🌍

Kolonyalismo at Imperyalismo sa Kasaysayan

Nov 29, 2024

Kolonyalismo at Imperialismo

Sino siya?

Ferdinand Magellan

  • Noong Sept 20, 1519, sinimulan ni Magellan ang paglalakbay patungong Maluku.
  • Dumating sa Pilipinas noong March 16, 1521.
  • April 14, 1521, unang Kristyanong binyag sa Cebu.
  • April 27, 1521, Labanan sa Mactan, nasawi si Magellan.
  • Lapu-Lapu: unang bayaning Pilipino.

Paglalakbay ng Magellan-Elcano Expedition

  • Pumalit bilang pinuno: Duarte Barbosa, Juan Carvalho, Gonzalo Gomez de Espinosa.
  • Barkong Victoria: nagawang makabalik sa Espanya noong Sept 6, 1522.

Mga Isla ng Pampalasa

  • Molucas: kilala bilang Spice Islands.
  • Mataas ang halaga ng pampalasa katulad ng nutmeg, cloves, cinnamon, pepper.
  • Ginagamit sa pagkain, pag-preserve ng karne, pabango, cosmetics, medisina.

Kalakalan sa Asya at Europa

  • Tatlong pangunahing ruta ng kalakalan:
    • Hilagang Ruta
    • Gitnang Ruta
    • Timog Ruta
  • Ang mga ruta ay sinakop ng Turkong Otoman.

Panahon ng Eksplorasyon

  • Kompas, Cross-staff, mapa, astrolabe, caravelle: mga gamit sa paglalayag.
  • Portugal at Spain: nanguna sa eksplorasyon.

Kahulugan ng Kolonyalismo

  • "God, Gold, Glory": mga motibo ng kolonyalismo.
  • Pagsakop ng makapangyarihang bansa sa mahinang bansa.
  • Layunin: palaganapin ang Kristyanismo, maghanap ng kayamanan, at katanyagan.

Imperyalismo

  • Sistema ng pananakop ng makapangyarihang Estado sa mas mahihinang Estado.
  • Layunin: kontrol sa politikal at ekonomikal na institusyon.
  • Uri ng pagkontrol: Kolonyalismo, Protektorado, Economic Imperialism, Spear of Influence, Concession.

Mga Uri ng Pananakop

  • Direct Control: Tuwirang pamumuno ng mananakop.
  • Indirect Control: Limitadong kapangyarihan ng lokal na pinuno.

Ugnayan ng Kolonyalismo at Imperyalismo

  • Kolonyalismo: pagkontrol ng dayuhan sa isang bansa sa tuwirang paraan.
  • Imperyalismo: sapilitang kontrol ng makapangyarihang Estado sa mas mahina.

Kahalagahan

  • Paglawak ng kapangyarihan ng mga bansang Europeo.
  • Pagkontrol ng likas na yaman ng mga kolonya.

Mga Layunin ng Kolonyalismo

  • Pangkabuhayan: Mapalawak ang industriya at kalakalan.
  • Pangrelihiyon: Pagpalaganap ng Kristyanismo.
  • Kapangirihan: Paglawak ng teritoryo at kontrol.