Transcript for:
Kasaysayan ng Panitikan ng Katutubo

Kaligiraw pang kasaysayan ng panitikan sa panahon ng katutubo. Bago pa man dumating ang mga una nating mananapok na dayuhan, mayroon ng mayamang kaba ng panitikan ang grupo ng mga pulong, kalaunan ay tinawag na Pilipinas. Bawat pangkat etniko at pangkat lingwistiko sa katutubo panahon ay may kanikaniyang anyo ng tula, alamat, epiko, at mga kwentong bayan. Kaya'n paman, marami sa mga panitikang ito ang naglaho na at hindi na nating mababasa, dahil na rin sa karahasan ng mga dayawang mananako. Hindi lamang sa ating mga lupain at yamang pisikan, kundi pati na rin sa ating kultura. Itinuring ng mga dayawang mananako na mababanguri ang kultura nating mga Pilipino. Huwagayat, ito'y naging hindi karapat-dapat nasa gipin. Naging mahirap rin ang pagligtas sa mga naiwang piraso ng patutubong panitikan. Ang paunahing dayalan ay karamihan sa mga ito ay walang nakasulat na berisyon. Karamihan sa panitikan na umiral noong panahon ng katutubo ay nakatali sa ating mayamang tradisyon na ito'y binibigkas. Hindi dahil sa wala tayong kakayahang magsulat, sapagkat mayroon tayong sistema ng pag-usulat na kung tawagin ay baybayin. Kung hindi, dahil mas etisyente o ito ang binakamabilis na paraan ng pagpapasa ng ating mga panitikan kung gagamitin ang pagbikas. Sa unang pagsusuri ng mga manananiksik at akademiko, inakalang ang lahat ng naisulat noong panahon na iyon ay tungkol sa karaniwan o pambalanang buhay ng ating mga ninuno. Halimbawa, kung ang pinagmula ng panitikan ay isang pangkat etniko na nakatira malapit sa dagat, madalas ay tungkol sa pangingisda o dagat ang naman ng mga panitikan nila. gaano man kakaraniwan o kahusay ang pagkakanahat. Ngunit, habang mas marami pa ang nangungkat na mga lumang panitikan ng mga akademiko, mas nakikita na katulad ng mga kontemporaryong akda, hindi maikukulong sa iilang paksa lamang ang mga katutubong panitikan. At tunay ito na bago pa man dumating sa atin ang mga kanduraning paraan ng pag-iisip, ay mayroon na tayong napakahusay na orihinal Ang panitikan sa panahon ng katutubo. Bago pa man dumating ang mga Kastila sa Pilipinas, mayroon ng sining at panitikan ang mga sinuunaw Pilipino. Karamihan sa mga panitika nila'y yaong mga pasaling dila, gaya ng mga bulo, dugmang bayan, buntong, epiko, salawikain at awiting bayan na anyong patula, mga kwentong bayan, alamat at mito na anyong tuluyan, at ang mga katutubong sayaw at ritual ng babaylan o Pilipino katutubong manggagamot bilang pinakaunang anyo ng dula sa bansa. Karamihan sa mga panitikang ito ay pasaling lila. May mga panitikan din na sulat sa mga piraso ng kawayan, matitibay na kahoy, at makikinis na bato. Ngunit, iilan na lamang ang mga natagpuan ng mga arkeologo o mga taong dalubhasa sa pag-aaral at pagtuklas ng mga sinaunaw kultura at lipunan sa pangmagitan ng mga nabi o artifacts upang maunawaan ang kasaysayan at pangunguhay noon. Batay sa kasaysayan, ang mga kopya ng ating panitikan ay pinasunog ang mga praine nang sinay dumating sa bansa sa paniniwalang ang mga ito ay gawa ng demonyo.