gençler Merhaba kalıtım konusuna başlıyoruz Aslında 3 günlük bir periyot var ama şöyle değerlendireceğiz kalıtımın kendisini işlerken aralara mitoz mayozdan ifadeler atacağım eşiyle eşeği süreme ile alakalı birkaç bir şey söylemek istiyorum ki her iki tarafı da hazırlık olsun tamam çekpointlerimizi öyle yapacağız şimdi ben kalıtımın birinci kısmıyla alakalı işte 3 kısma böldük birinci kısımdan normal klasik Mendel genetiğinden ikinci kısımda mendel'den sapmalardan ve kan gruplarından 3 kısımda da X ve Y kromozomları üzerinde taşınan hastalıklar ve işte modifikasyon Varyasyon mutasyon şeklinde konulardan bahsedeceğim Hocam bu videonun kazanımları nedir dersen bana MEB kitabında Aslında anahtar kelimeler diye bizim şimdi işleyeceğimiz ilk sayfadaki ifadelerden bahsetmiş ve mendelin neden önemli olduğunu söylemiş Hadi gelin birlikte öğrenelim Bir canlının bakın sahip olduğu özelliklerin nesilden nesile aktarılması olayına kalıtım denir kalıtımla genetik Aynı şey değildir genetik kalıtımı inceleyen bilim dalıdır O yüzden buradaki ifadeyi birbirine karıştırmayalım genetik bilim dalı canlının gözlenebilen fiziksel özellikleri karakterdir arkadaşlar DNA üzerinde bulunan sentezlenecek proteine şifre veren bölgeler gen bölgesidir gen Aslında DNA'nın anlamlı olan en küçük kısımları ve bunlar proteinle sonuçlanabiliyor bütün genler işte anlamlı ifadelerde işte proteine sonuçlanıyor mu aslında genetikte göreceksiniz bazı genlerin ekspresyonu yani ifadesi yok çok böyle hani detaya Girmeyeceğim ama çok keyifli konular olduğunu bilelim hocam genlerin kromozom üzerinde bulunduğu bölge locus location kelimesinden geliyor bir karakterle ilgili farklı fenotiplerin oluşmasına neden olan genler aleldir diploit camlarda yani ikin kromozomlu canlılarda bir anneden diğeri babadan gelen benzer genleri Taşıyan kromozomlar homolog kromozomlar Biz bunu mitoz mayozda gördük ama burada tekrar edeceğiz ki tam otursun bir insanda bir genin aynı alellerinin bulunması durumu Burası homozigot bakın arı 4 saf döl yani şu şekilde Yazdığınız zaman ya da işte küçük harflerle bir insanda bir genin farklı alellerinin bulunması melez olması heterozigottur yani büyük a küçük a büyük b küçük 5 şeklinde etkisini fenotipte her zaman gösteren ifadesi Aslında Mendel genetiğidir mender genetiğinden sapmalar dersinde eş baskınlıktan bahsedeceğim mesela ama burada Mendel için ne diyoruz işte Dominant diyoruz Dominant şuraya parantez içerisinde baskın diyelim etkisini fenotipte sadece homozigot durumda gösteren ressesif resesif nedir hocam çekiniktir canlının vücudunda sahip olduğu tüm genler genotip ve genlerin dışa yansıması fenotip hemen burada dışa yansıması ifadesini tekrar hatırlatayım dışa yansıma dış görünüş değildir yani gelin ifadesidir Aslında Mesela benim kan grubum işte AB diyelim Şu anda ben bunun dışa yansıma olduğunu biliyorum ama dışarıdan gözümle görebiliyor muyum göremiyorum Hani burada onu öyle anlamayın ve burada fenotip genlerle alakalıdır ama çevreden de etkilenebilir yani genotip çarpı çevre diyebilirsiniz hergel için değil mesela kan grubu çevreden etkilenmez göz rengi çevreden etkilenmez işte teninizin rengi O ana renk Öyle gidip bronzlaşma falan demiyorum kolay kolay çevreden etkilenmez o gen sizde vardır yani bir anda beyaz tenliyken bir anda kumral olmazsınız ya da bir anda afro