uzaktan Hoca kanalına Hoş geldiniz uzak ama çok da uzak değil ne yaptım sizin için kanala küçük bir yenilik getirdim O yeniliğimiz ne artık kenarda beni göreceksiniz sol tarafta da dersimiz akıp gidecek Bundan sonra bu şekil işliyoruz Peki derslere bir yenilik getirdin mi Hem dil bilgisini sıfırdan alıyorum hem de AYT edebiyatı o var olanlar Dursun ama ben sıfırdan yeniden çekeceğim nasıl bir fark olacak kısa öz taktiklerle bu şekilde alacağım o halde Biz ilk videomuz yenilenmiş kanalımızın ilk videosundan başlayalım o da ses bilgisi tek videoda tüm ses bilgisi halledelim ikinci videomuzda da soru çözelim Bol bol soru görelim soru gördükçe daha iyi oturur hemen başlıyorum birinci başlığımız büyük ünlü uyumudur ünlülerle ilgili ses olaylarını önce bitirelim bir kelimeniz ya ünlüleri tamamı kalın olmalı ya da ince olmalı O halde uyum sağlanır hem kalın hem ince bir aradaysa uyum bozulur size kalın ve inceleri Buraya yazdım bir tane de örnek çözelim diğerlerini kendiniz çözersiniz gönderi kelimesine baktığım zaman ö e ve i var Bunlar tamamı İnce mi ince o halde büyükünlü uyumla Uyar mı Uyar bu kadar Aslında buraya çok sormazlar Size soracakları iki notumuz var Bunlardan biri bazı eklerin tek şekilli olması mesela buradan yoru alalım k k yor lin imtrak Bunlar tek şekilli tek şekilli oldukları için her kelimeye bunlar geliyor ve bazılarına Uyar bazılarına uymaz bozabilir Mesela ben burada yoru çok seviyorum Niye hemen size bir kelime yazayım görüyor Aslında görmekte ince bir ünlü olduğu için your tek şekilli olmasaydı mesela your şekilli olsaydı bu şekilde olsaydı bu uyumu sağlardı ancak your tek tek şekilli olduğu için bir fiilim ince ünlüye de sahip olsa kalın ünlüye de sahip olsa y tek şekilli olduğu için hep tek şekilli gelir o yüzden ne yapar uyumu Bozar aynı şey kend de geçerli aynı şey kde geçerli Bu ekleri ezberleyin Bunlar geldiği zaman bazı kelimelerde uyumu bozabilir bazıları da bozmaya bilir ama bir başka notumuz da Eskiden uyumu tamken günümüze değişip de uyumu bozan bazı Türkçe kelimeler mesela anne Eskiden anaydan ancak anneye çevirdiği uyum bozuldu kardeş Eskiden karındaş tı uyum tamdı ancak kardeş döndü uyum bozuldu inanmak Eskiden inanmaktı ı harfi ileydi ve günümüze inanmak dedik buna artık uyumu bozduk hangi eskiden kangı ydı uyum tamdı ama günümüze hangi çevirdik ve o iyi ne yaptı uyumu bozdu bu şekilde yapıyorsunuz Bir de son bir notumuz var o da birleşik sözcüklerde yabancı sözcüklerde ve tek heceli sözcüklerde uyumu aramıyorsunuz bakın bilgisayar birleşik bir sözcüktür hemen eşleştiriyor Radyo yabancı bir sözcüktür ve süt ise tek ecili bir sözcüktür hocam bilgisayar Tamam birleşi bulurum hocam tek ciliği de bulurum Peki yabancı sözcük olduğunu ben nasıl anlayacağım diyeceksiniz Tamam buu anlamanız zordur Çünkü kelime dağcının gelişmiş olması lazım Bunları biliyor olmanız lazım veya bazılarını ezberliyor olmanız lazım Çünkü dilimiz öyle bir değil ki aldığı yabancı kelimeyi bünyesine eritip türkçey demiş gibi bize sunabiliyor o yüzden Burada birazcık ek bilgi lazım Ben size daha basit bir taktik vereyim taktiğim de şu mesela radyoya Bakın iki heceden oluşmuyor mu 1 2 unutmayın Türkçede y hariç ve ilk hece hariç ikinci hecede o harfi olmaz varsa yabancıdır Dolayısıyla Radyo yabancı