[Muzyka] autorem lektury jest Hanna Kral utwór ma formę wywiadu z Markiem edelmanem jednym z przywódców powstania w getcie warszawskim jego pierwsze wydanie książkowe miało miejsce w 1977 roku w momencie przeprowadzenia wywiadu Marek Edelman był cenionym łódzkim kardiochirurgiem w momencie wybuchu wojny w 39 roku w Polsce mieszkało p miliona Żydów w 40 roku w Warszawie wydzielono getto żydowskie którego nie można było opuścić pod karą śmierci w 1942 roku na skutek głodu w getcie zmarło 100000 osób w lipcu 42 wydano zarządzenie o przesiedleniu Żydów na wschód w rzeczywistości przewożono ich do obozu zagłady w Treblince gdzie zginęło kolejnych 400 000 Żydów z getta w październiku 42 roku w getcie powstała żydowska organizacja bojowa tak zwany żob jej komendantem został Mordechaj anielewicz naik wy anwi rozra szczerości bardzo chciał nim być więc go wybraliśmy na początku narratorka Spytała o pierwszy dzień powstania które wybuchło 19 kwietnia 43 roku dzień wcześniej do Powstańców dotarła informacja o likwidacji Getta równało się to z wywóz wszystkich Żydów do obozów zagłady w domu Anielewicza powstańcy byli na z góry przegranej pozycji o czym wiedzieli woleli jednak zginąć w walce niż z głodu na ulicy 8 maja komendant powstania anielewicz zastrzelił swoją dziewczynę a następnie sam się zabił w tym samym dniu samobójczą śmierć wybrało 80 Żydów przez kolejne dni Marek Edelman dowodził grupą 40 osób w jego małym oddziale nikt nie myślał o popełnieniu samobójstwa w czasie Walk odm kab przedrzeć dalszej wywiadu Edelman wspomina jeszcze przed wybuchem powstania praco gonie w szpitalu gdy trwała akcja likwidacji Getta Marek starał się uratować z transportu jak najwięcej osób musiał podejmować trudne decyzje jak wtedy gdy pewna kobieta błagała go o uratowanie jej córki a on musiał w tym czasie wyprowadzić łącznic Kiedyś Niemcy ogłosili podstępnie że krzy sam zą się do pracy dostaną 3 kg chba i marmad Żydzi skuszeni ofertą sami wsiadali do wagonów niosąc ze sobą wspomnianą zapłatę żob wysłał Zygmunta na drugą stronę muru aby dowiedział się gdzie odjeżdżały transporty okazało się że do obozu zagłady w Treblince Żydzi Nie uwierzyli w te rewelacje w ciągu sześciu tygodni Marek był świadkiem wywiezienia 400000 Żydów następnie Edelman poruszył przyczyny wybuchu powstania które sprowadzały się do tego że uwięzieni chcieli sami decydować o tym kiedy zginą powstańcy mieli jednak pretensje do czerniakowa który popełnił sam że należy ginąć stawiając opór Niemcom następnie autorka Poruszyła temat dyskusji jaką wywołała publikacja wywiadu z Markiem edelmanem tłumaczony był on na wiele języków i wywołał U niektórych oburzenie Edelman obalił mit powstania jako wzniosłej walki o wolność opowiadane przez niego wydarzenia pozbawione były wielkości sam zastanawiał się czy można to w ogóle nazwać powstaniem po wielu latach uświadomił sobie że kwestionowanie os prze walk w getcie później rozmawiał ZEM i przekazał że Antek uważał że Wach brało udział więcej Żydów niż ten wyjawił w wywiadzie stwierdził że dla niego nie ma to już znaczenia Choć jak było widać dla innych nadal było to istot żaden z nich nigdy tak nie wyglądał nie mieli karabinów ładownic ani map poza tym byli czarni i brudni ale na pomniku jest tak jak pewnie być powinno na pomniku jest jasno i pięknie w dalszej części książki powrócono do wspomnień w których Edelman opowiedział o tragicznych warunkach panujących w getcie ludzie Kon z głodu na ulicach Wspomniał że słyszał o kobiecie która była tak głodna że odgryzła kawał synka wizer też że lekarze prowadzili w getcie badania nad głodem jedyną lekarką która przeżyła była Teodozja goliborska opublikowała ona po wojnie wyniki owych badań pod tytułem choroba głodowa badania kliniczne nad głodem wykonane w getcie warszawskim w 1942 roku w pracy tej wyróżniła trzy stadia wychudzenia następnie rozmawiający zeszli na temat pracy Edelmana jako kardiochirurga wiele razy namawiał on swego przełożonego do podejmowania ryzykownych operacji serca profesor miał bowiem obawy że mogli żeni o eksperymentowanie na ludziach z biegiem lat opracowali nowe metody operowania i profesor osiągnął międzynarodową sławę Edelman Który z nim pracował napisał wraz z doktor chętkowska serca a z honorariów ufundował nagrodę za wybitne osiągnięcia w