Overview
Wykład dotyczył rodzajów tkanek roślinnych, ich funkcji, budowy oraz podziału na tkanki twórcze i stałe, wraz z omówieniem ich przykładów i zadań.
Podział tkanek roślinnych
- Tkanki roślinne dzielą się na tkanki twórcze (merystematyczne) i tkanki stałe.
- Tkanki twórcze odpowiadają za wzrost rośliny przez całe jej życie.
- Tkanki stałe pełnią funkcje ochronne, przewodzące, wzmacniające, magazynujące i wydzielnicze.
Tkanki twórcze (merystematyczne)
- Merystemy wierzchołkowe (apikalne) odpowiadają za wzrost na długość (szczyt pędu i korzenia).
- Merystemy boczne (kambium, fellogen) odpowiadają za wzrost na grubość.
- Merystemy interkalarne (wstawowe) umożliwiają szybki wzrost, np. u traw.
- Fellogen (miazga korkotwórcza) tworzy wtórne tkanki okrywające.
- Kambium (miazga wiązkotwórcza) wytwarza wtórne tkanki przewodzące.
Tkanki stałe — rodzaje i funkcje
- Tkanki okrywające dzielą się na pierwotne (epiderma, ryzoderma) i wtórne (korkowica).
- Korek zbudowany jest z martwych komórek wysyconych suberyną, chroni przed parowaniem i uszkodzeniem.
- Tkanki wzmacniające to zwarcica (kolenchyma, żywa) i twardzica (sklerenchyma, martwa).
- Tkanki przewodzące to drewno (ksylem, martwe, przewodzi wodę i sole mineralne) i łyko (floem, żywe, przewodzi cukry).
- Drewno składa się z naczyń (u okrytonasiennych) lub cewek (u nagonasiennych).
- Łyko tworzą rurki sitowe (okrytonasienne) lub komórki sitowe (nagonasienne) z komórkami towarzyszącymi.
- Tkanki przewodzące wtórne powstają dzięki kambium, drewno odkłada się do wewnątrz, łyko na zewnątrz.
Tkanki miękiszowe (parenchyma)
- Miękisz zasadniczy wypełnia przestrzenie między innymi tkankami.
- Miękisz asymilacyjny (chlorenchyma) zawiera chloroplasty, prowadzi fotosyntezę.
- Miękisz spichrzowy magazynuje substancje odżywcze (np. skrobię).
- Miękisz wodonośny gromadzi wodę (u sukulentów).
- Miękisz powietrzny (arenchyma) umożliwia roślinom wodnym wyporność.
Utwory wydzielnicze
- Wydzielają substancje obronne, np. włoski parzące, kanały żywiczne, nektar w kwiatach.
Key Terms & Definitions
- Merystem — tkanka twórcza umożliwiająca wzrost rośliny.
- Fellogen — miazga korkotwórcza, tworzy wtórne tkanki okrywające.
- Kambium — miazga wiązkotwórcza, tworzy wtórne tkanki przewodzące.
- Kolenchyma (zwarcica) — żywa tkanka wzmacniająca.
- Sklerenchyma (twardzica) — martwa tkanka wzmacniająca.
- Ksylem (drewno) — martwa tkanka przewodząca wodę i sole mineralne.
- Floem (łyko) — żywa tkanka przewodząca produkty fotosyntezy.
- Parenchyma (miękisz) — tkanka wypełniająca, magazynująca lub fotosyntetyczna.
Action Items / Next Steps
- Narysuj i podpisz każdą tkankę, używając obu nazw (polskiej i łacińskiej/greckiej).
- Poszukaj zdjęć i schematów tkanek w książkach lub internecie do rozpoznawania mikroskopowego.
- Zwróć uwagę na związek budowy tkanek z ich funkcją.