Çünkü ikinci hecede o var aynı şekil horoz yabancı doktor yabancı Bunlar hepsi yabancı kelime Niye Çünkü o ve ö ikisi için geçerli ilk hece haricinde bulunmaz varsa Türkçe değildir size soracaklar İsa böyle bir yabancı sözcüğü sorgulatabilirsiniz iki kelime lazım ve bu iki kelime dışında başka hiç bir şey bilmenize gerek yok O da nedir Sen ve ben kelimeleridir Yani zamirleri bunlara yönelme hareki veriyorum yani e veya a'yı veriyorum ben a'yı verdim Normalde sene ya da Sena demeliyim ancak diyemiyorum veya bena demeliyim diyemiyorum bunları neye çeviriyoruz sana ve banaya çeviriyoruz ne yaptık dikkat ederseniz Normalde köklerindeki E harfini Biz A'ya çevirdik O halde ünlüyü değiştirdik mi değiştirdik biz buna ünlü değişimi diyoruz bazen ünlü değişimi demezler kökte ünlü değişimi derler Yani o da geçerlidir geldik daralmaya daralmadan şudur şurada bir halka var ben size Bunun mantığını anlatacağım önce şuna bakın bir fiil olmalı Elinizde daha sonra Bu fiilin sonu EA ile bitmeli EA geniş ünlüdür Hocam ben bunların geniş olduğunu veya dar olduğunu nasıl anlayacağım ağzınızın genişliğiyle anlayacaksınız EA ile bitti Sonra yor eki aldı Ne oldu bu EA Eğer ı i u ve üye y Han dar olan ünlülere dönüşürse Bunlar da dardır O zaman biz buna daralma diyoruz aynı mantık şu çemberde şimdi bu çember geniştir ne yaptım aldım çektim daralttı o halde siz ancak geniş olan bir şeyi daraltabilir hiç olmayan bir şeye Darlık diyemezsiniz hiç olmayan bir şey getirdiğin zaman sen ona türeme diyeceksin niye ben bunu söylüyorum Çünkü örneklerde var en çok karıştırdığınız yer orası Siz yeni bir harf eklemeyin var olan harfi değiştiriyorsun daralma ama yeni bir harf getiriyorsa daralma olmaz o ünlü türemesi veya yardımcı ses olur Nasıl yani şurada ü tane örneğim var mesela birinci uzun tutum gözlemlemiş şuraya kadar yazmayacağım gerisine bakın Normalde burada bir olumsuzluk eki var değil mi o halde Normalde olumsuzluk ekimiz MMA şeklinde yazarız gözlemleme demeliyim ancak gözlemleme diyemiyorum dilim Buna müsaade etmiyor diyor ki sen bunu gözlemli miora çevirmeli ne yaptık zaten bir fiilimi sonu e bitti mi Bitti ve yor eki aldı mı aldı şartımı sağladı mı sağladı Peki ben gözlemleme mu diyorum yoksa gözlemleme mu diyorum Tabii ki iye çeviriyorum yani ne yaptım var olan bir E harfini i harfine çevirdim dar bir ünlüye çevirdim mi çevirdim O halde daralma diyorum ikinci örneğe bakın arıyor kökü aramak değil mi fiil mi fiil sonu EA ile bitti mi Bitti sonra yeki aldı mı aldı O halde arıyor diyemediğim göre dilim Buna müsaade etmiyor o halde onu neye çeviriyorum arıyor çeviriyorum Yine ne yaptım fiilim sonu e a ile bitmişti Burası da a ile bitti Ve ben bunu ıya çevirdim yani dar bir ünlüye çevirdim mi Evet o zaman daralma diyebiliyorum üçüncüye bakın çok benziyor ona da hemen köküne bakıyorum görmek fiilidir bir kere burada devam etmenize gerek yok Niye fiilin sonu EA ile bitti mi bitmedi çarpı O zaman burada daralma olması mümkün değil normalde mesela görmekten görü diye bir kelimem var mı yok O halde benim hemen görmek fiilinin üstüne yor ekini getirmem gerekiyor getirdim böyle söyleyebiliyor muyum söyleyemiyorum görüyor demeliyim ama diyemiyorum araya ne ihtiyaç duyuyorum bir ü harfine ihtiyaç duyuyorum dikkat edin ben var olan