomiast za czasów powiedzmy Augusta trzeciego pojawiło się takie przysłowie że za króla Sasa jedz pij i popuszczaj pasa ponieważ zamiast powiedzmy dbać o wzmocnienie wojskowe państwa że być może się uzależnić od tych polskich sąsiadów to Polska szlachta magnaci żadna potęgę pilną potęgę podobno potrafili wypić ponad 700 litrów alkoholu w ciągu roku więc byli dosyć poważnie alkoholikami potraw jakie się pojawią na polskich głowach też Budziły zachwyt oczywiście każdy chciał być lepszy od poprzedniego związku z tym mieliśmy bardzo bardzo egzotyczne potrawy natomiast wracając do tych poprzedniego władcy bo w sumie nie powiedziałem ułożyło się takie przysłowie które właściwie kończy się na obrusie trzecim od Sasa do lasa Czyli że mamy Saksonii czy kapuściany Leszczyńskiego to jestem lasem i później mam znowu właściwie wojnę pomiędzy zwolennikami jednego i drugiego czyli Chodziło o to że Polska szlachta w swoich upodobaniach politycznych była bardzo zmienna i bardzo chętnie przechodziła A co do jednego a to do drugiego jako do obozu zwolenników więc to też bardzo mocno osłabiło Polskę idziemy dalej ponieważ Generalnie w tym okresie panowania Augusta trzeciego pojawiły się głosy które miały zachęcić do reform w państwie polskim jednym z takich ludzi którzy bardzo mocno tych reform się dopomina Lee był nasz Były Były Były pretendent do tronu czyli Stanisław Leszczyński napisał on głos wolny aż ubezpieczający który mówił o tym że armia powinna liczyć do 100 tysięcy żołnierzy że powinno się ograniczyć stosowanie liberum veto AW późniejszym czasie nawet całkowicie znieść należałoby chłopów obdarować wolnością i właściwej znieść całkowicie system lenny feudalny i oczyszczać tych chłopów żeby ten pieniądz był w obiegu dzięki temu państwa mogły się rozwijać to zaobserwował wtedy we Francji i generalnie ten obieg pieniądza był bardzo pozytywny dla gospodarki państwa jednak u nas to jest niemożliwe ponieważ dla to będą musiały wyrazić zgodę nasi sąsiedzi A z tym może być różnie wiec Pytanie tylko czy jakby tylnej części Dziękujemy został toczy miały tyle odwagi siły i samozaparcia żeby te reformy wprowadzić tego nie wiemy ale generalnie możemy być dobrej myśli innym takim głosem będą działania i próby reformatorskie Stanisława Konarskiego czyli o skutecznym rad sposobie on mówi wprost o likwidacji liberum veto żeby głosować dzięki temu większością głosów wtedy można kogoś przekonać do pewnych rzeczy ale nie może być tak głosem będziemy zjeżdżali cały obrady sejmu i postulował też to żeby wszyscy byli równi wobec prawa No i to był problem ponieważ co słowami W tym momencie kiedy ich jest większość ale mają Niestety mniejsze możliwości prawnym ten sam Konarski przyczynił się do powstania Collegium Nobilium w roku 1740 i jest od jakby pierwsza szkoła taka nowoczesna szkoła oświeceniowa w Warszawie założona i nauczano tam Zgodnie z danymi oświetleniowymi oczywiście Konarski odgrywał tam przez długi długi okres czasu bardzo ważną rolę i na tym sobie zakończymy ponieważ kolekcja będzie już nieco bardziej rozbudowana ze względu na rzeczy które działy się po prostu na ziemiach polskich cel dzisiaj Dziękuję i pozdrawiam serdecznie do widzenia