herkese yeniden merhaba Bu videoda full tekrarlara devam ediyoruz bir önceki videoda dolaşım sistemi ve bağışıklık sistemini bir tekrar etmiştik Burada ise solunum sistemini tekrar edeceğiz şimdi o yüzden Solunum sisteminin ilk olarak organlarına bakalım onları kısaca tanıyalım ardından da nasıl çalıştığı kısmına bakarak tekrarımız bitireceğiz solum sistemi TEM olarak baktığımızda burun yutak gırtlak soluk borusu ve akciğer kısımlarından oluşur bunların bir araya gelmesiyle oluşan sisteme solunum sistemi diyoruz Tabii ki burada bahsettiğim şeylere dallandırma mümkün işte burada soluk borusuyla akciğer arasına bronşları ekleyebilirsiniz gibi Ama genel olarak baktığımızda kısımlar Bunlar şimdi ilk olarak buradaki Burun nedir nefes almamızı sağlayan ve vermemizi sağlayan organımız burundur Tabii ki ağızdan da nefes alıp verilebilir ama ağız normal bir şekilde solunum sistemi organı olarak alınmaz ağızı sindirim sistemi organı olarak alıyoruz burada temel anlamda nefes alıp vermemiz sağlayan organ burun burun sadece nefes alıp verme değil bunun dışında koku alma or organı Yani bir duyu organı olarak da görev yapıyor burun içerisinde bulunan kıllar alınan nefes içerisindeki mikroorganizmaları tutmaya çalışıyor ve geri kalan işte O kıllar sayesinde arındırılmış hava buradan yola çıkarak soluk borusuna doğru ilerletici şimdi yutak dediğimiz Yapı ise kulak göz burun yemek borusu ağız işte soluk borusu Bütün bunların bir aradaki kavşak noktasıdır yutak dediğimiz bölge yutağın hemen altında ise gırtlak dediğimiz bir bölge bulunur gırtlak ise soluk borusunun başlangıç kısmına verdiğimiz isimdir ve bu gırtlak bölgesinde eplis adını verdiğimiz bir bölge bulunur Bunun Türkçesi gırtlak kapağı bu gırtlak kapağı da soluk borusu ile yemek borusu arasında koordinasyon sağlar Böylelikle aldığımız hava yemek borusuna gitmez yediğimiz yemek de soluk borusuna gitmez ve bunun bu şekilde düzgün çalışabilmesi için de bizim yemek yerken konuşmamamız gerekiyor ve konuştuğumuz zaman ne oluyor gırtlak kapağın Nereyi kapatacağını Nereyi açık bırakacağını şaşırdığı için yemek yanlış yere giderek boğulmalara yol açabiliyor Şimdi gelelim daha önemli olan kısımlar mız soluk borusu soluk borusu C şeklinde kıkırdak halkalardan oluşur şimdi Burada şu önemlidir neden bu kıkırdak halkalar yuvarlak değil de C şeklinde Çünkü soluk borusu şöyle duran bir boru düşünelim şu bir soluk borusu olsun bunun hemen arkasında yemek borusu var yani şurası benim soluk borum bunun arka tarafında soluk borumun Şu arka tarafında yemek borusu var Yemek borusu peristaltik hareket yaparak kasılıp gevşeme yapıyor kıkırdak halka bu kasılıp gevşeme engel olur İşte bunun için yemek borusu ile soluk borusunun temas ettiği noktada bir kıkırdak halka yok birinci sebep yemek borusunun peristaltik hareketine engel olmamak ikinci sebep ise soluk borusunun hep açık olması gerekiyor çünkü nefes sürekli ne yapacak akciğere gitmeli işte soluk borusu kapanırsa nefes alamam işte basınç nedeniyle soluk borusu kapanabilir kapanmasın diye kıkırdak halka var onun o şekilde dik durmasını sağlıyor soluk borusu şu şekilde bulunacak ve daha sonra Akciğerin İçine girmeden önce ikiye ayrılacak bu ikiye ayrılan boruların her birine bronş adını vereceğim bronşlar da aynı soluk borusu gibi kıkırdak halkalardan oluşacak ardından bronşlar bronşiyol dediğimiz daha ince borulara ayrılacaklar Ama artık bu bronşioller akciğerlerin içerisindeki Yapı şimdi bir dakika Çok saçma çizdim niye bunu böyle çizdim ki şimdi bu bronşiol dediğimiz şu yapıları da gösterelim bu bronşioller de Akciğerin içindeki ince borular şimdi akciğerimize geldiğimizde ise akciğerimiz de sol akciğer iki loblu yken sağ akciğerin 3 loblu olduğunu görüyorum ve bronşioller alveol adını verdiğimiz bu bölgelerin içine kadar