Wykład: Trzecia część "Dziadów" Adama Mickiewicza

Ważność "Dziadów" w kontekście maturalnym

• Możliwe pojawienie się trzeciej części "Dziadów" na maturze
• Częste niezrozumienie dramatu przez współczesną młodzież
• Znaczenie jako narodowe dziedzictwo kulturowe

Scenariusz filmowy jako metoda zrozumienia

• Wyobrażenie trzeciej części "Dziadów" jako współczesnego filmu
• Potencjalny film sensacyjny z elementami patriotycznymi

Kontekst historyczny

• Narodziny dramatu w Dreźnie, wydanie w 1832 roku
• Odpowiedź Mickiewicza na carskie represje po upadku powstania listopadowego
• Proces filomatów — młodzież prześladowana przez senatora Nowosilcowa

Bohaterowie "Dziadów"

• Konrad: poeta, symbol przemiany wewnętrznej; wojownik o ojczyznę
• Ksiądz Piotr: Bernardyn wspierający młodzież
• Ewa: młoda dziewczyna modląca się za poetę
• Senator Nowosilcow: carski wysłannik, antagonista
• Postacie epizodyczne: Pani Rawlinson, więźniowie, poplecznicy Nowosilcowa

Główne sceny i motywy

Scena więzienna

• Spotkanie uwięzionych studentów
• "Mała improwizacja" Konrada — wezwanie do zemsty

Wielka improwizacja

• Konrad wzywa Boga do pojedynku
• Wewnętrzny konflikt — pragnienie zemsty wobec Boga

Egzorcyzmy księdza Piotra

• Ksiądz Piotr ratuje Konrada

Widzenie księdza Piotra

• Symboliczne i mistyczne elementy
• Motyw Heroda i rzezi niewiniątek
• Przypowieść o Polsce jako narodzie męczenników

Salon warszawski

• Podział w narodzie polskim
• Piotr Wysocki: "Nasz naród jak lawa"

Elementy dramaturgiczne

• Fragmentaryczność akcji
• Połączenie wszystkich rodzajów literackich
• Niesceniczność — monumentalne sceny
• Świat rzeczywisty przenikany przez świat nadnaturalny

Znaczenie dla współczesnych widzów

• Próba zrozumienia młodych ludzi podobnych do nas
• Istotność dramatu jako manifestu walki o wolność

Kluczowe cytaty do zapamiętania

• "Wznoszę się, lecę..."
• "Ja kocham cały naród..."
• "Róża, ta róża żyje..."
• "Z matki obcej krew jego dawne bohatery..."
• "Nasz naród jest jak lawa..."

Podsumowanie

• Zachęta do czytania i zrozumienia dramatu
• Pokonywanie trudności językowych
• Wartość dramatu jako obrazu walki o wolność i tożsamość narodową