Wywiad z Markiem Edelmanem

Tło historyczne

• Autor: Hanna Krall
• Forma: Wywiad z Markiem Edelmanem
• Wydanie książkowe: 1977 rok
• Marek Edelman: Kardiochirurg z Łodzi, przywódca powstania w getcie warszawskim

Sytuacja Żydów podczas II wojny światowej

• 1939: W Polsce mieszkało 3 miliony Żydów
• 1940: Powstanie getta żydowskiego w Warszawie
• 1942: Z głodu w getcie zmarło 100 000 osób
• Lipiec 1942: Zarządzenie o przesiedleniu Żydów na "wschód" (w rzeczywistości do Treblinki)

Powstanie w getcie warszawskim

• Październik 1942: Powstaje Żydowska Organizacja Bojowa (ŻOB)
• Komendant: Mordechaj Anielewicz
• 19 kwietnia 1943: Wybuch powstania
• Powstańcy woleli zginąć w walce niż z głodu
• 8 maja: Samobójstwo Anielewicza i 80 Żydów
• Marek Edelman dowodził grupą 40 osób

Relacje Edelmana z powstania

• Trudne decyzje podczas likwidacji getta
• Podstępne działania Niemców: obietnice chleba i marmolady dla tych, którzy zgłoszą się do pracy
• Żydzi nie wierzyli w informacje o Treblince
• Powstańcy chcieli sami decydować o swojej śmierci

Kontrowersje wokół wywiadu

• Wywiad tłumaczony na wiele języków
• Wywołał kontrowersje przez obalenie mitu powstania jako wzniosłej walki
• Dla Edelmana nie miało znaczenia, ilu Żydów faktycznie walczyło

Warunki życia w getcie

• Głód i bieda: kobieta odgryzająca kawałek ciała dziecka
• Badania nad głodem prowadzone przez lekarzy

Praca Edelmana jako kardiochirurga

• Nowe metody operacji serca
• Międzynarodowa sława profesora
• Nagroda za wybitne osiągnięcia w kardiochirurgii

Dalsze refleksje o powstaniu

• Powstańcy mieli niewielkie szanse przeciwko Niemcom
• Edelman nie odczuwał wyrzutów sumienia za strzelanie do osób negocjujących pod białą flagą

Powstanie w getcie w kulturze

• Planowany film Andrzeja Wajdy
• Edelman nie chciał brać udziału w filmie

Podsumowanie

• Praca lekarza jako odpowiedzialność za życie ludzi
• Edelman walczył, aby przedłużyć życie pacjentów
• Operacje serca jako walka o każdą minutę życia pacjenta