Amerikalı olmazsınız Ancak şöyle bir şey var bazı genlerimiz çevreden etkileniyor mesela tek yumurta ikizleri üzerinde çok fazla yapılmış maalesef isteyerek ya da istemeyerek ama işte birine basketbol oynatmışlar birine halter kaldırmışlar birini yüzdürmüşler birine piyano çaldırmışlar birine bilmem ne yani çevreyi bir şekilde o genlerin üzerine etkili hale getirmişler Dolayısıyla basket oynayan haliyle bir 90 olmuş sürekli halter kaldıran bir 50'de kalmış gibi Dolayısıyla bazı özelliklerimizin çevreden etkilendiğini bilelim şimdi kromozoma baktığımızda ne demiştik bir tanesi anneden diğeri babadan gelen ve böyle bu şekilde aynı alelleri Taşıyan genler hocam kromozomlar homolog kromozomlu buradaki bakın aleller bunlar bunlar karaktere etki ediyorlar ve alellerin bulunduğu her bir Homolog kromozom üzerindeki O her bir bölge locus location kelimesinden geliyor Peki hocam burada kardeş kromatitler nerede öyle bir şey yok hocam bunlarda kardeş kromatesi Ancak şöyle olabilir Ben eşleme yaparım bölünme öncesinde şöyle bir eşleme yaparsam şöyle ortak bir de Sentromer oluşturursam şimdi Kardeş kromatitten bahsedebilirsin bak Aa BB oldu Tamam işte Buralar oturmalı arkadaşlar Tamam birisi anneden geldi birisi babadan geldi İnterfaz geçirirse kardeş kromatit ile Yapı oluşur şimdi o kardeş kromatit kardeş olmayan kromatit vurgusunu Burada yapmak istiyorum Çünkü mayozda hep arada kaynıyor Hani ben demiştim ya Crossing over mantığı kardeş olmayan kromatitler arasında parça değişimidir diye işte arkadaşlar bakın kardeş kromatitlerin burada birbiriyle parça değiştirmesinin bir anlamı yok çünkü birbirinin zaten kopyası Eğer Cross over olacaksa ne yapıyordu Cross over'da kardeş olmayan kromatitler bu şekilde birbirine bağlanıyor Yani şurada BB var bakın şurada a a var Dolayısıyla kardeş olmayan kromatistler arasında parça değişmiş oluyorum ancak homolog kromozomların kardeşi olmayan kromatitleri homolog olmayanlar değişemez gözle saç değişemez deriyle işte atıyorum Kaş değişemez Dolayısıyla bakın buraya şunu lütfen yazmanızı istiyorum homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri arasında parça değişirse değişir bakın Bunlar çok böyle birbirine iç içe geçmiş konular yani mitozun mayozu kalıtımı eşiyle eşey süremi bunları komple bitirmeden Siz bütün her şeyi hakim olacağım demeyin birisi size ki test sorusu olarak deneme sorusu olarak da hazırladım Crossing over kim arasında olur kardeş kromatler arasında Hayır kardeş olmayan kromatitler arasında homolog olmayan kromozom mu Hayır homolog kromozomların arasında yani homolog olacan kardeş olmayacağım tamam zaten kardeş olmakta parça değiştirmek saçma değil mi Adam birbirini kopyası buradan buraya geçtiğinde fark edecek hiçbir şey fark etmiş Tamam güzel E peki hocam bir şey soracağım Hadi burada yeri gelmişken şunu da anlatsana yani bir iki dakikamızı almasından bir şey yok bir önemi yok hani ne demiştim haploit monoploit muhabbeti vardı monoploit an haploit an diploit iken ve Zaten burada bol bol geçecek 2 ay eşittir 46 kromozomluyduk Biz xxxy Bunlar gonozom şu 44 de Neydi o toz oldu otozom vücutla alakalı gonozom Ege ile alakalı ama gonozom olması sadece eşeyle alakalı olduğu anlamına gelmezdi Peki şimdi temel kavramlarla devam ediyorum Neden Mendel neden bezelye muhabbeti Mendel Aslında matematik ifadeleri biyolojiye