bir harfi değiştirmedim ben hiç olmayan bir harfi getirip söyleyiş rahatlığı yaptım Yani buraya bir ü harfi getirdim Dolayısıyla var olanı çevirmediği için ben bua daralma diyemem ki çünkü daralmadan Ben aldığım Çemberi daralttı zaten vardı Ben var olanı daralttı Burada ise Yok ben olmayan bir şeyi getirdiğim göre benim buna ünlü türemesi veya yardımcı ses demem gerekiyor o yüzden burada herhangi bir şekilde daralma yok iki şeyden dolayı yok birincisi ben var olamayan bir harf getirdim ikincisi fiilim sonu EA ile bitmedi fiilin sonu EA ile bitmiyorsa orada daralma yapamazsınız bitti mi bitmedi Tabii ki de ü tane çok önemli güzel kelimem var demek yemek Bir de ne Bu üçü zamanla bazı ekler alır ve yor almasına da gerek yoktur bunların Bunlar da dar alabilir ve bunlar istisna kelimelerdir bunları mutlaka ezberleyin Mesela en meşhuru diyedir normalde şu zarf fiildir deye demeliyim ancak dikkat ederseniz de diyemiyorsunuz diye çeviriyorsunuz yani ne yapıyorum e iye çevirdim mi çevirdim daraldı mı daraldı Ben normalde yiyecek demeliyim ama yiyecek diyemiyorum bakın yor almadı hiç yiyecekleri dolaba koy diyebiliyorum Dolayısıyla ne yapıyorum e'yi iye çevirdim mi çevirdim yor almadan bunları daralttı mı daraltabilir En ilginci bence ndir çünkü ne bir isimdir tanımım hiç uymuyor Mesela sen niye ders çalışmadın diyemiyorum Normalde Sen neye Ders çalıştın Hani demeliyim ama diyemiyorum Bunu onun yerine niye diyorum yani buradaki e'yi iye çeviriyorum bu üç kelimede istisnadır önemlidir ve Bunlarda da daralma olabilir geliyorum ürlü türemesine yukarıda söylemiştim hiç yoksa biz bir şey ekliyorsa Biz ona türeme diyoruz ama var olanı değiştiriyorsa Ben ona türeme diyemem mesela türemen mantığı şudur elinize bazı tek eceli isimler olmalı ve siz bu isimlere isim diyorum burası çok önemli bu isimlere cık cik cuk cük eki getirmelisiniz bu ekleri getirdiniz mi Evet Normalde söylemeniz lazım ancak söyleyemiyorsun diliniz Buna müsaade etmiyor diyor ki ben bunu rahat söyleyemiyorum rahat söyleyebilmek için bir taraf ünlü harfine ihtiyaç duyuyorum o ünlüyü ver rahat söyleyeyim siz o ünlüyü veriyorsa rahat söylüyorsunuz ancak Ne yapıyorsunuz olmayan bir şey getirdiğiniz için ünlü türemesi yapıyorsunuz örneklerim burada bunu ekine köküne ayırdığım zaman kökü gençtir ve sonra gençtik demeliyim ancak kimse gençlik diyemiyor desem desem Gencecik diyebilirim Hem ne yaptım Bir tane E harfini fazladan getirdim yani ünlü türemesi yaptım hem de ben çi C'ye çevirdim yani Dolayısıyla çen C'ye doğru bir dönüşüm olduğuna göre hem yumuşama yaptım hem türeme yaptım Normalde darıcık demek Ama darcı müsaade etmiyor söyleyemiyorum bir A'ya ihtiyaç duyuyorum buraya a ekliyorum ve ne yapıyorum ünlü türemesi yapıyorum Diğer örnekleri de aynı şekil yapabilirsiniz Ancak şu örneğe bakmanızı istiyorum apaçık unutmayın pekiştirmeler de ünlü türemesi yapabilir Burası bir pekiştirmede pekiştirmelerde de hem ünlü türemesi olabilir hem de ünsüz türemesi olabilir iki tane önemli kelimemiz var ünlü türemesi yoktur buralarda Ünsüz düşmesi vardır iki istisna ve önemli kelime Hemen sizin için yazayım gülücük ve öpücük kelimeleri Hocam niye böyle yazdınız hemen size şunu da söyleyeceğim Şu cık cık eki var ya cık cık eki diyor ki ben sadece isimlerin üstüne