Overview
Tinalakay ng aralin ang iba't ibang pinagkukunang yaman ng Pilipinas, kabilang ang yamang lupa, tubig, gubat, mineral, at yamang tao.
Mga Uri ng Pinagkukunang Yaman
- May limang pangunahing pinagkukunang yaman: yamang lupa, yamang tubig, yamang gubat, yamang mineral, at yamang tao.
- Mahalaga ang mga ito sa kabuhayan at pag-unlad ng bansa.
Yamang Lupa
- Binubuo ng mga bundok, kapatagan, lambak, talampas, at mga produktong pananim.
- Pangunahing produkto: palay (bigas), mais, at saging.
- Kilalang probinsya sa palay: Nueva Ecija, Pampanga, Tarlac.
- Ang niyog ay tinatawag na "puno ng buhay" at pangunahing iniluluwas.
Yamang Tubig
- Pilipinas ay isang arkipelago kaya sagana sa yamang tubig.
- Karagatan, dagat, ilog, lawa, at look ang mga pangunahing anyong-tubig.
- Mahigit 2,500 uri ng isda; halimbawa: lapu-lapu, tamban, galunggong, tilapia, bangus.
- Matatagpuan dito ang pinakamalaki at pinakamalaking kabibe at perlas sa mundo.
Yamang Gubat
- Pinakamalawak na vegetation dahil sa tropikal na klima.
- Uri ng kahoy: dipterocarp (lawan, yakal), molave (nara), pino, bakawan, at malumo (mossy).
- Bukod sa kahoy, dito rin nanggagaling ang mga hayop at halamang unique sa Pilipinas.
- Dumarami ang nawawalang hayop dahil sa pagkalbo ng kagubatan.
Yamang Mineral
- Mahahalagang mineral: nickel, ginto, tanso, chromite, bakal, pilak, at uling.
- Ang pagmimina ay malaking industriya sa bansa.
- Tatlong pangkat ng mineral: metal, dimetal, panggatong (fuel).
- Metal: bakal, chromium, nickel, tanso, ginto, pilak.
- Di-metal: luwad, asupre, phosphate, gypsum.
- Panggatong: carbon, langis, uling, petrolyo.
Yamang Tao
- Tao ang pinakaimportanteng yaman ng bansa; may lakas, talino, at kakayahan.
- Dalawang uri ng manggagawa: professional (mental) at pisikal.
- Professional: may degree at lisensya (doktor, guro, abogado, ingenyero).
- Pisikal: skilled (may training - elektrisyan), less skilled (kaunting training - mangingisda), at unskilled (walang training - kasambahay).
- Malaki ang ambag ng manggagawa sa pag-unlad at buwis ng bansa.
Key Terms & Definitions
- Pinagkukunang Yaman — Mga likas na bagay na nagbibigay-tulong sa tao para mabuhay at umunlad.
- Yamang Lupa — Mga anyong lupa at pananim na nakukuha dito.
- Yamang Tubig — Mga anyong-tubig at yamang nakukuha mula rito.
- Yamang Gubat — Kagubatan at mga kahoy, halaman, at hayop na matatagpuan dito.
- Yamang Mineral — Mga mineral tulad ng ginto, nickel, atbp. na nakukuha sa pagmimina.
- Yamang Tao — Mamamayan ng bansa na may lakas at talino para magtrabaho.
- Professional — Manggagawang may degree at lisensya.
- Skilled Workers — Manggagawang may training sa espesipikong gawain.
- Unskilled Workers — Manggagawang simple lang ang gawain at hindi kailangan ng training.
Action Items / Next Steps
- Abangan ang ikalawang parte ng aralin para sa mga pagsasanay.
- Maghanda ng mga halimbawa ng isda, skilled, at unskilled workers na alam mo.