bir şekilde aktararak genetik kanunları Ortaya koymuş ilk bilim insanı mendel'den önce de bu işler çok çalışılmış ama Mendel gibi bir dosya hazırlanıp sonuçlar sunulamamış ki biliyoruz ki bilim kontrolü Deneylerle yapılan bilgi birikimleri sonucunda ortaya çıkan bir olgu bir durum Peki hocam Mendel ne yapmış Mendel beseliyeleri kullanmış acaba mendeleden gül bahçesi yapmamış Karanfil bahçesi yapmamış Belki de yapmıştır ama bize söylemiyordur Çünkü ben size mendel'den satmaları öğrettim de diyeceğim ki kırmızı gülle beyaz gülü çaprazladığında Pembe Göl oluşuyor bak Mendel bunu anlamamış mesela Neden Çünkü Mendel'in mantığına göre baskınlık ve çekiniklik var Birgen baskınsa etkisini fenotipte her durumda gösterir diyorum Ender ama ben ne diyorum A ve B kan grubu hangisi baskın baskınlık Yok hocam a b ikisi bir araya geldiğinde AB oluyor bak ne a oluyor Ne b oluyor işte Mendel bunları bize söylememiş O yüzden şöyle bir soru tipine size hazır edeyim Aşağıdakilerden hangisi Mendel'in ilgi alanına girmez ya da Mendel genetiği ile ilgili değildir işte eksik bir alışkanlık eş baskınlık çok hallelilik gibi durumlar tamam mı eksik bir baskınlık müfredattan kaldırıldı onu soruları yok artık Peki neden bezelye Aslında anladık Evet kendince işte tohum rengi çiçek rengi meyve rengi ile Kendini özgür karakterler var Ben bu karakterleri dışarıdan gözlemleyebiliyorum işte özellikler var Her karakterin işte renge baktığın zaman beyaz çiçek Mor Çiçek işte yaprağın yapısına bakıyorsun konumuna bakıyorsun Çin konumuna bakıyorsun bezelye tohumlarının işte rengine bakıyoruz buruşuk mu düz mü yapısına bakıyoruz yani gözlemlenebilir şeyler Bir de bez Eğer kendi kendine tozlaşarak kısa sürede döl verebiliyor Şimdi bir şeyin kısa sürede üremesi benim bilimsel çalışmalar sırasında zaman kaybetmeme engelliyor Bu da bir etken dediğim gibi bir de dışarıdan baktığımızda kolay ait edilebilen çeşitleri var şimdi benden Tabii öyle hani yabana atılır işler yapmamış kanunlar öyle kolay bir şekilde çıkmıyor matematiksel ifadeler ortaya koyulmuş hocam ve 3 tane temel prensibi var mendelin Ben de ilkesi dediğimiz zaman akla gelecek olan bir izotipi tek tip kanunu iki ayrılma ilkesi 3 bağımsız açılım ilkesi Kafanız karışmasın diye ayrılma ilkesini Aslında bakın koyu harflerle yazmışım ya bir özellikten sorumlu Şurada da farklı iki karakter ayrılma ilkesini Mona hibritle farklı iki karakter bağımsız açılım ilkesini ise diş hibritle size zaten birazdan ifade edeceğim Siz buraları okuduğunuzda mesela aleller üreme hücresi oluşumu sırasında birbirinden bağımsız olarak ayrılır yavrularda bu alel çiftlerin kontrol ettiği fenotipler birbirinden bağımsız olarak ortaya çıktı söylenir hocam cümleden hiçbir şey anlamadım zaten bir şeyi düz yazıyla not almayın diyorum düz yazı ya da işte öyle alt çizdim falan filan yetmez bize Bizim kendi notlarımızı çıkartmamız lazım buradan alacağın kendi not bak şu ayrılma ilkesi Mona hibritle bağımsız açılım ilkesi bağımsız bir iki oradan gelsin diş hibritte ifade edilecek fakat şurada izotopi ben hemen burada anlatayım izotipi Ne diyor Şimdi bakalım farklı homozigot karakterli bireylerin çaprazlanması sonucu oluşan yavruların fenotipleri birbirinin aynısı olur cümleyi Yine anlamadım Peki örneğe bakalım saf sarı bezelye bitkisiyle saf Yeşil bezelye bitkisi çaprazlandığında