gelebilirim Siz eylemin üstüne direkt cık eki getirip de sonra orada bir ünlü türemesi ü türemiştir derseniz yapamazsınız Çünkü cık eki fiilin üstüne gelemez önce sizin onu isme çevirmeniz lazım Sonra ismin üstüne getirebil meniz lazım Biz gülmek ve öpmek fiillerini ış iş ekleriyle önce isme çeviriyoruz daha sonra cık ekini ver biliyoruz dolayısıyla bunları verdiğimizde Aslında ünlü türemesi olmuyor tam tersi ş harfleri düştüğü için Ünsüz düşmesi oluyorlar Bu iki istisna kelime önemlidir direkt ezber yapın burayı geldik ünlü düşmesine Ben Tüm ünlü düşmelerini size bir ekranda toplamaya çalıştım Peki bunda size nasıl soru gelir aşağıdakilerde hangisi ünü düşmesi vardır Çok rahat bulursunuz ama Soru 2 çok tehlikeli o diyecek ki size Aşağıdakilerden hangisinde ünlü düşmesi var Onu buldum tamam ama hangi yolla düşmüştür Ne oldu da düştü çekim heki mi aldı yapım heki mi aldı yoksa birleşme esasa mı düştü size bunu sorabilirler o halde ne yapıyorum diyorum ki çekim eki alıp da düşebilir mesela Anlı gönlü aklım burnum omzum veya yapım ek alıp da düşebilir Devrim oynadım yumurtladı kurak veya birleşirken Pazartesi kahvaltı niçin nasıl hocam bunlar iyi güzel de ben çekim ve yapım ekini karıştırıyorum Ben bunu bilmiyorum ki bilsem çözerim zaten Çünkü siz zaten buralarda önü düşmesi olduğunu biliyorsunuz o halde size kısa şu an Burası konumuz burada değil ama kısa bir şekilde çekim ve yapım iki nasıl ayırt edersiniz onu anlatayım Sonra örnekler zaten akıp gidecektir bakın Siz ayrımı nasıl yapacaksınız önce kelimeyi ekine köküne ayırın ve bir ünlü düşmesinin varlığına haberdar olun ünlüyü düşürtme kelimesinde yumurta kök hali denir sonra L la ik almış değil mi Şu lel 2 için şunu söyleyelim diyim ki bu ek geldiği zaman yumurta kelimesinin anlamını değiştirdi mi bu bir türünü değiştirdi mi yani isim Ken sıfata çevirdi mi zamire çevirdi mi veya ne bileyim başka bir şey çevirdi mi ve son olarak da yapısını değiştirdi mi yani basitken türemiş mi yaptı diyorsunuz ki yumurta kelimesi Normalde yumurta bildiğimiz bir gıda malzemesi Ken yumurtal Amak derken onu üretme aşamasına geçti Ne yaptım ben yumurta bir gıda malzemesini aldım onun oluşum sürecine dönüştü Dolayısıyla anlam değişikliğe uğradı mı uğradı O halde kesinlikle yapım ekidir Peki yumurtladı derken buradaki dıd yapım mı çekim mi bakın nasıl sorguluyorum yumurtlamak süreç ya yumurtladı derken halen bu süreç var mı var anlam değişti mi değişmedi sadece ne yaptın ben Geçmiş bir zamanda yumurtladığını söyledim yumurtlamak halen aynı kaldığı için Buna da çekim ekli diyorum Çünkü yumurtlamak ne anlam olarak ne tür olarak ne yapı olarak hiçbir değişikliğe uğramadım ikinci örneğe bakın Köküm Gönül değil mi Sonra Gönlüm diyorum yani üm ekini veriyorum Benim gönlüm Peki gönül gönül olmaya devam ediyor mu ediyor anlamda bir değişiklik var mı hayır türü değişmiş mi henüz değişmemiş yapısal bir değişiklik var mı Yok o halde Şu Gelen ım im ekimiz çekim ekidir diyorum Çünkü Gönül halen Gönül olmaya devam etmiş mesela bunu bir örnekte daha sorgulayalım göz lük olsun Şimdi bu lük eki geldi ya göz bir görme organı Ken bu ek geldi Onun neye çevirdi Bir alete çevirdi Gözün anlamı değişti mi artık Değişti çünkü kelime bambaşka bir yere gitti Eğer kelime bambaşka bir yere