ilerleyecek yani bronşioller imiz bu şekilde ince ince bunların içine doğru gidecek ve havayı alveollere kadar ulaştıracak bu Alveoller kılcal damar la kaplanmış alanlardır Bu noktadan hava ile kan arasındaki madde alışverişi sağlanacak ve bu sayede de Kandaki işte gaz alışverişi gerçekleşmiş olacak şimdi bu alveol dediğimiz yapıların madde alışverişi yapabilmesi için tek katlı yassı epitele sahip olması gerekiyor ve burada bir çok katlılık olmadığı için madde alışveriş çok rahat bir şekilde gerçekleşiyor şimdi bu alveollerin içerisinde bir de sürfaktan dediğimiz bir madde var yani Alveoller sürfaktan adı verilen yağlı bir madde ile kaplanmış durumda sürfaktanın görevlerinden bir tanesi alveollerin kapanmasına engel olmak çünkü Eğer kapanırsa gaz alışverişi duracak bir diğeri ise içeride yağlı bir madde oluşturarak oradaki gaz değişimi sırasında yüzey gerilimine engel oluyor ve ortamın da nemlenmesini sağlayarak difüzyonu hızlandırıyor Böylelikle gaz alışverişi çok daha rahatlıkla gerçekleşebiliyor Ha bir de bronşiollerin yapısında asla kıkırdak halka yok çünkü sorularda gelir soluk borusu ve bronşlarda bulunurken bronşioller de herhangi bir kıkırdak halka bulunmamış oluyor şimdi gelelim soluk alıp verme olaylarına yani soluk alırken neler olur Soluk verirken neler olur şimdi soru size soluk alma ya da vermeyi sorarsa soluk almayı mı sordu o zaman o sırada yavaşça soluk alacağız vermeyi mi sordu yavaşça soluk vereceğiz ve vücudumuzdaki değişiklikleri anlamaya çalışacağız Böylelikle de bağlantılar kurarak asla ezber yapmadan soruyu çözmüş olacağız biyolojide Zaten yeterince ezberlemenin gereken şey var kelime var o yüzden ezber yapmadan yapabileceğiniz konuda lütfen mantık yürütmeye çalışın ve boşu boşuna kafanızı bunlarla ezberletme çalışmayın soluk alma önce aktif bir olayk soluk verme Pasif bir olaydır şimdi aktif ve pasiflik şöyle düşünmüyorum pasifte enerji harcanmaz böyle değil sadece şu alırken Bu olayda aktif olarak vücudum Çalışıyor yani ekstra bir çaba sarf ediyor ama verirken süreç birazcık daha kendiliğinden oluyor yani aldığın hava içeride sonsuza kadar kalamaz bir yerden sonra B vermek zorunda kalırsın pasifi bu şekilde düşüneceğim soluk alırken de Soluk verirken de her şekilde enerji harcamak zorundayız Bunun sebebi şudur alırken de verirken de kaslar çalışıyor kaslar gevşerken de enerji harcar kasılırken de enerji harcar kaslar her şekilde enerji harcadığı için alırken de enerji harcıyorum verirken de enerji harcıyorum şimdi soluk alma olayında kaslarda hep kasılma reaksiyonları verme olayında ise gevşeme reaksiyonu nasıl düşüneceğim bunu bir kasını kasılırsa gevşemek zorundadır o zaman soluk almışsanız vermek de zorundasın O yüzden alırken kasılıyor verirken gevşiyor şimdi Soluk alma sırasında Öncelikle ne olacak diyafram düzleş diyaframın düzleşmesi şöyle demek diyafram göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran kaslı yapıya verdiğimiz yani kasa verdiğimiz Soluk verme sırasında ise diyafram kubbeleşir şu şekilde Çünkü neden Gevşeme sırasında kasların boyu uzar boyu uzadığı için diyafram o alana sığmadığı için Yamula Aslında olayımız bu boyu uzadığı için yamulma Yapacak şimdi diyaframın düzleşmesi ve hemen ardından gerçekleşen beraber Aslında hemen hemen aynı anda oluyor bunlar kaburgalar arası kasların kasılması Bu arada düzleşir yerine kasılır derse tabii ki o da doğru ya da kubbeleşir demek yerine gevşer derse tabii ki o da doğru kaburgalar arası kaslar kasılacak verirken ise kaburgalar arası kaslar gevşeyebilir hem kaburgaların arasında bulunan kasların kasılması bütün bu süreç göğüs boşluğunun hacmini artıracak dolayısıyla da ne olacak akciğer genişleyecek Niye Çünkü kasların hepsinin boyu kısalınca içeride yer açılacak Zaten nefes alın yavaşça aldığınız zaman şu