Fizik 2: Elektrik ve Manyetizma Notları

Apr 26, 2025

Fizik 2 Dersi Notları

Giriş

  • Elektrik ve manyetizma, klasik seviyede incelenecek.
  • Kaynak kitap: Survey Fizik.
  • Elektriklenme olayları ve temel prensipleri.

Elektriklenme

  • Elektriklemenin yolları: Örnek olarak sürtünme.
  • Deney: Kalemi saçımıza sürtmek ve küçük kağıt parçalarını çekmek.
  • Konulara girmeden direkt Coulomb yasasına geçilecek.

Coulomb Yasası

Tanım

  • Coulomb, 1700'lü yıllarda yüklü cisimler arasındaki kuvveti ölçmüştür.
  • Yükler: Q1 ve Q2.
  • Temel yük: Elektronun yük miktarı.
    • Yük miktarı: -1.6 x 10^(-19) Coulomb.

Yüklerin Özellikleri

  • Yükler doğada negatif veya pozitif olabilir.
  • Kuvvet miktarı yüklerin çarpımı ile doğru, aralarındaki uzaklığın karesi ile ters orantılıdır.
  • Formül: ( F = k \frac{Q1 \cdot Q2}{R^2} )
    • ( k ): Coulomb sabiti (8.98 x 10^9 N m²/C²).

Boş Uzayda Elektriksel Geçirgenlik

  • Epsilon 0: Boş uzayın elektriksel geçirgenlik katsayısı (8.85 x 10^(-12) C²/N m²).
  • Alternatif formül: ( F = \frac{Q1 \cdot Q2}{4 \pi \epsilon_0 R^2} )

Vektörel Kuvvet

  • Kuvvet vektörel bir nicelik. Yön bilgisi eklenmeli.
  • Aynı cins yükler birbirini iter, zıt cins yükler birbirini çeker.

Uygulama Örnekleri

Örnek 1: Hidrojen Atomunda Kuvvet Hesabı

  • Proton ve elektron arasındaki uzaklık: 5.3 x 10^(-11) m.
  • Elektrostatik kuvvet hesaplaması:
    • Sonuç: 8.2 x 10^(-8) N.
  • Kütle çekim kuvveti hesaplaması:
    • Sonuç: 3.6 x 10^(-47) N.
  • Elektrostatik kuvvet, kütle çekim kuvvetinden 10^39 kat fazla.

Örnek 2: Üçgen Yükler Üzerinde Kuvvet Hesabı

  • Üçgen düzenleme ile üç yük yerleşimi.
  • Q3 yüküne etki eden net kuvvet hesaplanacak.

Örnek 3: Yüklü Kürelerin Dengesi

  • İki pozitif yüklü küre, ipte asılmış.
  • Dengede kalabilmeleri için gerekli formüller ve hesaplamalar:
    • Her bir küre üzerindeki yük miktarı: 4.42 x 10^(-8) Coulomb.

Genel Bilgiler

  • Bir Coulomb, yaklaşık 10^19 elektron yüküne eşittir.
  • Mikro ve nano Coulomb, deneylerdeki yaygın yük miktarları.