gidiyorsa yapım ikidir gitmiyorsa Bir Minik bir özellik veriyorsa çekim ekidir bu şekilde sorgulayabilirsiniz o yüzden buradaki örneklerde de aynı mantık vardır mesela aklım demiş halen Senin aklın değişmedi akıl akıl olmaya devam ediyor veya omuz halen omuz olmaya devam etti mesela buraya bakın kurak Burası Aslında kurumak fiilidir kurumak fiili ek akiki aldı ve ne yaptım Bir kurmak bir süreç Ken artık bunu bir olaya çevirdim veya iklim olayı diyebilirsiniz bir iklim olayına döndü anlam değişti mi değişti o halde yapım ekidir bu şekilde kelimeleri sorgulayabilirsiniz geliyorum ünsüzlerle ilgili olaylara ünsüzlerde en çok çıkan sertleşme ve yumuşamadan zaten bunun mantığı nedir Şimdi gitti diye bir kelimem var siz Eğer bu gitti kelimesine hocam orada ünsüz türemesi var derseniz maalesef orada ünsüz türemesi olamaz Niye olamaz Çünkü bunu attığımı düşünün buradaki t harfini attığımı düşünün Normalde siz buna GTİ diyemiyorsunuz ki zaten bunun kökü gitmek fiilidir sonra ben buna D di geçmiş zaman kipi verdim mi verdim bakın ama gitdi diyemiyorum niye diyemiyorum sertleşmenin mantığını da anlatayım size bir kelimemiz sonu fıstıkçı şahap grubundan birile bitiyorsa bakın burada fıstıkçı şahap diyorum ve bu kelimem bitmiş mi Evet t ile bitti fıstık şaptan bir tanesi bittiyse Tamam ve cdg ile baş bir ek alırsa bakın burada d harfi olmuş yani başka bir örnekte C olabilirdi veya g olabilirdi alırsa Siz bunu Ne yapıyorsunuz CD G'yi Şuradaki c d ve G harflerini şu fıstıkçı şaraptan bir tanesine benzetiyorsunuz ve Artık siz buna ünsüz benzeşmesi diyorsunuz veya ünsüz sertleşmesi veya ünsüz uyumu ben Dolayısıyla gitdi Diyemiyorum ama gitti diyebiliyorum deyi t'ye çeviriyorum Yani ben zaten var olan bir harfi dönüştürdüğüm için ben buna sertleşme diyorum başka bir şekil olsaydı belki yumuşama olurdu ama kesinlikle türeme demiyorum Bir örnek daha yazalım atkı mesela atmak fiili fıstık şarttan bir tanesi de bitti mi Bitti Sonra g g ekini aldı mı aldı Peki gı g ekindeki bu g harfini kendine benzetti mi yani fıstık şaraptan bir tanesine benzetti mi Evet k'ye benzetti O halde bunu g'den k'ye çevirdiği için yine sertleşme diyorum veya bitki bitmek bir fiil yeşermek anlamında sonra gıg ekini aldı Ne yaptım ben bu gıyı k'ye çevirdim sertleşme yaptım mı yaptım geldik ünsüz yumuşamasına ünsüz yumuşamasının mantığı şudur bir kelimemiz sonu p ç t k ile bitmeli ve siz buna ünlüyle başlayan bir ek vermelisiniz bakın Burası ünlü ağaçı Diyemiyorum ama söyleyiş rahatlığı açısından ağacı diyebiliyorum yani çi C'ye çok rahat çevirebiliyor çevirdim O halde ne yaptım pç g'den yani sert ünsüzlerden bcdg dönüşüm sağladığım için yumuşama yapmış oldum burada Size bazı örnekleri veriyorum ve size bir soru soruyorum ünsüz yumuşamasına aykırılık derse ne yapacaksınız nasıl bu soruları çözeceksiniz Bu soruların mantığını önce vereyim sonra Diğerlerine bakalım Mesela süt kelimesine bakın süt kelimesi Normalde sonu pken bir tanesi bitti mi Bitti sonra ününe başlayan bir ek aldı mı aldı Normalde yumuşamanın mantığı neydi pe çetken bir tanesi bitmeli ve ünlüyle başlayan bir ek almalıydı Evet sağladı ama yumuşamadan biz buna yumuşamaya aykırılık diyorum yumuşamaya aykırılığın olma sebebi şudur tanımını birebir uyacak ama o olay gerçekleşmeyecek o