🌬️

Solunum Sistemi Temel Bilgileri

Mar 15, 2025

Solunum Sistemi Tekrarı

Solunum Sistemi Organları

  • Burun: Nefes alıp verme ve koku alma organı. İçerisindeki kıllar mikroorganizmaları tutar.
  • Yutak: Kulak, göz, burun, yemek borusu ve soluk borusunun kavşak noktasıdır.
  • Gırtlak: Soluk borusunun başlangıcıdır. Gırtlak kapağı (epiglottis) soluk borusu ve yemek borusu arasında koordinasyonu sağlar.
  • Soluk Borusu: C şeklinde kıkırdak halkalardan oluşur, yemek borusunun peristaltik hareketine engel olmaz.
  • Bronşlar ve Bronşioller: Soluk borusu ikiye ayrılarak bronşları oluşturur, bronşlar da bronşiollere ayrılır.
  • Akciğerler: Sol akciğer iki, sağ akciğer üç lobludur. Bronşioller alveollere kadar uzanır.

Alveoller

  • Kılcal damarlarla kaplanmıştır.
  • Tek katlı yassı epitel ile gaz alışverişi sağlar.
  • Sürfaktan adlı madde ile kaplıdır, kapanmasını engeller, yüzey gerilimini azaltır.

Soluk Alıp Verme

  • Soluk Alma: Aktif bir olay, diyafram düzleşir, kaburgalar arası kaslar kasılır. Göğüs boşluğu hacmi artar, akciğer genişler.
  • Soluk Verme: Pasif bir olay, diyafram kubbeleşir, kaburgalar arası kaslar gevşer. Göğüs boşluğu hacmi azalır, akciğer daralır.
  • Göğüs boşluğu hacmi ve karın hacmi zıt çalışır.

Solunum Gazlarının Taşınması

  • Oksijen Taşınması: Hemoglobinle bağlanır veya plazmada çözünür.
  • Karbondioksit Taşınması: Hemoglobine bağlanarak, plazmada çözünerek veya bikarbonat iyonu şeklinde taşınır.

Alveollerde Gaz Alışverişi

  • Oksijen kana geçer, karbondioksit dışarı atılır.
  • Oksijen hemoglobinle oksihemoglobin olarak taşınır.
  • Karbondioksit, plazmada, hemoglobinle bağlı karbomin olarak veya bikarbonat iyonu şeklinde taşınır.

Dokularda Gaz Alışverişi

  • Oksijen dokulara geçer, karbondioksit kana geçer.
  • Hemoglobin kan pH'ına göre oksijeni ve karbondioksiti bağlar veya serbest bırakır (Bor Etkisi).

Notlar

  • Soluk alma aktif, soluk verme pasif bir olaydır.
  • Kaslar her iki olayda da enerji harcar.
  • Gazlar basınç farkıyla hareket eder.
  • Hemoglobin, kan pH değişimine göre gaz bağlama durumunu ayarlar (Bor Etkisi).

Bu tekrar solunum sisteminin temel işleyişine dair kapsamlı bir özet sunar ve ilgili biyoloji sorularında yardımcı olabilir.