tüm yavrular sarı renkli olur Bak şimdi bir şeyler gelmeye başladı parents büyük ağa Büyüka ya da küçük ağa küçük ağa Neden Çünkü saf sarı bezelye ile Saf sarı bezelye saf Yeşil bezelye bu şekilde durdu Tamam şimdi bunun oluşturacağı gamet %100 bu mu bununki de bu ve bu gametler bir araya geldiğinde F1 yani feels ilk nesilde bakın nasıl bir yavru meydana geldi sarı ve burada ne diyorum ben %100 bütün yavrular sarı olur işte izotipi kanun tek tip kanun bunu söylüyor mendelde diyor ki; Eğer diyor anne babalar homozigotsa Ama bu homozigotluk farklı karakterli bireylerin homozigotlarıysa bunların çaprazlanması sonucunda oluşan yavrular birbirinin kopyası olur gördünüz mü işte bunun Türkçe meali Hocam bu güzel izotipi burada aradan çıktı tamam şimdi gel ayrılma ilkesine Mono hibritte ve ham saçını bir kesin bir ibrette çalışalım ondan önce bir şeylerin oturması lazım nedir gamet oluşumu bağımsız gen ve bağlı gen muhabbete şimdi bağımsız gen bağlı gen mesela bağlı gene de bilmiyor bende işte her karakter bir kromozomla aktarılır diyor zaten kromozom gen falan ifadesi de kullanmıyor faktör diyor şimdi gamet oluşumunda bir tane Benim formülüm var 2 üzeri He Buradaki en hetere Zigot sayısı tamam mı heterozigot sayısı öyle bir kalsın Şimdi ben eğer şöyle gamet oluşumunu bağımsız gende inceleyeceksem yani her Bir kromozomun üzerinde şöyle birer tane harf göreceksem buradan kaç tane gamet oluşur dediklerinde burada heterozigot var mı hocam yok o zaman 2 üzeri sıfırdan bir çeşit gamet oluşur diyeceğim Hakikaten de öyle bak şöyle bir şey düşünelim Şimdi biz mayoz öğrendik hocam bak bir annemden biri babamdan gelmiş Tamam a olarak gelsin Sonra bunlar kendini eşlediği zaman şu şekilde olacak değil mi oradaki A anne değil tamam mı aynı ya mesela renk olsun göz rengi Olsun ikisi de mavi göz rengi olsun Şimdi burada Ne oldu önce şu homolog kromozomlar birbirinden ayrılacak sonra da kardeş kromatitler birbirinden ayrılacak Bakın Gördünüz mü Kaç çeşit gamet oluştu bir çeşit hocam Sadece büyük a görüyorum yani ben gamet oluşumu sırasında 2 üzeri nde n yerine ne yazıyormuşum heterozigot var mı yoksa zaten 0 mesela şuna bakın buradan kaç çeşit gamet oluşur hocam bir tane yeteriz kot var 2 üzeri birden iki çeşit Gerçekten öyle mi bakalım tekrar o mayoz mantığını oluşturalım Bak şimdi büyük a küçük a şu kendine işlesin büyük Ha şu kendine işlesin küçük ha önce homolog kromozomlara ayırdım sonra da kardeş kromatitleri ayırdım gördünüz mü Kaç çeşit oldu ya bir yukarı ya küçük k yani 2 çeşit oldu yani basit bir mantık 2 üzeri birden iki çeşit hiç böyle yazmaya gerek yok Peki o zaman bağlı gen bağımsız gen muhabbetinde Ben şu anda bağımsız yani her bir kromozom üzerinde bir tane gen olacak şekilde matematiksel ifade yaptığımda şunu yapıyorum bağımsız gen demek her çizgi üzerinde bir tane harf olacak demek güzel Bu da Türkçe meali olsun ve bana gamet sayısı oluşturur kaç tane oluştur dediğinde iki üzerini kullanacağım en de heterozgat olacak peki burada kaç tane nitrizigot var 1 2 Demek ki buradan kaç çeşit gamet oluşuyor 2 üzeri 2'den 4 çeşit Tamam bu burada kalsın artık peki Eğer bağlı gelse Yani bir çizgi üzerinde birden fazla gen varsa ben buna ne diyeceğim şimdi hocam burada bir nefes alacaksın Şu soruyu soracaksın Crossing over yok mu Crossing over var mı Eğer Crossing over Yoksa sadece