zaman aykırılıktan saati bu yabancı bir kelime ve yumuşamaya aykırıdır aynı zamanda hukuku bu çok önemli genelde yumuşak G ile söyleme eğiliminde ama doğrusu hukukudur herhangi bir oynama yapmayın doğrusu bu şekildedir veya milleti milled demiyorum normalde demeliydim Çünkü sonu petik bitti ünle başlayan bir ek aldı ama diyemiyorum Bazı yabancı kelimeler yumuşamıyor Çünkü bu da bitti mesela azı gitti çoğu aldı bu yumuşar ne yaptım çok kelimesi u aldı ve hemen K harfini yumuşak gye çevirdi mi çevirdi Demek ki burası Yumuş yumuşağı müsait demiş veya umutu Umut umumu kaybettim Diyemiyorum ama Umudumu kaybettim çok rahat diyebiliyorum Demek ki burası yumuşamaları anıda bakın anıda olmuyor Anıt Anıt olarak kalmalı O yüzden kaldı top tobu Diyemiyorum çevirmeliyim ama çevirmiyor genelde tek eceli bazı kelimelerde olmaz yumuşama olmaz yabancı kelimelerde bazılarında olmaz ve olması gerekiyorsa ancak olmuyorsa ne diyeceksiniz tekrar söylüyorum yumuşamaya aykırılık diyeceksiniz devam ediyorum ünsüz türemesine ünsüz türemesi herhangi bir tanım yazmayacağım Siz sadece ekine köküne ayırın ve eki iyi bilin ama ayırdınız söyleyiş rahatlığı bulmak istiyorsunuz fazladan bir harf getirdiniz O halde tüleme yaptınız mesela Tıp kelimesi orijinali zaten böyle ve ben buna ünlüle baştan bir ek getirdim ne yaptım Tıp tıpı demeliyim ama tıpı diyemiyorum Çünkü benim burada bir rahatlığa ihtiyacım var Bunun yerine tıbbı diyorum hem gittim p'yi B'ye çevirdim hem de durmadım bir tane daha B ekledim hem türeme yaptım hem yumuşama yaptım ikisi bir arada mesela Affetmek Normalde ekine köküne ayırın desem nasıl ayırırsınız af ve etmek dersiniz Ancak ben seni affetmedim bakın söylerken bile olmuyor diyemiyorsunuz Onun yerine affetmedim diyorsunuz çeviriyorsunuz Dolayısıyla çevirdiğim için ve bir tane fazladan harf dediğim için o zaman ünsüz türemesi diyorum aynı şeyi reddetmek de geçerli bunun kökü redir hem türeme yapıyorum Hem yumuşama yapıyorum ve H olmak fazladan bir L getiriyorum Peki cennette var mı Şöyle büyütüyorum ekranı yukarı çekiyorum cennette yok Niye Çünkü bu yabancı bir kelimedir çok yukarıdakiler de yabancı ama bir yardımcı eylemle birleşti onlar hem yabancı kelimedir hem de orijinali böyledir orijinal O yüzden orijinali böyle olduğu için ben bunlara dokunmuyorum yor mesela sessizde türeme var mı hemen ekine köküne Hayır çok fark edersin Hem zaten bunu kökü ses değil mi Sonra sı Siz ekini almadı mı hocam ssiz diye bir ek mi var Evet var Niye Çünkü sen mesela evsiz diyebiliyorsun O halde burada ssiz eki buradaki de aynıdır sessiz diyorum dikkat ederseniz ekine köküne ayırdığım zaman hem sesin sonunda bir s harfi var hem de sız ekinin başında bir s harfi var aslında burada bir türeme yok sadece yan yana gelmişler İki tane s harfi Mecburiyetten yan yana geldi ve ben buraya türeme diyemiyorum Burada herhangi bir ses olayı yoktur diyorum Aynı şey yıllıkta da geçerli kökümüz yıl değil mi Sonra lık ekini aldı mı aldı Bunlar yan yana gelmiş Sadece ve mecburen böyle yazmak zorundayım türeme yoktur Sadece yan yana gelmiş diyorum yukarıdakiler gibi söyleyiş rahatlığı aramıyorum Ünsüz düşmesi bunu nasıl yapacaksınız yine ekle köküne ayıracaksınız ve düşmüş mü düşmemiş mi türemiş mi yumuşamış mı bunu tespit edeceksiniz yumuşacık