göğsünüzün yükseldiğini görürsünüz o yükselme Yukarının buranın açı anlamına geliyor vermede ise tam tersi olacak bu kez oradaki o gevşeme Çünkü kasların boyu uzayınca hepsi içe doğru yam olacak yamulunca içeriyi küçültecek O yüzden burada göğüs boşluğunun hacmi azalır bu durumda da akciğer daralır şimdi fizik kurallarında bir şeyin Eğer hacmi küçülürse içerideki gaz ne olur sıkılır daralır içeride sıkışır o Gaz sıkışması demek de basıncının artması demek Dolayısıyla ben soluk alırken göğsü genişlettiği için Akciğerin içindeki basıncı da azaltıyorum çünkü Ne oldu daralmış bunalmış genişledi ortam Öyle olunca akciğer iç basıncı azalır ama soluk vermede içeriyi daraltınca içeride sıkıştılar sıkıştığı için akciğer iç basıncı arttı gazlar istiyor ki sıkışmasın sıkışmak istemiyorlar istemedikleri için gazlar her zaman basıncın düşük olduğu yere doğru gitmek istiyorlar E şimdi burada soluk alırken basınç azalınca dışarıda Burada bulunan gazlar diyor ki orada basınç düştü Hadi oraya gidiyoruz diyor ve gazlar soluk alma ile akciğere gidiyor yani kendiliğinden gazlar içeri doğru difüzyonla giriyorlar ama burada soluk vermede Akciğerin basıncı yükselince akciğerde sıkıştıkları için kaçmak istiyorlar o yüzden gazlar soluk verme ile akciğerden çıkar Bu arada göğüs bölgesi ile karın bölgesi zıt çalışır yani göğüs boşluğunun hacmi artarsa o zam zaman karın hacmi de azalır Nefes alırken göğsünüz yükseliyor karnınız içe doğru çöküyor Çünkü karnınız o sırada daralıyor aynı mantıkla göğüs boşluğunun hacmi azalıyorsa da karın hacmi de artacaktır yani hep tam tersi olacak şimdi gelelim artık solunum gazlarının taşınması sürecine şimdi solunum gazları nasıl taşıyacak iki tane solunum gazımız var oksijen ve karbondioksit oksijenin taşınma yöntemi iki tanedir hemoglobine bağlanarak ve plazmada çözünerek karbondioksitin taşınması ise 3 tanedir hemoglobine bağlanarak plazmada çözünerek ve bir de bikarbonat iyonu şeklinde şimdi olayı şöyle görelim alveollerde ne olur dokuda ne olur şimdi ilk olarak alve ile başlıyorum ilk olarak alveollerde Nefes alırken ve nefes verirken ne gerçek şimdi şu bizim kanımız olsun ve burada da bir eritrosit hücremiz var burası alveol alveollerde ne yapar şöyle göstereyim genel olarak kuralımız bu alveol kuralımız alveollerde karbondioksit dışarı atılır oksijen içeri alınır yani alveolün amacı dokunun kullandığı karbondioksiti soluk vererek dışarı atmak dışarıdan aldığım oksijen ise soluk alarak dokuya ulaştırmak için kana geçirmek bunun için uğraş o zaman alveol Ben diyor oksijenimi almak istiyorum karbondioksiti atmak istiyorum diyor Bunun için de ne yapacak oksijen geldi mi buraya renk değiştireyim daha iyi anlarsınız şunu bir sil im kırmızı yapalım oksijeni oksijen geldi mi buraya öncelikle bu oksijeni direkt kanın plazmasında çözebilir bu yöntemlerden biri Ama bu çok kullanılan bir yöntem değil asıl yöntemi Ne almış olduğu oksijeni hemen hemoglobinle birleştirip oksihemoglobin oluşturur ve artık bu hemoglobin onu alır dokuya kadar götürür ve oksijenin taşınması bu kadar ya plazmada çözecek oksijeni alacak plazmada çözecek bir de ne yapacak oksijeni eritrositin içine sokacak bakın plazmada çözünürken eritrosit yok çünkü o zaten plazmada çözünüyor eritrosit le ilgili bir durum yok orada ya da hemoglobinle bağlayacak ve onu alacak dokuya kadar nereye götürüyorsa götürecek bu şekilde düşünebiliriz karbondioksit nasıl taşınacak karbondioksit de şöyle bu karbondioksit zaten geldi kanın içinde şu an kanın içinde bulunan karbondioksitten plazmada taşınan karbondioksit zaten direkt şuradır ve bunu direkt karbondioksit dışarı atar ondan kurtulur direkt gider Eğer karbondioksiti hemoglobine bağlayarak taşımış O zaman bu karbondioksit zaten karbomin şeklindedir yani hemoglobinle bağlanmış şekildedir O