bir tane heterozigot alacaksın 2 üzeri bir iki ama sana Crossing over Var diyorsan ne kadar heterozigot varsa hepsini alacaksın 2 üzeri 3 8 olacak anlamadın değil mi Hadi bir tane daha yapalım şimdi bir tane elinde böyle bir iken kromozomlu gametin var Sen gamet oluşturacaksın en kromozomlu sana geldi böyle bağlı genleri şu şekilde verdi şöyle verdi Hadi bakalım şu büyük de olsun şurası Büyük e büyük E olsun dedi ki buradan kaç çeşit gamet oluşur Sen önce diyeceksin ki bir dakika soruyu eksik sorma hocam Crossing over var mı yok mu Yok diyorum sen diyeceksin ki o zaman her bir kromozom çiftinden bir tane heterozigot alırım varsa tabii Bak burada Mesela yok 1 2 2 üzeri 2'den kaç oldu 4 oldu Crossing over varsa gözü kapalı ne kadar heterozigot varsa hepsini Say bir iki üç başka yok hocam 2 üzeri 3'ten Ne oldu 8 çeşit gamet oluştu Tamam güzel çekpointe bir daha Buna değiniriz arkadaşlar hani orada farklı birkaç tane daha örnek veririz Burada hemen Mona hibritti muhabbetine geçelim şimdi Mono hibrit Mendel'in çaprazlamaları içerisindeki Mona hibrit Aslında ayrılma ilkesi ile alakalıydı Bakın şimdi buradaki cümleyi bir okuyalım mı beraber bir özellikten sorumlu iki farklı alel üreme hücresi oluşumu sırasında birbirinden ayrılıp farklı hücrelere gider bir özellikten sorumlu olduğu için ben şunu söylüyorum Diyorum ki parents yani anne ve baba bir özellik bakımından Bakın şu şekilde bunun oluşturacağı gamet bu bununki bu F1 döl büyükel küçük şimdi bak bu izotibi kanununun zaten bana getirdiği örnekti ancak bana diyor ki sen şu anda Mono hibrit çaprazlama yapmadın Mono hibrit monotek hibrit melez demek tek karakter bakımından melez olan bireyleri çaprazlayacaksın yani F1 çarpı F1 yapacaksan yapalım hocam F1 çarpı f1'i o zaman oluşacak döl F2 döllü yani fil yıl ikinci nesil birinci ile birinci ile ikinci ile birinci ikinci ile ikinci buraya baktığımda bir oran çıkacak fenotip ayrışım oranı genotip ayrışım fenotip dış görünüş dışa yansıma hocam Bak 3 tane büyük a bir tane küçük a çıktı genotip ise gen bir tane büyük a büyük a 2 tane büyük a küçük a bir tane küçük açığa çıktı Yani 1 2 1 şimdi bunun yanına bir yıldız atıyorum birazdan çok tatlı bir soru gelecek sana Hocam daha doğrusu yarınki derste gelecek O soru bugünden şimdiden bunu bir yere not alalım şimdi diş hibrit çaprazlamaya bakalım iki karakter bakımından melez olacak doğru mu şimdi çaprazlamadaki mantımız nedir şöyle gidişatımızı kontrol edelim sayaçtan problem yok süper şimdi hocam iki karakter bakımından Melez Prens o zaman a b b küçük a küçük a küçük b küçük bir olsun güzel bunun oluşturacağı gamet Büyüka büyük ve bununki de küçük daha küçük b Dolayısıyla F1 bunların şu şekilde bir araya gelmesi olur şimdi hala bir hibrit yapmadım dihibret neydi o hocam dihibret F1 çarpı f1'in yani Mono hibrit ve dihibritte çaprazlama demek F1 çarpı F1 demek şimdi ben bunu şununla çaprazlayacağım Hadi bakalım şimdi bununla çapraz diyeceğim ama okul kitabının kazanımlarında özellikle Ama özellikle bu net karesinden bahsetmiş ve proet Kalesi önemli şimdi bu net karesi nedir Ben diyor bir tane tablo oluşturduğum zaman şöyle bir tablo oluşturayım büyük bir sabırla işte şuraya babadan Şuraya da anneden gelme ihtimali olan gametleri yazıyorum şimdi şurası Baba olsun şurası anne olsun hocam bak gamet şöyle olur büyük a ile büyük