📚

Analiza "Szewców" Witkacego

May 12, 2025

Szewcy - Wykład

Wprowadzenie

  • Szewcy to książka obowiązkowa dla maturzystów z języka polskiego na poziomie rozszerzonym.
  • Możliwość wsparcia poprzez kurs maturalny online oraz notatki do matury.

Główne Idee

  • Groteskowa opowieść o rewolucji, która prowadzi do katastrofy cywilizacyjnej.
  • Społeczeństwo opanowane przez technokratyczną władzę.

Groteska

  • Łączenie przeciwieństw: piękno-brzydota, tragizm-komizm.
  • Rewolucja jako bezsensowna zmiana władzy prowadząca do katastrofy.

Witkacy - Autor

  • Wybitny twórca okresu międzywojennego: filozof, poeta, prozaik.
  • Zmagał się z chorobami psychicznymi, skandalista.
  • Popełnił samobójstwo po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski.

Informacje o lekturze

  • Wydanie w 1934 roku, dwudziestolecie międzywojenne.
  • Dramat groteskowy o tematyce politycznej.
  • Karykatura, brak realizmu, połączenie tragizmu i komizmu.
  • Parodie konwencji literackich, oryginalne wulgaryzmy.

Geneza

  • Narastające przekonanie o kryzysie świata przez Witkacego.
  • Obawy związane z systemami totalitarnymi, kryzysem ekonomicznym.
  • Krytyka masowej kultury i prymitywnej rozrywki.

Kompozycja i Tematyka

  • 3 akty, brak podziału na sceny.
  • Miejsce akcji: warsztat szewski, więzienie, siedziba władzy.
  • Teoria czystej formy: forma ważniejsza od treści.

Bohaterowie

Sajetan Tempe

  • Szewc o socjalistycznych poglądach, prowadzi rewolucję komunistyczną.
  • Doświadcza uczucia pustki, ostatecznie zabity przez czeladników.

Księżna Irina

  • Arystokratka o erotycznej sile, profanuje mężczyzn, w niewoli technokratów.

Prokurator Robert Scurvy

  • Pozbawiony skrupułów, ma obsesję na punkcie księżnej.

Czeladnicy

  • Młodsi pracownicy Sajetana, krytykują system kapitalistyczny.

Inni bohaterowie

  • Hiperrobociarz, Gnębon Puczymorda, Chochoł z Wesela Wyspiańskiego.

Streszczenie

Akt I

  • Akcja w warsztacie szewskim, konflikty społeczne, pojawienie się księżnej.

Akt II

  • Akcja w więzieniu, szewcy pod przymusem bezczynności.
  • Dyskusje o rewolucji, pojawienie się księżnej, zaczyna się rewolucja komunistyczna.

Akt III

  • Siedziba władzy, kryzys nowej władzy.
  • Pojawienie się hiperrobociarza, kolejna zmiana władzy.

Motywy

Rewolucja

  • Trzy rewolucje: faszystowska, komunistyczna, technokratyczna.

Władza

  • Zdobycie władzy przez bohaterów, klęska i utrata.
  • Władza jako znudzenie i pustka.

Praca

  • Praca jako poczucie sensu życia.

Erotyzm

  • Rozkosz seksualna jako motywacja działań.

Aluzje literackie

  • Nawiązania do Wesela Wyspiańskiego.

Podsumowanie

  • Życzenie indywidualnej refleksji nad dziełem.
  • Zachęta do korzystania z dodatkowych materiałów i kursów maturalnych.