Transport door het Celmembraan

Basisbegrippen

• Intracellulaire vloeistof: Vloeistof binnen de cel
• Extracellulaire vloeistof: Vloeistof buiten de cel
• Intracellulaire vloeistof wordt geregeld door de cel via passief en actief transport

Passief Transport

Definitie

• Kost geen energie
• Gebeurt via diffusie en osmose

Diffusie

• Stoffen bewegen van hoge naar lage concentratie (concentratiegradient)
• Voorbeeld: Gasuitwisseling in de longen (O₂ naar de cel, CO₂ naar de lucht)

Osmose

• Celmembraan werkt als semipermeabele wand
• Cel/Plasmamembraan: Bestaat uit fosfolipiden met hydrofiele kop en hydrofobische staart
• Voor sommige stoffen doorlaatbaar (water, zuurstof, CO₂), andere niet (suiker, zout, eiwitten)
• Water verplaatst zich om concentraties gelijk te maken
• Plasmaosmolariteit: Zouthuishouding van het lichaam
  • Isotoon: Evenwichtige zoutconcentratie
  • Hypertoon: Meer zout, cellen krimpen (water gaat extracellulair)
  • Hypotoon: Minder zout, cellen zwellen (water gaat intracellulair)

Actief Transport

Definitie

• Kost energie (ATP)

Transportkanalen

• Fungeren als deuren in het plasmamembraan
• Elke beweging kost ATP
• Voorbeeld: Natrium-kaliumpomp (Na⁺ uit, K⁺ in)

Bulktransport

• Voor grote stoffen die niet door transportkanalen kunnen
• Phagocytose: Opeten van lichaamsvreemde stoffen door afweercellen
• Exocytose: Onschadelijke resten uit de cel verwijderen

Samenvatting

• Transport over plasmamembraan: Van intracellulair naar extracellulair
• Kan passief (diffusie, osmose) of actief (transportkanalen, bulktransport) zijn

Bedankt voor het kijken!