B büyük Aile küçük b büyük a ile Büyük b büyük Aile küçük b küçük a ile büyük B kartezyen çarpımı gibi düşün küçük a ile küçük bir güzel harika şimdi bunun aynısını anne içinde yapacağım ve sırayı da bozmamam lazım Tamam sırayı bozmayacağım çizdim bunu hocam şuraya abi a küçük b küçük a büyük b küçük küçük daha küçük ve şimdi çaprazlayalım Hocam gerçekten çaprazacak mısın Evet büyük bir sabırla sen Barış hocanın ne kadar sabırlı biri olduğunu bilmiyor musun biliyorsun adam Sabah 4'te kalkıyor 5'te kalkıyor başlıyor ders çalışmaya ya da ders anlatmaya ya da hiçbir şey yapmazsa bir şeyler okuyor hocam uyusana Zamanı gelince uyanmamak üzere uyuyacağız zaten çok da düşkün olmamak lazım Evet bir yerde hata yaparsam da nazar boncuğu olsun hadi bakalım hocam yazdık bunları bak yazıyoruz şimdi bir yere varacağım Bak bunu sen zaten Muhtemelen ileri almışsındır şu noktaya kadar şimdi ben burada ne yaptım Ben burada aslında bir iki üç dört beş altı yedi sekiz dokuz 10 11 12 13 14 15 16 tane kare içerisine genotip yazdım Allah Allah 16 şuraya dikkat edin lütfen fenotip ayrışım oranı genotip ayrışım oranı muhabbetlerinde özellikle fenotip oranına bakın 9 3 3 1 şimdi Şuradaki fenotip ayrışım oranı 3'e 1'di buradaki 931 Bu ne demek 1931'i toplasana kaç yapıyor 16 yapıyor bu bir tesadüf mü Hayır o zaman şu 9 3 3 1 mantığını bir anlatayım size buradaki sayılar bana ne söylüyor bir şunu söylüyor senin a a b b genotipten küçük a küçük ve fenotip olma ihtimalin bir bölü 16 Bak burada başka yok matematiksel olarak da ben eğer size şöyle bir soru sorsaydım Hadi bir de öyle kanıtlayayım size tam böyle içinize sinsin şu iki bireyin çaprazlanması sonucu küçük a küçük b fenotipli bireyin meydana gelme ihtimali kaçtır deseydim sen ağları kendi içerisinde çaprazlayacaktın çaprazladım hocam haklısın b'lere de kendi içinde çaprazlayacaktın hakikaten hocam Öyle yapacaktım sonra Küçük Ağa'nın gelme ihtimali 1/4 küçük b küçük B'nin gelme ihtimali 1/4 diyecektim sonra da bağımsız olaylar matematikte çarpılır diye bir böyle 16 diyecektim Buyur bir böyle 16 1/16 9 ne hocam büyük a büyük ve fenotipli birey sayısıdır Gerçekten öyle mi Şöyle kalemin renginin mor yapalım pembe yapalım büyük abi büyük ve bir iki üç dört beş altı yedi sekiz 9 bu kadar Hocam 9 tane Peki buradaki 3 nedir hocam 3 büyük a küçük b olsun Şimdi de büyük a küçük b'leri bulalım mı Şöyle bir şöyle 2 ve şöyle 3 tane oldu bu 3 ne bu da küçük a büyük b küçük a büyük b'lere bakacağız şimdi 1 2 3 tane işte arkadaşlar fenotip ayrışım oranı 9 3 3 1 totalde 16'yı veriyor 9 büyük a büyük b 3 büyük harf küçük ve 3 küçük a büyük B1 ise küçük a küçük B'ye karşılık gelen fenotip ayrışım oranı oluyor fenotip çeşidi Kaç çeşit fenotip oluşur Ben böyle formül falan ezberlemenizi istemem çok nadir böyle bir tane iki tane formülleri Onun dışında arkadaşlar çaprazlıyacaksınız bakın fenotip ayrışım oranı ya da fenotip seçtiği için Yukarıdaki olayı tekrar size yazıyorum Şuraya bir küçülteyim buranın mantığı Bence Anlaşıldı şöyle bir kenarda kalsın Hatta şurada kalsın ben size diyorum ki bakın a'ları kendi içerisinde çaprazladığınız az önce b'leri de kendi içerisinde çaprazladınız Ben şimdi buradan kaç çeşit fenotip oluşacağını size söyleyeyim ya büyük alsınlar ya küçük a'sındır a için 2 fenotip ya büyük besindir ya küçük besindir B için 2 fenotip