zaman bu karbondioksiti dışarı atabilmek için önce hemoglobinle karbondioksiti birbirinden ayıracak sonra bu karbondi oksiti hop dışarı attı Buradan da bu şekilde yani plazmada çözülmüş zaten direkt atıyor hemoglobine bağlanmışsa önce onu hemoglobinden koparıyor serbest kalan karbondioksite atı veriyor Eğer bikarbonat iyonu şeklinde taşımışsın bikarbonat iyonu zaten plazmadır Yani alveole gelene kadar bir karbonat zaten burada durur o zaman ilk olarak bu B karbonatı bir eritrositin içine sokuyor bikarbonat eritrositin içine girdiği zaman burada alyuvarın içinde onu bekleyen bir hidrojen var ama hidrojeni boş boş beklemiyor hemoglobine bağlanmış bir şekilde bekliyor bir karbonat iyonu içeri girince hemoglobin hemen bu hidrojeni serbest bırakıyor serbest kalan hidrojen hemen bir karbonatla birleşiyor ve karbonik asit oluşuyor Sonra ardından bu karbonik asit karbonik anhidraz enzimin etkisi ile su ve karbondioksite ayrılıyor ve ayrılan bu karbondioksit de soluk vererek dışarı çıkıyor ve bu şekilde ne oluyor karbondioksitin alveoldeki taşınma süreci de tamamlanmış oluyor şimdi gelelim bunun doku versiyonuna Yani dokuda neler olacak dokunun amacı nedir doku istiyor ki karbondioksiti hücreden alsın oksijeni dokuya versin yani hücrelere versin bunun için uğraşı ben di hücrenin kullandığı oluşturduğu karbondioksit Ondan alayım kanın içinde gelen oksijeni de onlara vereyim diyor Bunun için uğraşıyor ve bunun için de yine Şu bizim kan damarımız şurada bir eritrosit im var benim Gene ne istedi ben diyor karbondioksiti alayım istedi ya da önce atalım hadi ne istedi ilk olarak Kandaki oksijen hücreye geçsin zaten oksijen Eğer plazmada çözünerek gelmişse direkt zaten buradan dokuya geçiyor bitti eğer oksijen hemoglobinle bağlanmış olarak gelmişse zaten burada oksi hemoglobin şeklinde duruyor hemoglobin bu oksijeni serbest bırakıyor ve serbest kalan oksijen de buradan dokuya geçti ve oksijenin dokudaki süreci de tamamlandı karbondioksiti nasıl alacak Bunun için de karbondioksit buradan içeri girdikten sonra ya direkt plazmada taşınır ya da eritrositin içine giren karbondioksit buradaki hemoglobinle bağlanarak karbomin yapısını oluşturur karbondioksit hemoglobin bağlanmış halini oluşturur ve alveollere kadar bu şekilde taşınır bikarbonat iyonu şeklinde taşınacak da bu karbondioksit içeri girdikten sonra suyla birleşir bu birleştirmeyi karbonik anhidraz enzimi yapar ve bir karbonik asit oluşturur oluşan karbonik asit hemen iyonlarına ayrılır bikarbonat ve hidrojene dönüşür bu hidrojeni hemoglobin kendisine bağlar bikarbonat iyonunu ise plazmaya atar ve plazmada taşınarak alveollere kadar gelir ve böylelikle bikarbonat iyonu halindeki taşınma da tamamlanmış olur peki hemoglobin oksijenin nasıl neye göre bırakıp bırakmayacağını nasıl anlar hemoglobin oksijen ve karbondioksit bağlamasını kanın ph'ın göre ayarlar kan pH'ı Düştüğü Zaman der ki kan pH'ı çok düştü asidik maddeyi kendime bağlayıp pH'ı yükseltmeliyim bunun için eğer kan pH'ı düşerse K pH'ı düşerse bu asitliğin arttığı anlamına gelir hemen karbondioksiti kendine Bağlar oksijeni serbest bırakır kan pH'ı yükseldiği zaman bu da asitliğin azaldığı anlamına gelir asitlik azaldığı için asitliği yükseltmek için Bu kez karbondioksit serbest bırakır oksijeni Bağlar ve biz bu olaya Bor etkisi adını veriyoruz yani hemoglobin kan ph'ın göre oksijeni tutuyor karbondioksit bırakıyor karbon tutuyor oksijeni bırakıyor bu şekilde dengeleme olayının gerçekleşmesini sağlıyor Evet arkadaşlar bu videonun sonuna geldim Böylelikle solunum sistemine böyle bir hızlıca tekrar yapmış olduk Umarım bu tekrar İşinize yarar ve Ben inanıyorum ki birçok soruyu da bu tekrarla yapabilirsiniz bir sonraki yani full tekrar boşaltım sistemi videosunda görüşmek üzere Kendinize iyi bakın hoşça kalın