diyorum mesela bunun kelimesinin kökü nedir mes baktığım zaman yumuşaktır sonra ben yumuşaklık diyorum ama yumuşaklık diyemediğim göre bu ki düşürme eğiliminde düşürdüm işim bitti mesela alçacık Normalde alça diye bir şey olmadığı için bunun kökü alçaktır ve sonra ben alçak çık diye bir ek getiriyorum aynı mantık yapıyorum kyi düşürüyorum Ünsüz düşmesi seyrelmek diyorum bunun kökü seyrektir seyrek ilmek demeliyim ama seyrik ilmek diyemiyorum Bunun yerine K harfini düşürüyorum düşen ünsüz olduğu için ünsüz düş diyorum geldim İki örneğe bunları seviyorum Küçücük ve büyüdü mesela bunun kökü küçüktür sonra küçücük şekline çeviriyorum ancak küçüklük diyemiyorum kyi düşürüyorum Peki büyüdü derken bunun kökü büyük olabilir mi Size bir soru soruyorum ekranı durdurun düşünün sonra ben size açıklayayım bunun kökü büyük mü diyelim mesela büyüktü mü olsun yoksa büyüdü mü olsun Hemen söylüyorum eğer birinci seçtiyseniz yanlış neden yanlış burada bir D diye ekimiz var yani Kip eki Kip eki sadece ve sadece fiillerin üstüne gelebilir Eğer ben büyük dersem sonra K düştü dersem yanlış yaparım çünkü büyük bir isimdir ismina Kip eki veremezsiniz Dolayısıyla bu fiil olmalı Büyümek de bir fiilim var zaten Dolayısıyla Büyümek bir fiil sonra dı diye eki Geldi bakıyorum ilk Halim böyle Son halim de büyüdü herhangi bir gidiş geliş olmamış herhangi bir düşme olmamış Bir yumuşama bir sertleşme hiçbir olay gerçekleşmemiş O halde ben burada herhangi bir olay yoktur diyorum Ulama ulamayı nasıl yaparsınız Ben ulamayı şöyle yapmanızı istiyorum isminiz ve soy isminize bakın uygunsa hep böyle ezberleyin Mesela uzaktan Hoca benim kanalıma bakalım kelimemi sonu ne ile bitti Diğer kelimem H ile başladı ünsüzle bitti ünsüzle başladı ulama olamaz ulamanın mantığı şudur ünsüzle bitecek ünlüyle başlamalı mesela İlber Ortaylı r harfi ünsüzdür o harfi ünlüdür O halde İlber Ortaylı da ulama vardır Size kendi isminizi ve soy isminizi sorgulayın ulama oluyorsa yani ne diyorum kelimem ünsüzle bitmeli ve sonra hemen ünlüle başlayan bir kelime gelmeli Eğer sizin isminiz ve soy isminiz bu şekildeyse ulama vardır Hep böyle ezberleyebilirsin Ama bir şartla ulamayı hep aynı satırda arayın Bir de asla araya noktalama işareti koymayın geldik son üç başlığımı Bunlardan biri dudak üls üzerinin benzeşmesi dudak üsleri benzeşmesi NB çatışması veya nm değişmesi diyebilirler Peki hocam Buna niye böyle söylüyorlar Bakın size bu üç harfi yazayım n b Bir de M Neyi söylerken dikkat ederseniz diliniz dişinizin arkasına çarpar ancak b ve m'yi söylerken Dudaklarınız birbirine çarpar işte Tam da bu yüzden böyle bir ses olayı çıkmış dil diyor ki ben aynı çıkış noktasındaki harflerle bir kelime kurmak istiyorum Sen önce n söylüyorsun sonra B söylüyorsun farklı çıkış noktası olduğu için ben zorlanıyorum beni rahatlat diyor mesela saklanbaç Tan örnek verirsek Normalde saklanmaktadir zorlanırız dilde bir rahatlık istediği için bu n'yi m'ye çeviriyor O yüzden buna nm değişimi diyebilirsiniz veya B ve M dudak ünsüzü olduğu için dudak ünsüzlerinin birbirine benzemesi diyebilirsiniz veya nm Değişimi de diyebilirsiniz üçü de geçerlidir aynı şey Sümbül Ambar Çarşamba K Burda da geçerli Normalde n harfidir ancak söyleyiş rahatlığı için biz hepsini nden m'ye çeviriyoruz ama