bağımsız olaylar çarpılır 2 çarpı 2 4 al sana fenotip çeşidi 4 genotip çeşidi 9'muş bunu nasıl yapacağım hocam Bak bu da çok basit ya büyük a büyük alsın ya büyük a küçük alsın ya küçük a küçük alsın Yani bura için yazacağın genotip 3 tane aynısı ya büyük B büyük besin ya büyük b küçük besin ya küçük b küçük besin Burası için yazacağım genotip üç tane üç kere üç kaç yaptı 9 yaptı Tamam Hani genotip oranı da bakın 1 2 1 çarpı 1 2 1 Bu da bunu söylüyor Evet yani bence Mendel ilkelerinde bu dihibrit tri hibrit tetra hibrit Mono hibrit artık her neyse çaprazlama ve çaprazlama sonucunda size bir fenotip ayrışım oranı ya da genotip ayrışım oranı sorulduğunda ya da Kaç çeşit yönetim Kaç çeşit genotip dendiğinde ayrı ayrı çaprazacaksınız arkadaşlar kafanızı karıştıracak bir şey yok Sadece eliniz alışsın diye ben size çok fazla zaten soru hazırladım şimdi mendel'den sapmalar tabii ki ama kontrol çaprazlamalarını bugün bitireceğiz biraz da soy ağaçla ilgili konuşup çekpointe gireceğim kontrol çaprazlaması Aslında geri çaprazlama demek yani benim mantığımda şöyle bir şey var ben bir canlının bana verildiği zaman dışarıdan baktığımda şu ikisinin de fenotipini büyük ağa olarak görüyorum ama ben mesela milyon dolarlık milyar dolarlık tohum Anlaşması yapmışım ve bana saf tohum satılmasını istiyorum yani şunun Satılmış olmasını istiyorum ama bana bu Satılmış olabilir Bunu Nereden anlayacağım oldu hocam şunun için geri çaprazlama yapmam lazım Çünkü büyük a fenotipli ama acaba genotipi büyük a büyük a mı yoksa büyük a küçük a mı bilmem lazım şu anda ben düz mantıkla yazıyorum ama sen sadece görerek onu Söyleyemezsin şimdi soy ağaçlarında klasik şunları göreceksiniz zaten Ama ben burada arkadaşlar 8 9 ve 10 bakmanızı istiyorum 8-9-18'de Çift çizgi var Çift çizgi akrabalık ebeveynlerin birbiriyle akraba olduğunu gösterir şöyle baktığınızda bakın şöyle bir yapı gördüğünüzde Hadi burada çok iyi niyetli davranmışız birisi erkek birisi Kız çizmişiz bunun çift yumurta ikizi olduğu belli ama burada iki tane erkek çizdiğiniz zaman şunun ikiz olduğunu Bileceksiniz Ama tek yumurta ikizimi çift yumurta ikizimi nereden anlayacaksınız Hocam bu çift yumurta ikizidir Çünkü tek yumurta ikiz olsaydı arada bir çizgi daha olması lazımdı Yani a harfi aynı ifadesine size hatırlatsın a harfini görmediğiniz sürece tek yumurta ikizi demeyeceksiniz arkadaşlar şunu gördüm hocam bu nedir bu çift yumurta ikizidir şunu gördüm hocam bu tek yumurta ikizidir Anlaştık mı Evet şimdi Ne yapalım şimdi güzel bir çekpoint yapalım hadi bakalım şimdi Mendel genetiğinde izotipi ayrılma ve bağımsız açılım vardı izotipi de zaten hani oluşacak yavrular birbirinin kopyası demiştik ayrılma ilkesinde Mona hibrit bağımsız açılım ilkesinde de bağımsız bir dihibrit örneği vermiştim Şimdi benim sizden ricam şu Aslında özellikle gamet hesabı yaparken bağımsız bağımlı gen mantığında ki bağımlı gen örneğini arttıracağım şimdi bakın bağımlı demek bir çizgi üzerinde yani Bir kromozom üzerinde birden fazla gelin olması demek tamam mı Şöyle büyük ve büyük bir yapalım şuraya büyükçe küçükçe yapalım Şuraya da Küçükte küçük de yapalım sonra büyük E küçük e burası M küçük M şöyle K küçük k l küçük le şimdi hocam buradan kaç çeşit gamet oluşur dediklerinde Eğer Crossing over yoksa şöyle bir tane şöyle bir tane heterozigot alacaksın ve olayı