馃И

Chemia Bloku S: Litowce i Berylowce

May 19, 2025

View transcript

Chemia Blok S: Litowce i Berylowce

Wprowadzenie do Bloku S

  • Blok S obejmuje pierwiastki z grupy 1 (litowce) oraz grupy 2 (berylowce) uk艂adu okresowego.
  • W sk艂ad bloku S wchodzi r贸wnie偶 hel.

Litowce (Grupa 1)

  • Pierwiastki: Lit (Li), S贸d (Na), Potas (K), Rubid (Rb), Cez (Cs), Frans (Fr)
  • Elektrony walencyjne: Jeden elektron w podpow艂oce NS (n to numer okresu)

W艂a艣ciwo艣ci chemiczne litowc贸w

  • Tworz膮 wodorki (metale 艂膮cz膮 si臋 z wodorem, np. LiH, NaH).
  • Wodorki maj膮 wi膮zania jonowe.
  • Tworz膮 tlenki (Li2O, Na2O, K2O) o charakterze zasadowym.
  • Tworz膮 wodorotlenki (LiOH, NaOH, KOH), kt贸re r贸wnie偶 maj膮 charakter zasadowy.
  • Reaktywno艣膰 ro艣nie w d贸艂 grupy.

W艂a艣ciwo艣ci fizyczne litowc贸w

  • Srebrzystobia艂a barwa, metaliczny po艂ysk.
  • Niska g臋sto艣膰, niska temperatura topnienia.
  • Dobre przewodnictwo elektryczne.
  • Mi臋kkie (np. s贸d mo偶na kroi膰 no偶em).

Reakcje litowc贸w

  • Z powietrzem: Powstaj膮 tlenki (Li2O) lub nadtlenki i ponadtlenki.
  • Z wod膮: Powstaj膮 wodorotlenki i wod贸r.
  • Z kwasami: Powstaje s贸l i wod贸r.
  • Z wodorem: Tworz膮 wodorki.

Berylowce (Grupa 2)

  • Pierwiastki: Beryl (Be), Magnez (Mg), Wap艅 (Ca), Stront (Sr), Bar (Ba), Rad (Ra)
  • Elektrony walencyjne: Dwa elektrony w podpow艂oce NS

W艂a艣ciwo艣ci chemiczne berylowc贸w

  • Tworz膮 wodorki (np. BeH2, CaH2), z wi膮zaniem jonowym (wyj膮tek: Beryl ma wi膮zanie kowalencyjne).
  • Tworz膮 tlenki (BeO, MgO, CaO) o charakterze zasadowym (BeO amfoteryczny).
  • Tworz膮 wodorotlenki (Be(OH)2, Ca(OH)2) o charakterze zasadowym (Be(OH)2 amfoteryczny).
  • Reaktywno艣膰 ro艣nie w d贸艂 grupy.

W艂a艣ciwo艣ci fizyczne berylowc贸w

  • Srebrzystobia艂a barwa, niska g臋sto艣膰.
  • 艁atwo si臋 topi膮, mi臋kkie (wyj膮tek: Beryl).
  • Nie wyst臋puj膮 w stanie wolnym.

Reakcje berylowc贸w

  • Z tlenem: Powstaj膮 tlenki (Mg pali si臋 jasnym p艂omieniem).
  • Z wodorem: Tworz膮 wodorki.
  • Z wod膮: Powstaj膮 wodorotlenki (opr贸cz Berylu).
  • Z kwasami: Powstaje s贸l i wod贸r.
  • Beryl pasywuje si臋 w kwasie azotowym (V).

Elektroliza w kontek艣cie litowc贸w i berylowc贸w

  • Elektroliza tlenk贸w, wodork贸w i wodorotlenk贸w.
  • Na katodzie zachodzi redukcja, na anodzie utlenianie.
  • Przyk艂ad: Elektroliza NaOH wytwarza wod贸r i tlen.

Podsumowanie

  • Litowce i berylowce maj膮 podobne w艂a艣ciwo艣ci chemiczne z pewnymi wyj膮tkami (np. Be).
  • Charakteryzuj膮 si臋 wysok膮 reaktywno艣ci膮, zw艂aszcza w kontakcie z wod膮 i powietrzem.
  • Znaczenie w elektrolizie oraz zastosowania praktyczne (np. NaOH w chemii domowej).

Full transcript