Kolonyalismo at Imperialismo
Sino siya?
Ferdinand Magellan
- Noong Sept 20, 1519, sinimulan ni Magellan ang paglalakbay patungong Maluku.
- Dumating sa Pilipinas noong March 16, 1521.
- April 14, 1521, unang Kristyanong binyag sa Cebu.
- April 27, 1521, Labanan sa Mactan, nasawi si Magellan.
- Lapu-Lapu: unang bayaning Pilipino.
Paglalakbay ng Magellan-Elcano Expedition
- Pumalit bilang pinuno: Duarte Barbosa, Juan Carvalho, Gonzalo Gomez de Espinosa.
- Barkong Victoria: nagawang makabalik sa Espanya noong Sept 6, 1522.
Mga Isla ng Pampalasa
- Molucas: kilala bilang Spice Islands.
- Mataas ang halaga ng pampalasa katulad ng nutmeg, cloves, cinnamon, pepper.
- Ginagamit sa pagkain, pag-preserve ng karne, pabango, cosmetics, medisina.
Kalakalan sa Asya at Europa
- Tatlong pangunahing ruta ng kalakalan:
- Hilagang Ruta
- Gitnang Ruta
- Timog Ruta
- Ang mga ruta ay sinakop ng Turkong Otoman.
Panahon ng Eksplorasyon
- Kompas, Cross-staff, mapa, astrolabe, caravelle: mga gamit sa paglalayag.
- Portugal at Spain: nanguna sa eksplorasyon.
Kahulugan ng Kolonyalismo
- "God, Gold, Glory": mga motibo ng kolonyalismo.
- Pagsakop ng makapangyarihang bansa sa mahinang bansa.
- Layunin: palaganapin ang Kristyanismo, maghanap ng kayamanan, at katanyagan.
Imperyalismo
- Sistema ng pananakop ng makapangyarihang Estado sa mas mahihinang Estado.
- Layunin: kontrol sa politikal at ekonomikal na institusyon.
- Uri ng pagkontrol: Kolonyalismo, Protektorado, Economic Imperialism, Spear of Influence, Concession.
Mga Uri ng Pananakop
- Direct Control: Tuwirang pamumuno ng mananakop.
- Indirect Control: Limitadong kapangyarihan ng lokal na pinuno.
Ugnayan ng Kolonyalismo at Imperyalismo
- Kolonyalismo: pagkontrol ng dayuhan sa isang bansa sa tuwirang paraan.
- Imperyalismo: sapilitang kontrol ng makapangyarihang Estado sa mas mahina.
Kahalagahan
- Paglawak ng kapangyarihan ng mga bansang Europeo.
- Pagkontrol ng likas na yaman ng mga kolonya.
Mga Layunin ng Kolonyalismo
- Pangkabuhayan: Mapalawak ang industriya at kalakalan.
- Pangrelihiyon: Pagpalaganap ng Kristyanismo.
- Kapangirihan: Paglawak ng teritoryo at kontrol.