bir notumuz var Lütfen birleşik sözcüklerle özel isimlerde NB çatışması yapmayın İstanbul aynı mantık mı aynı mantık çevirmeli miyim Hayır normalde Burası n ile bitti Ne dedik aynı çıkış noktasında olmadıkları için m'ye çevir mdim ancak özel isim olduğu için bunu yapmıyorum sakın geldik göçüşme göçüşme bir orta hece değişimidir yani kelimelerim şöyle sıra parmaklarımı hece olarak düşünün tam ortada birini diğerinin yerine kullanıyorum o halde göçüşme yapıyorum bu göçüşmesi ekşi gibi dikkat ederseniz ş ve K harflerini karıştırıp söyledi doğrusu ekşidir Tabii ki de yani ik sıradaki Doğrudur Ancak bazen söyleyişte Eşki diyebilirler o zaman buna göçüşme diyorsunuz orta hecede yer değişimi varsa bu göçüşmesi kökü yalındır Yalın ve tek anlamına geldiği için söylüyorum Sonra ız diye bir ek alır Yalın ız diyemiyorum hem kalkıp da burada bir ıyı düşürüyorum hem de yazımı bu şekilde yani L başta Olur diğer ise yanlıştır bakın yanılmaktan geliyor yanılmaktan yanıltır Dolayısıyla doğrusu bu şekilde yazılır Tek yaptığım şey Şuradaki ıyı düşürtme doğrusu yanlış doğrusu yalnızdır L ve n harflerini değiştirdikleri zaman bu tuzağa düşmeyin hemen ekine köküne ayırın heyecana kapılmayın son olarak da kaynaştırmayı söylüyorum ve bitiriyorum kaynaştırmada hiç tanıma gerek yok tek yapmanız gereken yani ekine köküne ayırmaktır ve deyin ki ben ekine köküne ayırdım Normalde böyle bir harf yok ama ben söyleyiş rahatlığı için sonradan ekledim O halde bu eklediğim şey kaynaştırmalı bunları da hangi harflere sağlıyoruz y ş s ve n harfleriyle sağlıyoruz buraya bakın birinci örneğim okuyan kökü okumak değil mi daha sonra sıfat fiil eki olan enan ekini aldı Normalde bu enan ekidir yan yen eki değil ki Dolayısıyla benim Bunu oku an demeliyim ama oku an diyemiyorum Araya bir y harfi ihtiyaç diyorum o halde kaynaştırma aynı şey altarda geçerli Normalde benim buna 6 ar demem gerekiyor çünkü ekimiz 6ı Ar R Ar eki olarak gelir ama 6ı Ar diyemediğim için araya bir ş harfi atıyorum kaynaştırma anneyi Normalde annei demeliyim Ancak böyle bir kullanım yok ama daha rahat söyleyebilmek için araya bir y harfi attım kaynaştırma asanın asa ın demeliyim Çünkü bizim tamlayan ekimiz ın in un ün ekidir nın nin değil ın in olduğu için benim böyle söylemem lazım Ancak böyle bir söyleyiş var mı Yok Araya bir n harfine ihtiyaç duydum mu duydum Neyi ekledim asanın dedim şimdi oldu aldığında Mesela bu önemli bir ek ve kelime almak fiili sonra dık dik sıfat fiil eki aldı Sonra onun aldık kı iyelik eki aldı ve sonra aldık kıda demeliyim yani aldığı da demeliyim ama aldığı da diyemiyorum ara bir N harfi istiyor o halde hemen n harfini veriyorum çünkü bizim ekimiz böyle ile Yani bizim n d a diye bir ekimiz yok ki Hani bunları birlikte söyleyeyim dolayısıyla böyle bir kullanım olmadığı için ben Araya bir tane N harfi getiriyorum ve rahatlatıyor son olarak da onlar kelimesi onlar kelimesi o zamirdir büyük büyük yazıyorum ve dersi bitiriyorum o zamirine Normalde benim ler lar çoğul ekini getirmem lazım ama kimse olar demiyor herkes onlar diyor çünkü onar bize geldi diyemiyorsun söyleyiş rahatlığı istiyor söyleyiş rahatlığı için ne yapıyorsun Araya bir tane N harfi atıyorsun Dolayısıyla bu attığın nedir kaynaştırmalı Bir sonraki videoda soru çözümlerine geçelim