kardiochirurgii następnie powrócono do tematu powstania Edelman uważał że śmierć Żydów wywiezionych do obozów zagłady powstańc umcy bronią WKU WS snuł Wedy za Gran gdyż przekonany że niedługo nastanie socjalizm po wojnie koledzy z zagranicy którzy zrobili kariery zapraszali go do siebie lecz ten odmawiał co rok w rocznic wybuchu powstania ktoś nieznany przysyłał mu bukiet żółtych kwiatów był to dla niego bardzo miły gestów nie dostał bukietu i było mu wtedy przykro Edelman Wspomniał że gdy dołączył do żob przydzielono mu zadanie ratowania ważnych dla organizacji ludzi z transportów do obozu pielęgniarki z pobliskiego ambulatorium ratowały ludzi łamiąc im nogi niesprawnych nie brano do transportów któregoś dnia Marek wyciągnął z transportu pole liwszyc lecz ta później ruszyła z powrotem gdyż dostrzegła wśród wywożonych swoją matkę we wrześniu 1942 roku Niemcy rozdawali w obarek też otrzymał taki numerek i relacjonował jak niektórzy oddawali swoje numerki ukochanym przełożona pielęgniarek oddała swojej córce a sama popełniła samobójstwo miłość pomagała niektórym przetrwać te trudne czasy ludzie starali się żyć normalnie pobierali się normal w getcie funkcjonowała policja żydowska która współpracowała z Niemcami członkowie żob wydali później wiele wyroków śmierci na zdrajców taki los spotkał zastępcę komendanta UM szlak placu żob zażądał od niego pieniędzy na broń ten nic im nie wypłacił i dlatego Został zastrzelony po latach Marek spotkał córkę tego mężczyzny i wyjaśnił jej dlac woi wy stoś od kogo zażądano pieniędzy na broń wypłacał je kobieta wyjaśniła że ojciec nie mógł dać im pieniędzy gdyż płacił ludziom którzy ukrywali ją po stronie aryjskiej i taka suma oznaczała dla niej kolejne C miesiące życia zarzuciła edelo że odebrali jej ojcu możliwość godnej śmierci gdy w styczniu 43 roku rozpoczęła się kolejna akcja likwidacyjna Żydzi stawili opór i zabili kilku Niemców następnego dnia Niemcy podłożyli ogień pod budynki w tym cie w getcie było już tylko 600 Żydów do żob należało 500 mieli tylko 10 pistoletów które dostali od Armii Krajowej Marek przedarł się ze swoimi ludźmi do Getta centralnego gdzie spotkali Blooma i gepner blom poinformował o nieudanej akcji zburzenia muru przy ulicy bonifraterskiej przeprowadzonej przez AK następnie predar się do schronu gdzie spotkali między innymi Anielewicza w kolejnych dniach ginęło coraz więcej OSB 8 ma3 bunkra GD na kanalarze którzy mieli ich wyprowadzić na stronę arsk następnie w książce poruszono temat planowanego filmu o powstaniu w getcie którego reżyserem miał być Andrzej Wajda Edelman nie zgodził się na wystąpienie w nim powiedział że tylko raz Mógłby opowiedzieć o tych wydarzeniach nie interesowały przez pierwsze lata rzadko chodził na wykłady i niechętnie odpowiadał na pytania dotyczące powstania sytuacj zmienił wykład na który poszedł przypadkowo zrozumiał że praca lekarza jest istotna gdyż odpowiada się za ludzkie życie a Diag Edelman którym uratował życie nawet jeśli sytuacja była beznadziejna Marek walczył o to aby choć trochę przedłużyć pacjentom życie w dalszej części książki przytoczono statystyki pokazujące że powstańcy w getcie nie mieli szans było ich 220 a Niemców ponad 2000 Ponadto wróg dysponował artylerią wozami pancernymi i karabinami maszynowymi na jednego Powstańca przypadał J rewolwer granatów i butelek zapalający wcie Niemcy wysłali ludzi do pertraktacji mimo iż SLI z białą flagą Edelman rozkazał do nich strzelać po latach nie odczuwał wyrzutów sumienia z tego powodu w dalszej części ponownie poruszono temat pracy kardiochirurga Marek opowiedział o Inżynierze sejdak który stworzył sztuczne serce które biło za pacjenta w trakcie operacji serca następnie pracował on nad urządzeniem które miałoby umożliwić przeżycie Pac międ zawałem a operacją po latach pracel stwierdzi czasem utrudniał Wyścig o życie pacjenta drobnymi przeciwnościami przykładowo przed operacją jednego z nich nie było żadnego lekarza od koronografii na szczęście w ostatniej chwili udało się przeprowadzić operację w trakcie walki o życie Każda minuta jest na wagę złota dla Edelmana przedłużenie życia pacjenta było jak przechytrzenie Boga po operacji przez wiele dni czekał aż serce pacjenta dostosuje się do nowych tętnic i leków a gdy to już następowało odczuwał wielką ulgę