bitireceksin 2 üzeri ikiden dört ama Crossing over varsa işin daha kolay ne kadar heterozigot varsa hepsini gözü kapalı sayacaksın bir iki üç dört beş altı iki üzeri 64 o zaman buradan bir sonuç çıkıyor bak yorum sorusu çıkar buradan matematik çıkmasa bile Crossing over'ın gamet çeşidine etkisi nedir Bak yokken 4 varken 64 Demek ki Crossing overgamed çeşidini arttırıyor mayozda hep araya kaynıyor demiştim Crossing over'ı her zaman şöyle öğreneceksiniz homolog kromozomları kardeş olmayan kromatitler arasında parça değişimidir kardeş kromatitleri arasında parça değişimi değildir tamam mı Pardon şöyle yapalım kardeşler arasında parça değişim olmaz zaten Bunlar birbirini kopyası homolog olmayanlar arasında olmaz yani gözle tırnak saçta deri değişmez abartayım Ama bakın homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri arasında parça değişim olur peki Kesin olur mu Kesin over olur mu Hayır hocam her mayozda crossin görülmek zorunda değil sonrasında ben size şunu demiştim ki işte punet karesi diye bir şey var Özellikle dihibrit çaprazlamada Buna dikkat çekmek için işte dihibritte 9-3 Birlik fenotip oranını söylemiştim topladığınızda 16 ediyor 16 kare oluyor bu 16 Aslında 16 fenotipi özgü 16 tane genotip yazıları mantığını çıkartıyor aslında Ancak şöyle bir mantık var ben size Eğer bakın soruyu sordum diyorum ki işte elimde şöyle iki tane canlı var bu canlılardan işte ne olsun büyük ayak küçük bir fenotipli bireyin oluşma ihtimali kaçtır diye sordum Siz şunu yapacaksınız önce ağlarla b'leri kendi içerisinde çaprazlayacaksınız hocam rengi değiştir ağları kendi içerisinde çaprazladım Tamam sonra b'leri de kendi içinde çaprazladım hocam uzun sürmez bir sürmez bak yukarıdakinin aynısı Sonra dedim ki büyük a fenotipli olma ihtimaline bakıyorum hop 3/4 küçük bir fenotipli olma ihtimaline bakıyorum 1/4 ne çıktı bak 3/16 bak şu üçü görüyor musun o 3 büyük ay küçük be Şuradaki 3 küçük a büyük ve Şuradaki küçük a küçük ve Şuradaki de büyük abi büyük ve fenotipli olma ihtimali değil miydi Gördüğün gibi bak 3/16 totalde 16 3/16 yani her şeyin bir mantığı var arkadaşlar ama bu 9 3 1 sizin için tekerleme olsun lütfen bu fenotip ayrışım oranı dihibrit çaprazlamaya ait tamam mı peki bu 931 İlla böyle matematiksel olarak birbirinin tam katı mı olmalı Hayır senin Kafanı karıştırmak için şuraya yazar 897 290 işte 270 buraya da der ki 80 işte böyle bir fenotip ayrışım oranı var bu ne Bak 9 3 3 1'e yuvarlayabilirsin bunu Tamam bir burada 100 olur bu 300 300 900 olur peki başka ne vardı hocam Kontrol çaprazlaması vardı elinde şöyle bir fenotip var ama bu fenotipin şöyle bir genotipe mi Şöyle bir genotipe mi ait olduğunu bilmiyorsun o zaman genotipini bildiğin çekinik bir kişiyle çaprazla hiçbir şekilde o çekini bir özellik çıkmıyorsa sana bunu vermişler yok çıkıyorsa bunu vermişler şeklinde yorum yapabilirsin bağımsız genlerden bağlı genlerden bahsettik Mendel kanundan Mono hibrittendi hibritten bahsettik izotipi ayrılma bağımsız açılımı ilkesinde ayrılmanın Mona ibrette bağımsız açılımının Dilber ile alakalı bir şekilde anlaşılabileceğini söyledik kontrol çaprazlaması ve temel kelimelerden al elden locus'tan homolog kromozomdan dominant'tan resesten bahsettik Bence burası Bugünlük yeter diğer kalıtım videolarında görüşmek üzere Umarım anlaşılmıştır hepinize kolay gelsin [Müzik]